اوضاع و احوال اقتصادی زنان در تایوان

کمی بیش از 60سال از تشکیل کشوری به نام تایوان یا چین‌تایپه می‌گذرد. اما همین میزان اندک زمان هم کافی بوده تا این کشور در زمینه‌های اقتصادی پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای داشته باشد که زنان نقش مؤثری در آن داشته‌اند. هرچند ابتدای راه چندان دلچسب نبوده اما طی سال‌های اخیر اقتصاد تایوان در مسیر توسعه قرار گرفته است. در این گزارش به میزان حضور زنان تایوان در بازار کار این کشور و روند رو‌به‌رشد آن پرداخته‌ایم.

در سال‌های اخیر، حدود 45درصد زنان در تایوان در بازار کار حضور یافته‌اند. از این گذشته، زنان دوشادوش مردان نقش مؤثری در پیشرفت اقتصادی کشورشان داشتند. اما بانوان این نقطه از زمین نیز مانند بسیاری از همتایان خود به خاطر وجود باورهای کلیشه‌ای در مورد نقش‌های جنسیتی و سیاست‌های عمومی، همچنان بالاترین انتظاری که از آنها می‌رود این است که در خانه حضور داشته باشند و در نتیجه داشتن نقش دوم در بازار کار بوده است. در اغلب اوقات تبعیض جنسیتی بر قوانین حاکم بر محل کار هم تأثیرگذار بوده است.

نقش زنان در پیشرفت اقتصادی تایوان

تایوان به خاطر رشد اقتصادی پرشتاب به‌ویژه افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد ملی شناخته می‌شود. نقش زنان در این پیشرفت چقدر بوده است؟ یکی از شاخص‌های احتمالی برای پاسخ به این سوال میزان مشارکت زنان بوده است. میزان مشارکت زنان نزدیک به 36درصد بوده در حالی‌که این نرخ برای مردان بیش از 86 درصد بوده است. این نرخ البته بعد از سال 1986 به حدود 45درصد رسید. یکی از شاخص‌های پیشرفت اقتصادی تایوان از سال 1966 به بعد که نخستین کارخانه‌ها در این کشور صنعتی شد و بعد هم سرمایه‌گذاران خارجی به آن وارد شدند، نیروی کار زنان بود. در واقع این نیروی کار جوان و ارزشمند زنان بودند که توانستند رشد اقتصادی تایوان را تا سر حد معجزه بکشانند.

مشارکت زنان به‌عنوان نیروی کار در تایوان از سال 1996 و با تغییر شرایط بازارهای کار در این کشور عوض شد. در واقع صنایع تمام اتوماتیک رشد بسیار بالایی را تجربه کرده و جا را برای بخش بزرگی از بازار دارای نیروی کار تنگ کردند، به‌طوری‌که 61درصد بازار کار تایوان در اختیار صنایع تمام‌اتوماتیک قرار گرفت. در پی این تغییر و دگرگونی خانم‌ها در سال 1978 مشارکتی 37درصدی در بازار کار داشتند و این نرخ را در سال 1997 به 62درصد افزایش دادند. این درحالی بود که نرخ مشارکت مردان در صنایع تمام اتوماتیک بیشتر شد. این آمار به خوبی نشان می‌دهد که زنان نقش مهم و غیرقابل انکاری در پیشرفت‌های اقتصادی تایوان داشتند.

خانم‌ها علاوه بر صنایع گوناگون در بخش کسب‌وکارهای کوچک و تشکیلات اقتصادی گوناگون نیز نقش بسیار مؤثری داشتند. این کسب‌وکارها بخش بزرگی از اقتصاد تایوان را تشکیل می‌دهند. سیاست‌های تشویقی در دهه 50 نیز کمک زیادی به زنان تایوانی کرد که بتوانند همه کارهای خانه و محل کار، از پخت و پز گرفته تا ریاست بر کسب‌وکار را به خوبی و با ایجاد تعادل انجام دهند. نکته جالب در مورد تایوانی‌ها این است که موفقیت یک بنگاه اقتصادی در این کشور در زمینه‌های بازاریابی و کارایی از مسیر خانواده می‌گذرد. در واقع کسانی می‌توانند در این زمینه‌ها موفق باشند که به احساسات، روابط و به‌طورکلی مفهوم خانواده توجه کنند و صد البته که گذر از این مسیر بدون توجه به زنان ممکن نیست. البته این پیشرفت‌ها معایبی هم برای خانم‌های تایوانی داشته که تعدادی از آنها اینجا فهرست شده‌اند: 

ثابت ماندن دیدگاه سنتی نسبت به زنان

اگرچه معجزه اقتصادی تایوان منابع زیادی برای زنان این کشور داشت اما همچنان نتوانست تقسیم‌بندی کاری میان زنان و مردان را بشکند. طبق دیدگاه‌های سنتی کار در آرایشگاه، فروشندگی، کار در کارخانه‌های وسایل الکترونیکی و نیز عرضه مواد‌غذایی همچنان برای زنان بود و کارهای فیزیکی، مکانیکی، کار در حوزه فولاد و حمل‌و‌نقل همچنان با آقایان بود. این یعنی زنان باز هم جایی در حرفه‌های تصمیم ساز نداشتند.

افزایش تبعیض جنسیتی در بازار کار

دسترسی به مشاغل گوناگون برای زنان باز هم یک تبعیض آشکار در حق آنان نسبت به مردان بود. حدود 70درصد آگهی‌های شغلی برای پست‌هایی چون مدیریت، معاونت یا کارمند حرفه‌ای از آن مردان بود، در حالی‌که تقریباً همین درصد از مشاغل در شغل‌هایی چون منشی‌گری حسابداری و کارهای خدماتی برای زنان بود. اینها همگی یعنی نفر دوم بودن برای زنان ادامه داشته است. در کل برای خانم‌های تایوانی به‌ویژه آنها که از فقر بیشتری رنج می‌برند، نیاز به حمایت دولتی بیشتری هست تا از کشانده شدن آنها به زیر خط فقر جلوگیری شود.