بازار بورس رابطه تنگاتنگی با کارگزارانش دارد. کارگزارانی که باید حرفهای و موفق باشند تا یک بازار بورس مطمئن را تضمین کنند. این رابطه به حدی مهم است که گاهی عدم وجود کارگزاران مناسب یا سرمایهگذاریهای اشتباه بازار بورس را فلج یا شکست خورده میکند. در برخی کشورها مثل آمریکا انتخاب کارگزاران بورس کاری مهم و نسبتا پیچیده است. بنیاد پژوهشهای بورس آمریکا هر ساله لیستی از موفقترین کارگزاران بورس را در سراسر ایالات متحده منتشر میکند. این لیست بنابر فاکتورهای مهمی مثل داشتن سابقه موفقیتهای اقتصادی به شکل مستمر، سوددهی سرمایهگذاریها و حضور دائم کارگزاران در بازارهای بورس موفق تعیین میشود. نشریه فوربس نیز هر سال فهرستی از موفقترین بازارهای بورس و کارگزارانش را منتشر میکند. نگاهی کوتاه به این لیست بلندبالا نشان میدهد بازارهای بورس تا چه حد مدیون حضور کارگزاران زیرک و سرمایهگذاران بااستعدادش است.
«پل لیپسشیتز» (paul lipschitz) که نامی آشنا و موفق در بازارهای سرمایهگذاری دنیاست، از جمله افراد سرشناس لیست فوربس است. وی عناوین معتبر کاری زیادی دارد که از جمله آنها میتوان به عضویت در بازار بورس فیلادلفیا، عضویت در شورای تصمیمگیری بازار بورس شیکاگو و یکی از بزرگترین سهامداران و کارگزاران بازار سهام نیویورک اشاره کرد. اما چرا حضور این فرد در بازارهای بورس آمریکا تا این حد مهم است؟ بر طبق بررسیهای اخیر پیرامون فعالیتهای اقتصادی آقای لیپسشتیز، حضور او بهعنوان یک فرد موفق در هر سرمایهگذاری، تضمینکننده حضور سرمایهگذاران دیگر است. درواقع حضور کارگزار موفقی مثل او به دیگر کارگزاران نامطمئن، انگیزه سرمایهگذاری میدهد. اما در این میان جالب است بدانید شرکتهای معتبر و بزرگ نیز برای سرمایهگذاری در بازارهای بورس از کارگزاران مشهور کمک میگیرند.
با نگاهی مجدد به لیست نشریه فوربس به نامهای مشهور کارگزاران شرکتهای جنرالموتورز، آمازون و حتی وارن بافت، مدیرعامل ثروتمند شرکت برکشایر برمیخوریم، فردی که رکورددار موفقترین سرمایهگذاریها در بازار بورس آمریکاست. شاید به تصور برخی، کارگزار بورس بودن چندان هم کار دشواری نیست، حتی برخی کارگزاری را همان دلالی میدانند، اما یک کارگزار بورس برای موفقیت باید فاکتورهای زیادی داشته باشد:
*میل و مهارت: شاید مهمترین عامل برای موفقیت کارگزاران در بازار بورس میل و مهارت باشد. مدیران ارشد بازارهای بورس دنیا همواره به دنبال جذب افرادی هستند که با استعداد و مهارتهای پیشبینی و آیندهنگری، سرمایهگذاریهای موفق انجام میدهند.
*تحصیلات آکادمیک و سواد اقتصادی: فارغ از استعداد، کارگزاران برتر باید با مفاهیم روز اقتصاد دنیا آشنا باشند. علاوه بر این باید بهطور مرتب پیگیر اخبار بورس دنیا بوده و سرمایهگذاریهای بهروز و مطمئن انجام دهند.
*توانایی برقراری ارتباط موثر: حضور در بازار بورس برای افرادی که توانایی ارتباطات کلامی موثر دارند بسیار راحتتر است. یک کارگزار موفق باید بتواند با همه، حتی رقبا، بهخوبی ارتباط گیرد. تا اخبار بازار را سریعتر از هر فردی دریافت کند.
شکستهای کارگزاران و مدیران بورس
شکستهای تجاری بزرگ، سقوط ارزش سهام، ورشکستگی و عناوینی از این دست، کابوسهایی هستند که گاه و بیگاه، مدیران بازارهای بورس یا شرکتهایی را که سهام باارزشی دارند تهدید میکنند. با توجه به تغییرات غیرقابل پیشبینی در بازار بورس و احتمال بروز خطا از سوی کارگزاران و مدیران، گهگاه در دنیای سرمایهگذاری اتفاقات ناخوشایندی میافتد:
*شرکت ورلدکام: یکی از شناختهشدهترین و باتجربهترین شرکتهای حاضر در دنیای بورس آمریکا، در سال 2002 با رقمی معادل 38 میلیارددلار ضرر، شکست عظیمی در دنیای بورس متحمل شد، اما این فقط یک شکست به ضرر کارگزاران این شرکت نبود. با این حجم سقوط ارزش سهام، یک شوک غیرقابل مهار نیز به بازار بورس شیکاگو وارد شد. اگرچه برخی، مسائلی مثل فساد مالی و اقتصادی را عامل اصلی این شکست میدانستند، اما عدهای دیگر ضعفهای اخیر کارگزاران این شرکت در بازار بورس را نقطه ضعف ورلدکام تلقی میکردند.
*شرکت کارگزاری نیوجرسی: این شرکت همانطور که از نامش پیداست، با کمک مشاوران کارگزاری شناخته شدهاش به شرکتهای بزرگ مشاوره میدهد، در واقع مشاوران این شرکت بهطور تضمینی به شرکتها در موفقیت در بازار بورس یاری میرساندند، اما این شرکت موفق تجربه تلخی از مشاوره کارگزاری در اواخر دهه 90 میلادی دارد. در آن سالها این شرکت با ارائه مشاوره به یک شرکت کمپرسی و سرمایهگذاری روی این شرکت دچار اشتباه بزرگی شد، زیرا با برملا شدن پرونده کلاهبرداری این شرکت و سقوط ارزش سهام آن، شرکت سرمایهگذاری نیوجرسی نیز سقوط کرد و بازار بورس تا مدتها پذیرای کارگزارانش نبود.
*شرکت هواپیمایی مستقل بریتانیا: در فوریه سال 2000 شرکت هواپیمایی بریتانیا برای گسترش سود خود، تلاش کرد وارد بازار بورس بریتانیا شود. این مسئله برای مدیران بورس بریتانیا نیز خوشایند بود. اما مشاورههای غلط کارگزاران بورس به این شرکت و عدم استفاده از کارگزاران معتبر باعث شد این شرکت نهتنها خود دچار ضرر مالی شود، بلکه ضرر بزرگی نیز به مدیران بورس بریتانیا تزریق کند.