با نزدیک شدن به سال تحصیلی جدید بازار نوشتافزار داغ داغ میشود، فروشگاههای زنجیرهای، مغازههای کوچک و بزرگ و حتی دستفروشها سازوکار خود را با تمرکز بر ارائه محصولاتی چون لوازمالتحریر و نوشتافزار تغییر میدهند و روشهای متفاوتی برای عرضه محصولات باکیفیت و بعضا بیکیفیت و البته فروش بیشتر به کار میگیرند.
خانوادهها هم پابهپای کودکان و نوجوانان خود به گوشه گوشه بازار سرمیزنند تا پیش از بازگشایی مدارس با صبر و حوصله، مایحتاج تحصیلی فرزندان را تامین کنند. برای آشنایی با اقدامات مختلف فروشگاهها و نمایشگاهها و ناشران به منظور افزایش سهم بازار، سری به برخی از آنها زدهایم تا ببینیم در این حوزه و در اوج فصل کاری خود برای جذب مشتریان چه خلاقیتهایی را ارائه دادهاند.
دستفروشانی
که همهجا هستند
پیش از هرجایی سری به بازار داغ دستفروشان میزنیم که با شروع فصل پاییز، اقلام و کالاهای خود را از لباس و لوازم آشپزخانه به ماژیک و دفتر و جامدادی تغییر میدهند و با خوشرویی بیسابقهای اجناس ارزان قیمت خود را به مشتریان معرفی میکنند.
اگر برای خرید چند قلم لوازمالتحریر به بازار بزرگ تهران بروید و از خیابان بینالحرمین به سمت راسته لوازم تحریریها سرازیر شوید به احتمال زیاد در مسیر، همه اقلام موردنیاز خود را از دستفروشانی که تعدادشان از مغازهها و حتی گاهی خریداران هم بیشتر است، تهیه کردهاید. این روزها بازار گستردهای برای دستفروشانی که تمایل دارند بدون حساب و کتابهای مالیاتی و اجاره مغازه در این بازار سهیم شوند، فراهم شده است.
جالب اینکه شعاع بساط خود را از بر پیادهروها و بازارها و مسیرهای نمایشگاه بزرگتر کرده و در مترو و اتوبوس و پاساژهای پرتردد هم حضوری سبز دارند! در نگاه اول شاید به نظر مشکلی نباشد و حتی خریداران خوشحال باشند که هزینههای اجاره مغازه، مالیات، کارگر و... فروشگاه را از سر گذراندهاند و محصولات ارزانقیمتی را خریداری میکنند، اما حتی اگر بیکیفیتی این اقلام را نادیده بگیریم، سهم زیادی که این دستفروشان از بازار لوازمالتحریر و پوشاک میگیرند و نان فروشگاهها را آجر میکنند دیگر قابل اغماض نیست.
یک و دو وسه، زنگ مدرسه
اگر دستفروشها اجازه بدهند، رنگ و بوی فروشگاهها و مغازهها هم قابل بررسی است. برای این منظور سری به فروشگاههای «شهر کتاب» و «شهروند» زدهایم تا از اقدامات آنها هم در این راستا اطلاعاتی کسب کنیم. در این بین شهرکتاب پیرو حوزه کاری و تخصصی خود، بیش از سایرین، به این مهم توجه کرده است به شکلی که در چند بخش اصلی خود دست به تغییرات اساسی زده؛ اول در خصوص نما، ویترین و دکور، اقدامات جالبی را به کار برده است، از جمله اینکه بنرهای جذابی با المانهای کارتونی و لوازمالتحریری طراحی کرده که در تمام فروشگاهها نصب و شعار جالب «همه چی اینجا بوی تازگی میده» و «1و2و3 زنگ مدرسه» در آنها به چشم میخورد. شهرکتاب همچنین در بخش ویترینهای خود از میزهای مطالعه و لوازم تحریر بهره گرفته و شکل و شمایل گذشته خود را تغییر داده است.
