تحریم‌ها لغو شد

«امروز یک روز خوب برای دنیاست، چراکه ثابت شده مشکلات مهم را می‌توانیم از طریق دیپلماسی حل کنیم نه تهدید و فشار و قطعا از این جهت امروز روز مهمی است.» همین جمله محمدجواد ظریف که از این سوی دنیا با خبر اعلام شروع برجام عازم وین شده بود، کافی بود تا بازار ایران شاهد تغییر در بازار بورس و ارز باشد. از آن سوی دنیا نیز جان کری با اختیار لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران از سوی اوباما به وین سفر کرد تا آغاز اجرایی شدن برجام در بیانیه‌ای رسمی از سوی موگرینی و ظریف اعلام شود؛ آن هم در شرایطی که رسانه‌های منتقد دولت و همچنین صداوسیما در بایکوت رسانه‌ای از کنار اهمیت این خبر گذشتند.

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان که به همراه صالحی و دیگر معاونان برای حضور در مراسم اعلام آغاز اجرای برجام به وین سفر کرده، گفت: امروز علاوه بر اعلام اجرای برجام، گفت‌و‌گوهایی با آمانو، کری و موگرینی خواهم داشت و با ارائه گزارش مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برجام اجرایی خواهد شد و پس از آن یک بیانیه مشترکی برای اعلام شروع برجام منتشر می‌شود.

حقیقت آن است که پیش از اینکه ظریف این‌گونه آسوده‌خاطر خبر آغاز اجرای برجام را بدهد، ۲۲ ماه مذاکره فشرده در دولت یازدهم گذشت تا در نهایت روز پنجشنبه ۱۳ فروردین امسال مصادف با شانزدهم ژانویه ۲۰۱۶ بیانیه مشترکی از سوی ایران و ۱+۵ توسط ظریف و موگرینی منتشر شد که در آن رسما خبر از توافق هسته‌ای و دستیابی به راه‌حل‌هایی در مورد مولفه‌های مهم برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) داده شد.

در آن بیانیه گفته شد اتحادیه اروپایی، اعمال تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با هسته‌ای خود را خاتمه خواهد داد و ایالات متحده نیز اجرای تحریم‌های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته‌ای را، همزمان با اجرای تعهدات عمده هسته‌ای ایران به نحوی که توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راستی‌آزمایی شود، متوقف خواهد کرد. آنچنان که در آن بیانیه نیز ذکر شده بود، بالاخره پس از دوران راستی‌آزمایی در سه‌شنبه ۱۴ ژوئیه ۲۳ تیرماه بیانیه توافق هسته‌ای توسط موگرینی و ظریف قرائت شد تا توافق هسته‌ای پایانی بر ۱۲ سال مذاکرات ایران با قدرت‌های جهانی باشد.

آنگونه که اعلام شده تحریم‌های شورای امنیت، اتحادیه اروپایی و آمریکا علیه ایران در مسئله هسته‌ای برداشته خواهد شد، اما ظریف گامی جلوتر رفته و در فکر مرحله پس از اجرای برجام است؛ چه اینکه او در پیامی توییتری این نوید را می‌دهد که «اکنون زمان همه به‌ویژه ملت‌های مسلمان است تا با یکدیگر متحد شوند و جهان را از خشونت و افراطی‌گری نجات دهند. ایران (برای این کار) آماده است.»

روزی که ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی از آزادی پول‌های بلوکه شده کشورمان خبر داد و گفت «کل پول‌های بلوکه شده ۳۰‌میلیارد دلار است که آزاد خواهد شد و بانک مرکزی می‌تواند به راحتی از آن استفاده کند»، کمتر کسی فکر می‌کرد دارایی‌های بلوکه‌شده مربوط به خرید تسلیحات توسط ایران نیز آزاد شود، اما آنگونه که منابع خبری گفته‌اند پول‌های بلوکه شده در این حوزه نیز آزاد خواهند شد که بر این اساس در مرحله نخست ۴۰۰‌میلیون دلار و در مراحل بعد یک‌‌میلیارد و ۳۰۰‌میلیون دلار نیز آزاد خواهد شد.

چند روز پیش از این بود که معاون وزیر خارجه به دیدار فعالان اقتصادی رفت تا بگوید با اجرای برجام، کشورهای اتحادیه اروپا و آمریکا متعهد به رفع همه تحریم‌ها شده‌اند و در روز اجرایی شدن برجام همه تحریم‌های بانکی و مالی رفع و همچنین تحریم‌هایی که مربوط به دستورالعمل اجرایی رئیس‌جمهور و تحریم‌های کنگره آمریکا بوده لغو می‌شود.

آنگونه که تخت‌روانچی گفته است فعالیت‌های بانکی شامل ایجاد روابط کارگزاری جدید، افتتاح شعب، ارائه خدمات بیمه‌ای، بیمه اتکایی و سوییفت برقرار می‌شود و براساس ماده ۲۱ برجام معامله‌ها به ریال و ارائه اسکناس دلار آمریکایی به ایران ممنوعیتی نخواهد داشت و تجارت دوجانبه، نقل و انتقال درآمدها، خرید و پذیره‌نویسی اوراق قرضه دولتی، ارائه خدمات به بانک مرکزی و همچنین انجام امور بیمه‌ای نیز مجاز می‌شود. افزون بر اخبار روانچی برای فعالان حوزه بانکی، یعقوبی مدیر اداره بین‌الملل بانک مرکزی نیز این خبر را به اهالی اقتصاد داد که بانک مرکزی از روز اجرایی شدن برجام اقدام کرده و ظرف دو هفته موضوع به نتیجه خواهد رسید.

***

هاشمی رفسنجانی لغو تحریم‌ها را به رهبری، دولت و مردم تبریک گفت

مجمع تشخیص مصلحت نظام روز شنبه به ریاست آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و با حضور اکثریت اعضا تشکیل جلسه داد. در ابتدای جلسه، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با توجه به انجام مراحل پایانی برجام با اشاره به اینکه مراحل کار و مذاکرات بسیار فشرده، سخت و همراه با تدبیر و عقلانیت بود، از پشتکار رئیس‌جمهور، دولت و به‌ویژه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای که تحت حمایت کامل رهبری معظم انقلاب انجام شد، تشکر و قدردانی کرد و این موفقیت را به رهبر انقلاب، دولت و به‌ویژه مردم غیور و وفادار ایران تبریک گفت.

او با تاکید بر ضرورت پایبندی و تعهد طرف مقابل به همه مراحل و مفاد برجام گفت: امیدواریم طرف مقابل به وظایف و تعهدات خود به طور کامل عمل کند، در غیر‌این صورت جمهوری اسلامی ایران نیز مقابله‌به‌مثل خواهد کرد. رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اتفاقات اخیر در خلیج‌فارس در مورد ملوانان نظامی آمریکا گفت: مسئله‌ای که می‌توانست در داخل، منطقه و جهان تبدیل به یک هیاهو و جنجال جدیدی به‌ویژه در آستانه اجرای برجام و انتخابات اسفند ماه شود با سرعت عمل، تدبیر و عقلانیت دولت و هماهنگی و همکاری سپاه پاسداران به خوبی و درایت حل شد و امیدواریم همواره در سایر موارد حساس نیز به همین نحو عمل شود.