بانک جهانی با وجود رفع تحریم‌ها، فاصله‌اش را از ایران حفظ می‌کند

خبرگزاری فرانسه اظهارات رئیس بانک جهانی مبنی بر اینکه برای تعامل دوباره با ایران هیچ طرح مشخصی ندارد را در تضاد هدف بانک‌جهانی در ریشه کن کردن فقر جهانی دانست.

به گزارش ایسنا، این خبرگزاری فرانسوی افزود: هدف بانک‌جهانی ریشه کن کردن فقر جهانی است، اما این هدف باوجود کاهش تحریم‌ها علیه تهران و نیاز اقتصادی این کشور در پشت مرزهای ایران متوقف می‌شود.

به نظر می‌رسد بانک‌جهانی که به تبعیت از تحریم‌های بین‌المللی اعمال شده بر سر برنامه‌ هسته‌ای ایران در سال 2005 پروژه‌های خود را متوقف کرد، نسبت به تعامل دوباره با ایران بی‌میل باشد و از زمانی‌که این تحریم‌ها در ماه ژانویه در پی توافق هسته‌ای بین تهران و قدرت‌های جهانی لغو شد، بانک جهانی سیاست‌هایش را تغییر نداده است. جیم یونگ کیم، رئیس بانک جهانی در این باره گفت: ما به دقت اوضاع را دنبال می‌کنیم، اما هنوز هیچ طرح مشخصی نداریم. 

خبرگزاری فرانسه با بیان اینکه مقامات ایران هنوز هیچ درخواست کمکی از بانک جهانی مطرح نکرده‌اند نوشت، دلایل سکوت بانک جهانی را می‌توان در جای دیگر یافت؛ در نقطه مشترک اقتصادی و ژئوپلتیکی و اشتیاق نرنجاندن ایالات متحده.

ایالات متحده بزرگ‌ترین سهامدار در بانک‌جهانی و حامی اصلی جیم یونگ کیم نشانه‌های مختلفی در خصوص آنچه در تجارت با ایران پذیرفتنی است، می‌فرستد. اساساً، با اینکه تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران برداشته شدند تحریم‌های ایالات‌متحده که براساس ادعای حمایت تهران از تروریسم و نقض حقوق بشر اعمال شده کماکان بر جای خود استوار است.

سـخـنـگـوی خـزانه‌داری ایالات‌متحده در این‌باره به خبرگزاری فرانسه گفت: در تئوری این تحریم‌های به جامانده مانع تعامل بانک‌جهانی یا دیگر موسسات مالی بین‌المللی با ایران نمی‌شود. وی اضافه کرد: با این حال نمایندگان آمریکا در بانک جهانی محدودیت‌های دیگری دارند. احکام قانونی فعلی به مدیر اجرایی ایالات متحده فرمان می‌دهد تا علیه وام بانک جهانی به ایران رأی دهد. 

براساس این گزارش، به لحاظ نظری بانک جهانی می‌تواند به مشکلات و پروژه‌های توسعه مالی در حوزه‌هایی مانند حمل‌و‌نقل، انرژی و زیرساخت در کشوری بپردازد که فقر در نتیجه تحریم‌های اقتصادی شدت گرفته است، اما واقعیت این است که نمی‌توان اخم چهره قدرتمندترین کشور جهان و بزرگ‌ترین سهامدار بانک جهانی را نادیده گرفت.

جاکوب کرک گارد، کارشناس مؤسسه پترسون در اقتصاد بین‌الملل در این باره گفت: مسلما در همکاری با ایران برای بانک جهانی خطرات سیاسی وجود دارد، زیرا کنگره آمریکا با دید بسیار منفی ممکن است واکنش نشان دهد.

کنگره که توسط جمهوری‌خواهان مخالف توافق هسته‌ای ایران کنترل می‌شود، اهرم قدرتمندی در اختیار دارد: کنگره می‌تواند آزادسازی منابع مالی را که ایالات‌متحده قول آن را به بانک‌جهانی برای کمک به کشورهای فقیر داده، مسدود کند. این تحریم‌های باقیمانده مانع قابل ملاحظه دیگری به شمار می‌آید.

از سویی پل کاداریو، مقام پیشین بانک جهانی در این باره گفت: در شرایطی که قصد دارید در پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری کنید که در رقابت‌های اقتصادی بین‌المللی باز است، این واقعیت که هنوز تحریم‌های آمریکا وجود دارند، کاملا یک پیچیدگی است. از سوی دیگر بانک جهانی باید از اینکه پروژه‌هایش به هیچ وجه ارتباطی با افراد و شرکت‌های ایرانی در لیست سیاه آمریکا ندارند، اطمینان حاصل کند.

کاداریو در این‌باره گفت: ‌شرکت‌ها ممکن است از حضور در پروژه‌های مالی بانک‌جهانی در ایران منصرف شوند، زیرا پرداختی‌ها از میان سیستم مالی ایالات متحده می‌گذرد و می‌تواند آنها را در معرض تحریم‌های آمریکا قرار دهد.

جدای از بانک‌جهانی، بازگشت موسسات مالی بین‌المللی به ایران پس از لغو تحریم‌های هسته‌ای نیز نامشخص است که موجب نارضایتی مقامات در تهران شده است. رئیس بانک مرکزی ایران اخیرا به سکوت بانک‌های اروپایی در تعامل با این کشور از ترس گرفتار شدن به تحریم‌های آمریکا اشاره کرد. ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی ایران در همایشی در واشنگتن گفت: از آنها خواسته شده تا با بانک‌های ایرانی همکاری نکنند و آنها نگران هستند. 

یک پیامد این کار این است که ایران شروع به چرخش از بانک جهانی تحت سلطه غرب به سمت گزینه‌های جایگزین کند. ایران یکی از اعضای سرمایه‌گذاری بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا تحت رهبری چین است و به‌دنبال پیوستن به بانک توسعه جدید مورد حمایت کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای‌جنوبی است.