داخل فروشگاهها هم تا حد زیادی دکور دستکاری کرده و تعداد زیادی لوازم تحریر از سقف آویزان شده است که بسیار حال و هوای مدرسه و شروع سال تحصیلی را به رخ میکشد. تمام این تغییرات باعث شده این روزها در بخش لوازمالتحریر بسیاری از فروشگاههای شهر کتاب جا برای سوزن انداختن نباشد. این فروشگاهها در بخش محصولات هم اغلب لوازمالتحریر خود را از تولیدات داخلی به نمایش گذاشتهاند که در این بین دفترچههای انتشارات آزاده با طرح مفاخر و شخصیتها و کارتونهای ایرانی بیشتر از همه به چشم میآید. شهر کتاب عنوان کرده ساعات کاری فروشگاه را در این ایام افزایش داده و همچنین برای سهولت خرید مشتریان تعداد پرسنل خود را نیز افزایش میدهد. تمام این اقدامات توسط شهر کتاب از اول شهریور آغاز شده است و تا پایان هفته اول مهر هم ادامه دارد. پس از آن به سراغ شهروند رفتیم.
این فروشگاه برای سال تحصیلی جدید دست به اقدامات متفاوتتری زده است از جمله اینکه یک جشنواره با عنوان «جشنواره مهر شهروند» از ابتدای شهریور تا 15 مهر در تمام فروشگاههای خود برگزار کرده است. در این جشنواره لوازمالتحریر، کیف، کفش، کولهپشتی به همراه پوشاک، شامل 25 تا 40درصد تخفیف میشود. همچنین در این ایام شهروند ساعت کاری خود را یک ساعت افزایش داده و 3 فروشگاه را در سطح شهر با فعالیت 24 ساعته معرفی کرده است.
از دیگر اقدامات شهروند میتوان به استفاده از پیکهای موتوری با یونیفورم مشخص اشاره کرد که کالای مورد نظر مشتریان خود را بهصورت رایگان به دستشان میرسانند. علاوه بر این، غالب فروشگاه و مغازههای مربوط به این صنف دستی به سروگوش مغازهها کشیدهاند و اغلب یا تغییر دکور داده یا دست کم تخفیفاتی برای مشتریان خود در نظر گرفتهاند تا از این سفره سهمی برای خود بگیرند.
نمایشگاهها، برندگان اصلی مسابقه فروش
در قسمت بعد این بررسیها به سراغ نمایشگاههای برگزار شده در این حوزه رفتیم که این روزها خیلی پرکار و فعال برگزار میشوند، بخش اصلی خرید توسط خانوادهها از نمایشگاهها صورت میگیرد، چرا که اغلب شامل تخفیفات ویژه و محصولات متنوع هستند.
از جمله این نمایشگاهها، سومین نمایشگاه «ایران نوشت» بود که با مبنای شناساندن اسطورههای بومی به کودکان و نوجوانان برپا شد و توانست با ارائه انواع لوازمالتحریر داخلی هم شخصیتها و اسطورههای اصیل ایرانی را تا حدی به کودکان معرفی کند و هم سهم خود را از بازار نوشتافزار به 10درصد برساند.
در این نمایشگاه غالب ناشران و تولیدکنندگان لوازمالتحریر حضور داشتند و نتایج نمایشگاه نشان میداد در حوزه دفترچههای طرحدار فروش قابلتوجهی داشتهاند. همچنین نمایشگاه «باز باران» با تبلیغات فراوان در 10 نقطه مختلف از سطح شهر برگزار و 3500 قلم کالا در این نمایشگاهها با قیمت مناسب و تخفیفهای ویژه ارائه شد.
در هردوی این نمایشگاهها، نوشتافزارهای آزاده با شخصیتهای شناخته شدهای مانند سنجد و مجموعه عروسکهای کلاه قرمزی و شکرستان رخ نمایی میکرد و به خوبی هم سهم خود را از این بازار گرفت. دکور و چیدمان غرفههای این انتشارات نسبت به سایر غرفهها بیشتر به چشم مشتریان میآمد. مدیریت و بازاریابی اینگونه رخدادها در حوزههای مختلف با رسیدن فصل پرکار، چندان مشکل نیست، فقط لازم است حوزه فعالیت خود و همچنین مخاطب و نیازهای او را بشناسیم تا با به کارگیری چند نکته کوچک فروش مناسبی در فصل پرکار خود داشته باشیم.
ماه مهر هم برای صنف پوشاک و هم لوازمالتحریر فصل کار و تلاش و نوآوری است؛ ماهی که شاید میتوانست با به کارگیری چند خلاقیت دیگر، جذابیت محصولات این حوزه را برای مشتریان بیشتر کرده و در این فصلی که دانشآموزان و دانشجویان بدون شک اقلامی را خرید میکنند و اکثر فروشندگان این حوزه در این فصل مشتریان بالفعل خود را دارند، فروش و سهم بهتری از بازار را نصیب تولیدکنندگان داخلی کند.