تبلیغات سینمایی به دلیل اینکه باید در زمان خاصی اکران شوند، باید با برنامه ریزی دقیقی صورت بگیرند. در سینمای ایران این برنامه ریزی شاید گاهی به دلیل تغییر زمان پخش فیلم ها سخت و دشوار باشد و همین محدودیت باعث شده بسیاری از گروه های اجرایی تبلیغات سینمایی سعی کنند از شیوه های متفاوتی برای جذب مخاطب در زمان کوتاهی بهره برداری کنند؛ اتفاقی که برای تبلیغات فیلم نفس در چند وقت اخیر افتاده است. گروه تبلیغات این فیلم سینمایی از شیوه گرافیتی برای تبلیغات استفاده کرده اند؛ شیوه ای که پیچیدگی های خاص خود را دارد و استفاده از آن با مشکلات زیادی روبه رو است.
فرصت امروز برای بررسی شیوه تبلیغاتی فیلم نفس گفت وگویی را با سیامک پورجبار، مدیرخلاقیت و ایده پرداز تبلیغاتی داشته که در ادامه می خوانید
در ایران برای گرافیتی محدودیت های زیادی وجود دارد
سیامک پورجبار، مدیرخلاقیت و ایده پرداز تبلیغاتی درباره شیوه تبلیغاتی گرافیتی فیلم سینمایی نفس می گوید: شیوه ای که فیلم سینمایی نفس برای تبلیغات خود درنظرگرفته جالب است اما جالب بودن این شیوه ارتباط مستقیمی با محتوای فیلم دارد. استفاده از این شیوه تبلیغاتی با محتوای فیلم باید متناسب باشد تا نتیجه بخش شود.
پورجبار درباره زاویه نگاهی که در دنیا به شیوه طراحی گرافیتی وجود دارد، می گوید: در برخی کشورها این شیوه تبلیغاتی وجه قانونی ندارد و معمولا طراحان جوانی که می خواهند، دغدغه خود را به نحوی نشان دهند از این سبک استفاده می کنند اما در برخی دیگر از کشورها این شیوه مورد توجه هنرمندان است و طراحان مختلفی برای گرافیتی وقت گذاشته و کارهای جالبی را اجرا می کنند. در چنین کشورهایی شهرداری ها دیوارهایی را در اختیار هنرمندان این حوزه قرار می دهند تا طرح های خود را به راحتی طراحی کنند.
بنابراین گرافیتی را نمی توان فقط یک شیوه اعتراضی دانست و برای فیلم هایی که چنین رویکردی دارند، مورد استفاده قرار داد. در برخی کشورها این شیوه قابل احترام است و جلوی اجرای آن گرفته نمی شود. در کشورمان این شیوه تبلیغاتی قانونی نیست و برحسب تجربه شخصی که چندی پیش داشتم، مراحل اجرایی این شیوه سخت و دشوار است. در ایران برای گرافیتی محدودیت های زیادی وجود دارد.
این شیوه را نمی توان در هر محل یا نقطه ای از شهر اجرا کرد و همین موضوع کار را برای تیم اجرایی پیچیده می کند. معمولا حین اجرا ارگان های مختلف کنجکاو و برای پرس و جو سراغ تیم می آیند و تا گروه بخواهد، پروسه اداری ارگان های مختلف را طی کند، پروژه عقب می افتد.
چندی پیش در مورد پروژه ای تصمیم به اجرایی کردن این شیوه برای برندی گرفتیم. ذات گرافیتی ایجاب می کند که حتما طرح روی دیوار اجرا شود اما در آن پروژه آنقدر مشکلات برای مان پیش آمد که قرار شد طرح را روی بیلبورد اجرایی کنیم. برای اجرا نیز از گرافیتی کارها استفاده کردیم. تنها دیواری که اجازه طراحی روی آن را دادند، دیوار کارخانه برندی بود که گرافیتی قرار بود، برای آن اجرایی شود.
