قیر ایران دیگر برند نیست و حتی بسیاری از خریداران تمایلی برای خرید این محصول از ایران ندارند، با این وجود احتمال عرضه این محصول در بورس هند مطرح شده است؛ موضوعی که در صورت تحقق آن موجب نابودی تعدادی از شرکت ها می شود اما این احتمال وجود دارد که این محصول با کیفیت بهتر تولید شود تا مجددا قیر ایرانی برند شود.
خبرهایی مبنی بر عرضه قیر در بورس هند شنیده می شود؛ موضوعی که برای بسیاری از صادرکنندگان قیر ایجاد نگرانی کرده زیرا هند سهم عمده صادرات قیر را به خود اختصاص داده است. تعدادی از صادرکنندگان که شرکت های کوچکی دارند از این رویه انتقاد می کنند و بر این باورند که با این اقدام شرکت های کوچک صادرکننده قیر برای همیشه ورشکسته می شوند.
حسن تاجیکی، دبیر کمیسیون قیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی در این خصوص به «فرصت امروز» می گوید: این مسئله جای تامل دارد و باید بررسی شود که این تصمیم چگونه عملیاتی خواهد شد. هند قیر را می خرد و با کمی تغییر و تحول در ساختار آن، محصول نهایی را به کشورهای آفریقایی صادر می کند.
وی با بیان اینکه در جلسه اضطراری کمیسیون قیر از رئیس بورس کالا دعوت کرده ایم تا در این باره توضیحات لازم را ارائه دهد، می افزاید: معتقدم با توجه به نحوه پرداخت نقدی خوراک اولیه قیر، این امر امکانپذیر نیست و تنها منطقه ای برای صادرات قیر ایران خواهد شد که موفقیت چندانی برای ایران نخواهد داشت. طرح این موضوع ابهام دارد و باید درباره آن شفاف سازی شود.
تاجیکی بر این باور است که آنچه امروز صنعت قیر ایران را تهدید می کند، فعالیت شرکت های بزرگ در صنعت قیر است که خارج از بورس کالا محصولات را صادر می کنند. در حقیقت آنچه تیشه به ریشه صنعت قیر زده فعالیت شرکت های واسطه ای است که با همکاری شرکت های اصلی این صنعت فعالیت دارند، به طوری که محموله های بزرگ را می خرند و بدون مجوز صادر می کنند.
تمامی محصولات صادراتی قیر از طریق بورس کالا باید انجام شود اگرچه شرکت های خارجی واقعی از این بورس خرید نمی کنند و شرکت های ایرانی با نام شرکت های خارجی برای فرار از مالیات از بورس خرید می کنند.
تاجیکی در این باره ضمن تایید این موضوع می گوید: صنعت قیر ایران به شفاف سازی نیاز دارد متاسفانه قیمت خریدوفروش این محصول در بورس کالا واقعی نیست و تماما صوری است، از این رو پیشنهاد می کنم بورس کالا به جای عرضه قیر ایران در بورس هند، مشکلات این صنعت را در بورس کالای داخلی ایران حل و فصل کند.
صنعت قیر ایران تا چندسال گذشته برای کشور ارزآوری بالایی داشت و قیر ایرانی برندی بود که مرجع تعیین کننده قیمت بود اما به دلیل ظهور شرکت هایی واسطه ای و ناکارآمد قیر ایرانی کیفیت خود را از دست داده است، به طوری که گفته می شود امروز کشور سنگاپور مرجع تعیین کننده این محصول است. شرکت های ایرانی ناچارند برای صادرات محصولات شان قیمتی پایین تر از عرف بازار را بپذیرند به طوری که شنیده می شود در هر تن نزدیک به 100 دلار ارزان تر از قیر سایر کشورها از جمله بحرین قیر ایرانی صادر می شود.
اما حسینی، مدیرعامل بورس انرژی درباره عرضه قیر ایران در بورس هند نیز به «فرصت امروز» می گوید: این فرصت خوبی است و نباید شرکت های کوچک که صادرکننده قیر به هند هستند از این موضوع نگران شوند بلکه باید تلاش کنند بازارهای جدیدی برای صادرات محصولات بیابند.
وی بر این باور است که بورس کالا تصمیم گیر درباره عرضه قیر ایران در بورس هند است اما بدون شک این اقدامات مثبت تلقی می شود زیرا شرایط به گونه ای رقم می خورد که کیفیت این محصول بهبود یابد.
روزبه مختاری، عضو هیات مدیره شرکت فرا شیمی روز که از صادرکنندگان محصول قیر است، به «فرصت امروز» می گوید: عرضه قیر در بورس کالا منجر به شفاف سازی این کالا می شود و من به عنوان صادرکننده این کالا با عرضه آن در بورس کالا و حتی بورس هند موافق هستم.
وی با بیان اینکه برخی از شرکت ها از اینکه محصول در بورس عرضه می شود نگرانند، می افزاید : ماهانه 20 تا 30 هزار تن قیر صادر می کنم که بخش عمده این محصول به هند صادر می شود. اگر قرار باشد که این محصول در بورس هند عرضه شود باید شرایط و چگونگی عرضه آن به خوبی مشخص شود. عرضه در بورس منجر به بهبود کیفیت قیر ایرانی می شود از این رو هر اقدامی که منجر به بهبود کیفیت محصول قیر شود، قابل تایید است.
در حال حاضر قیر ایران به دلیل ضعف نظارت بر فعالیت ده ها شرکت تولیدکننده و تخلف های گسترده در تولید و صادرات این فرآورده، جایگاه خود را در بازارهای جهانی از دست داده است و حتی برخی کشورها واردات قیر از ایران را متوقف کرده اند.