در فصل دوم امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل صورت گرفت / افت 5.7درصدی شاخص قیمت تولید شرکت‌های بورسی

گروه بورس: موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت برنامه‌ریزی در جدیدترین گزارش خود به بررسی عملکرد بورس اوراق بهادار تهران (فصل دوم 1394) پرداخته است. در بخشی از این گزارش آمده است:بخش صنعت از بخش‌های کلیدی اقتصاد است و نقش مهمی در چرخه‌های رونق و رکود اقتصادی ایفا می‌کند.از این رو، پایش به هنگام شاخص‌های مرتبط با این بخش از اهمیت زیادی برای تحلیل وضعیت اقتصادی برخوردار است. صنایع بورسی پوشش داده شده در این گزارش حدود 22 درصد از ستانده کل بخش صنعت را تشکیل می‌دهند و عبارتند از: کانی فلزی، محصولات غذایی به‌جز قند، منسوجات، شیمیایی، دارویی، لاستیک، کانی غیرفلزی، کاشی و سرامیک، سیمان، فلزات اساسی، ماشین‌آلات، دستگاه‌های برقی، وسایل نقلیه موتوری و محصولات فلزی.

شاخص‌های تولید و فروش صنایع بورسی در تمام فصول سال 1393 با رشد مثبت مواجه شدند. با این وجود، رشد بخش صنعت در این سال رشدی متوازن نبود و به‌طور کلی، با تکیه بر بهبود محسوس صنعت خودرو و استفاده از ظرفیت‌های خالی این صنعت، حاصل شد. افت تقاضای اقتصاد سبب شد که در فصل اول سال 1394 شاخص‌های تولید و فروش صنایع بورسی با رشد منفی مواجه شوند. همین عامل در فصل دوم سال 1394 نیز مهم‌ترین علت کاهش شاخص‌های تولید و فروش صنایع بورسی بوده است.

افت تقاضای اقتصاد، از یک سو به دلیل کاهش قیمت نفت و تاثیر کاهنده آن بر درآمدهای دولت و به تبع آن کاهش تخصیص اعتبارات عمرانی و از سوی دیگر، به دلیل کاهش تقاضای بخش‌خصوصی و همین‌طور کاهش تقاضای جهانی برای کالاهای واسطه‌ای، شکل گرفته است. افزایش نسبت موجودی انبار به تولید در فصل اول 1394 تا سطح 25 درصد، سبب شده تا صنایع بورسی، برای تعدیل این نسبت، سطح تولید خود را در فصل دوم این سال به‌طور قابل توجه کاهش دهند.

شاخص تولید این صنایع در فصل دوم سال 1394 با رشد منفی 15.5‌درصد مواجه شده و شاخص فروش نیز همچنان متاثر از افت تقاضای اقتصاد، رشد منفی 12.5 درصد را تجربه کرده است. رشد منفی بیشتر تولید نسبت به فروش سبب شده تا نسبت موجودی انبار به تولید در این فصل کاهش یابد و به 13.5 درصد برسد.

مقایسه شاخص‌های تولید و فروش صنایع بورسی در فصل اول و دوم سال 1394 بیانگر این نکته است که رشد منفی این شاخص‌ها در فصل دوم این سال به طیف بزرگ‌تری از صنایع بورسی سرایت کرده است. با این وجود، میزان افت شاخص‌های تولید و فروش صنایع مختلف بورسی در فصل دوم سال 1394، بسته به شرایط پیرامونی آنها، متفاوت بوده است. رکود بخش ساختمان و کاهش سرمایه‌گذاری در این بخش در فصل دوم سال 1331 نیز تداوم یافته و صنایع مرتبط با این بخش را تحت تاثیر منفی قرار داده است.

در این فصل، صنایع سیمان؛ کاشی و سرامیک و همین‌طور فلزات اساسی، نسبت به سایر صنایع بورسی، در مجموع با رشد منفی بزرگ‌تری در شاخص‌های تولید و فروش مواجه شده‌اند. افت تقاضای بخش‌خصوصی، هم به دلیل انتظارات خوشبینانه نسبت به توافق هسته‌ای و هم به دلیل مثبت بودن نرخ سود حقیقی، در این فصل نیز تداوم یافته و از این کانال، صنعت خودرو و صنایع مرتبط با آن  (صنعت لاستیک و بخشی از صنعت فلزات اساسی) با رشد منفی شاخص‌های تولید و فروش روبه رو شده‌اند.

علاوه بر این، افت تقاضای اقتصاد، تقاضا برای کالاهای سرمایه‌ای را در این فصل کاهش داده و این مسئله سبب شده که همانند فصل اول این سال، شاخص‌های تولید و فروش صنایع تولیدکننده کالاهای سرمایه‌ای  (ماشین‌آلات، دستگاه‌های برقی و بخشی از محصولات فلزی) رشدهای منفی قابل توجه تجربه کنند. همچنین، تضعیف صادرات محصولات شیمیایی و پتروشیمی کشور در فصل دوم سال 1394 نیز به سهم خود در افت شاخص فروش صنعت شیمیایی موثر بوده است.

در فصل دوم سال 1394 شاخص قیمت تولیدکننده شرکت‌های بورسی تحت تاثیر افت تقاضای داخلی و همچنین کاهش قیمت‌های جهانی، با رشد منفی قابل توجه 5.7 درصد نسبت به فصل مشابه سال قبل مواجه شده است. کاهش قیمت‌های جهانی از یک سو سبب شده تا هزینه تولید صنایع کشور کاهش یابد و از سوی دیگر، در حوزه کالاهای قابل تجارت، فشاری کاهنده بر قیمت کالاهای داخلی وارد کرده است.