به هرحال برای اجرای این شیوه در کشورمان مراحل زیادی را باید طی کرد و گروه باید مجوزهای لازم را بگیرد. البته گرافیتی ذاتا نیاز به مجوز ندارد و اگر گروه تبلیغات فیلم نفس این کار را هم نکرده باشند، اتفاق عجیبی نیست. هرچند باید مراقب باشند که بعدها برای شان مشکلی پیش نیاید. این شیوه کار کمی دل و جرات می خواهد و فورا هم به خاطر تفاوت هایی که دارد، نظر مخاطبان را به خود جلب می کند.
کانسپت تبلیغات گرافیتی لزوما هم نباید اعتراضی باشد
پورجبار درباره برندهایی که از شیوه گرافیتی در جهت تبلیغات خود استفاده کرده اند، می گوید: برندهای زیادی تابه حال از این شیوه در جهت تبلیغات بهره برداری کرده اند؛ برندهایی که کانسپت تبلیغاتی شان لزوما هم اعتراضی نیست.
برای مثال برندهایی مانند نایک و آدیداس زمانی که می خواهند، محصولی را برای گروه نوجوان و جوان ارائه کنند یا گروه مخاطبانی که طرح های ویژه ای را درخواست می کنند به سراغ این شیوه طراحی تبلیغاتی می روند. برندهای حوزه خودروسازی نیز زمانی که می خواهند، محصولاتی را برای گروه مخاطبان خاصی تولید کنند، از این شیوه تبلیغاتی بهره برداری می کنند.
این برندها با اجرای طرح های گرافیتی می خواهند، محصولات خود را متفاوت و ساختارشکن معرفی کنند. معمولا برندهایی که کیفیت محصول شان بر کمیت ارجحیت دارد، به سراغ این شیوه می روند. برندها با اجرای این شیوه حس شادابی، جوانی و سرزندگی و رنگارنگ بودن محصول را به مخاطبان شان منتقل می کنند.
سبک های مختلف گرافیتی
پورجبار درباره اینکه آیا شیوه اجرا شده توسط فیلم نفس را می توان گرافیتی نامید یا خیر می گوید: گرافیتی سبک های مختلفی دارد. طراحی پیچیده و ناخوانا از ویژگی های اصلی این سبک است. برخی گرافیتی کارها آنقدر نامفهوم طراحی می کنند که غیر از خود و طرفداران شان کسی از طرح سر در نمی آورد و امضای خاص خود را دارند. برخی دیگر از گرافیتی ها که معمولا کارهای شان مضامین اجتماعی دارد از سبکی استفاده می کنند که شبیه به سبک تبلیغاتی فیلم نفس است. آنها اکثرا قالب تصاویری را روی ورقه زینک طراحی و برش می زنند و با اسپری داخل فضای خالی را رنگ می کنند.
در این سبک درست است که تصاویر پررنگ و لعابی به نمایش گذاشته نمی شود اما باز سبکی از گرافیتی محسوب می شود. در این سبک بیشتر اوقات از تصاویر افرادی که معضلات اجتماعی را نشان می دهند، استفاده می شود. از این سبک علاوه بر انتقال پیام اجتماعی برای مضامین سیاسی یا به طور کل انتقادی نیز بهره برداری می شود. بنابراین سبک تبلیغاتی فیلم نفس نیز جزو یکی از سبک های گرافیتی محسوب می شود.
پورجبار درباره ارتباط مفهوم فیلم با سبک تبلیغات گرافیتی می گوید: همانطور که قبلا نیز اشاره کردم، این سبک حتما باید با محتوای فیلم هماهنگ باشد. برای مثال اگر فیلم گیشه ای و تجاری باشد، این سبک تبلیغاتی برای آن مناسب نیست چون در این سبک فیلم ها مخاطب به خاطر هنرپیشه ها به دیدن فیلم می رود و اجرای این سبک به حالت گرافیتی راهگشا نخواهد بود. فیلم هایی باید به سراغ گرافیتی بروند که می خواهند گروه مخاطبان خاصی را به سمت محتوای داستان بکشانند.
