آمریکا و تجریه مدیریت اینترنت دولتی _خصوصی

افشاگری‌های ادوارد اسنودن کارمند سابق سازمان امنیت ملی امریکا از برنامه‌های جاسوسی دولت این کشور، موجب شد تا دولت امریکا به‌گونه‌ای تحت فشار قرار بگیرد که از قصد خود برای رها کردن کنترل جنبه‌های فنی اینترنت خبر دهد.

وزارت بازرگانی امریکا اوایل سال جاری اعلام کرد دیگر بر آیکان- گروه غیر‌دولتی مدیریت سامانه نشانی‌های اینترنتی- نظارت نخواهد کرد. لری استریکلنگ، معاون وزیر بازرگانی در امور ارتباطات و اطلاعات کاخ سفید گفته است: جامعه اینترنت جهانی حرف آخر را در مورد پایگاه داده‌های اسامی و نشانی‌ها خواهد زد که به رایانه‌های سراسر جهان امکان برقراری با یکدیگر را می‌دهد. اینترنت در امریکا متولد شد و این کشور همیشه نقش اصلی را در کنترل آن داشته است.

اما همان‌طور که اینترنت گسترش می‌یافت کشورها خواستار کاهش سلطه دولتمردان آمریکایی بر مدیریت اینترنت شدند. افشاگری‌های اسنودن از برنامه‌های نظارتی و جاسوسی بسیار گسترده این سازمان از طریق اینترنت و شبکه تلفن همراه، آتش خشم جهانیان را از نقش اصلی و پررنگ امریکا در مدیریت اینترنت دامن زد. اما مقامات امریکا می‌گویند اینکه قصد دارند دست از بخشی از نظارت اینترنت بردارند پاسخ و واکنشی به بحث‌های بین‌المللی در مورد برنامه‌های جاسوسی سازمان امنیت ملی آمریکا، نیست.

به‌طوری‌که استریکلنگ در اظهار نظر جالبی بیان داشته است نظارت امریکا بر «راو سیستم دامنه اینترنت» همیشه موقتی بوده است؛ اما اکنون زمان مناسب برای آغاز فرایند انتقال فرا‌رسیده است. او گفته: «ما بی‌صبرانه منتظریم ICANN از ذی‌نفعان در سراسر جامعه جهانی اینترنت دعوت کند تا طرح و نقشه مناسبی برای این انتقال طراحی کنند.» از سوی دیگر، «فادی چیهید» مدیر عامل آیکان می‌گویند قصد دارد با دولت‌ها، تجارت‌ها و سازمان‌های غیر‌انتفاعی سراسر دنیا برای تشکیل یک سیستم جدید مدیریت سامانه دامنه اینترنت همکاری کند.

او گفته است: «تمامی ذی‌نفعان سزاوار آن هستند که به طور مساوی در مدیریت این منبع جهانی نقش داشته باشند.» دولت امریکا به نقش خود در نظارت آیکان تا وقتی قراردادش با این سازمان در در سپتامبر 2015 به پایان برسد، همچنان ادامه خواهد داد.

استریکلنگ اما هنوز با حفظ دید از بالا به پایین دولت امریکا بر مدیریت اینترنت می‌گوید پیشنهاد آیکان برای این انتقال باید معیارهای خاصی را از جمله اینکه حفظ آزادی اینترنت و حفظ امنیت و ثبات در خود داشته باشد. و جالب‌تر آنکه او تاکید دارد دولت‌های خارجی و گروه‌های بین دولتی، قدرت جدیدی را در اینترنت به خود اختصاص ندهند.

نقش دولت امریکا در مدیریت اینترنت جهانی طی یکی دو سال اخیر بسیار مسئله‌ساز شد و در این بین غول‌های اینترنتی نیز خواسته و ناخواسته درگیر نقشه‌های جاسوسی این کشور شدند. گوگل، فیس‌بوک، مایکروسافت و یاهو از جمله شرکت‌هایی بوده‌اند که دستورات آژانس امنیت ملی امریکا را برای افشای داده‌های خصوصی مردم به بهانه حفظ امنیت ملی اجرا کردند، اقدامی که ناچار بودند برای حفظ آبروی خود در اذهان عمومی تکذیب کنند.   اسناد دادگاهی افشا شده در این زمینه نشان می‌دهد که کاخ سفید تلاش فراوانی می‌کند تا شرکت‌های بزرگ‌ آی‌تی را به ادامه همکاری با خود ترغیب کند، اما این شرکت‌ها که به علت عصبانیت و واکنش‌های تند کاربران شهرت و درآمد خود را در خطر می‌بینند امیدوارند بتوانند دامنه همکاری‌های اطلاعاتی خود را محدود کنند.

در این بین درگیری دیگری ایجاد شد که در آن در یک‌سو آژانس امنیت ملی امریکا تلاش می‌کند مانع افشای جزییات درخواست‌های خود برای دریافت اطلاعات خصوصی کاربران شود و از سوی دیگر شرکت‌های فناوری برای جلب اعتماد کاربران قصد دارند این اطلاعات را افشا کنند.

مدیرعامل آیکان نیز به تازگی اعلام کرده است از آنجا که امریکا مشکلات متعددی را برای این سازمان غیر‌دولتی ایجاد کرده است تا سال آینده از سلطه دولتمردان امریکایی خارج خواهیم شد و به‌صورت یک شرکت مستقل به فعالیت خواهیم پرداخت زیرا اینترنت قابل مصادره نیست.