آنها باید محتوای متفاوتی را به مخاطبان نشان دهند و به خاطر آن بینندگان را جذب سینما کنند. در این شیوه نمی توان روی بازیگران مانور داد.
ویرال کردن طرح های گرافیتی برای جذب گروه مخاطبان
پورجبار درباره پوستر تبلیغاتی فیلم و هماهنگی آن با سبک تبلیغات گرافیتی می گوید: پوستر تبلیغاتی فیلم نفس خوب است. این پوستر کشش اولیه را در مخاطب آنچنان ایجاد نمی کند اما از جهت ظاهر با پوسترهای حال حاضر سینما متفاوت است. اگر گروه تبلیغاتی فیلم نفس پوستر فیلم را هم گرافیتی روی دیوار اجرا و بعد عکاسی و تصویرسازی می کردند نتیجه کار بهتر از آب درمی آمد. البته پوستر تا حدودی شیوه گرافیتی را به یاد می آورد چون تصویر آگهی انگار روی دیوار اجرا شده است.
پورجبار درباره محل اجرای طرح های گرافیتی سینمایی در شهر می گوید: اگر گرافیتی نزدیک مکان هایی که گروه مخاطبان فیلم در آنجا رفت و آمد می کنند، طراحی شود بازخوردهای بهتری به دست خواهد آمد.
برای مثال کافه هایی که جوانان در آن رفت و آمد دارند یا موزه سینما یا فروشگاه های عرضه محصولات سینمایی و... البته مطمئنا محدودیت هایی که گرافیتی دارد، طراحی در چنین مکان هایی را دشوار می کند. به خاطر همین دشواری ها شاید گروه به سراغ دیواری در مکانی دور از دید مخاطبان شان رفته باشند اما در این میان اگر گروه تبلیغات فیلم، مراحل کشیدن گرافیتی را از طریق شبکه های اجتماعی ویرال کنند شاید بتوانند باعث گسترده تر شدن شیوه تبلیغاتی خود شوند.
در این حالت اگر گرافیتی روی دیواری خارج از شهر نیز طراحی شود، با این شیوه تعداد مخاطبان وسیعی را در معرض پیام تبلیغاتی خود قرار می دهد. به هرحال اگر گرافیتی در ابعاد وسیعی اجرا شود، نتایج خوبی را به همراه خواهد داشت اما این وسعت اجرا سخت است. در مجموع نگاه به گرافیتی در ایران خصمانه است و معمولا جلوی اجرای این شیوه تبلیغاتی گرفته می شود.
همچنین گرافیتی کارها حس و حال خاص خود را دارند و معمولا از تبلیغات دور هستند و باید مشاور تبلیغاتی به آنها جهت دهد. به هرحال گرافیتی نیز مانند ابزار تبلیغاتی می ماند و باید یک مشاور کنار گروه باشد تا با راهنمایی درست ابزار موردنظر، پیام تبلیغاتی را به مخاطبان برساند. چون گرافیتی کارها مراحل علمی دانش تبلیغات را طی نکرده اند و گرافیک دیزاینر نیستند.
گرافیتی ها چموش اند و چموشی بخشی از کارشان است، معمولا علاقه مند هستند سفارشی را که به آنها می دهید انجام ندهند و روند دلخواه خودشان را اجرا کنند و تصویرشان نامفهوم باشد اما وقتی گرافیتی برای تبلیغات استفاده می شود باید بامفهوم و خوانا باشد وگرنه کاربرد چندانی برای برند به همراه نخواهد داشت. بنابراین باید به گرافیتی ها جهت درستی داد.
ارتباط با نویسنده: nargesfaraji1389@yahoo.com