نامگذاری سال ها توسط مقام معظم رهبری سنت 20 ساله ای است که در نوروز سال 1397 بیستمین شعار سال به عنوان «حمایت از کالای ایرانی» نامگذاری شده است و به نوعی ایشان شعار سال 96 (تولید و اشتغال) را که درواقع یکی از پایه های اقتصاد مقاومتی که همان حمایت از کالای داخلی است، تکرار کردند.
بدون تردید، وزارتخانه های «صنعت، معدن و تجارت» و «امور اقتصاد و دارایی» و همچنین «جهاد کشاورزی» و «امور خارجه»، متولیان اصلی و خاستگاه کلیدی این شعار در ساختار دولت هستند که باید با برنامه های منسجم و رویکردهای عملیاتی و هدفمند در راستای حمایت از کالای ایرانی بتوانند گام های اساسی در این سال بردارند که به طور حتم باعث بهترشدن اقتصاد، تولید ملی و توسعه کار و اشتغال و افزایش رفاه عمومی خواهد شد. چراکه باور همه کارشناسان این است که کشور ایران می تواند با داشتن منابع انرژی و نفت و گاز بسیار غنی، منابع متنوع در کشور، نیروی انسانی کارآمد و متخصص، بازار ۴۰۰ میلیونی داخل و کشورهای اطراف را تصاحب کرده و تبدیل به جایگاه اول اقتصادی در منطقه شود که این امر نیازمند عزم ملی است.
از سوی دیگر مردم و تولیدکنندگان دو چرخ موتور اقتصادی هر کشور هستند که باعث اوج گیری اقتصاد آن کشور می شوند. «تولیدکنندگان» و «مصرف کنندگان» ایرانی دو سوی اصلی حمایت از کالای ایرانی هستند. شاید در نظر اول سهم مصرف کننده ایرانی در تحقق شعار سال به مراتب از تولیدکننده ایرانی بیشتر باشد، اما حقیقت چیز دیگری را بیان می کند. چه اتفاقی افتاده است تا مسئولان ارشد نظام شعار سال را در حمایت از کالای تولیدشده در ایران اختصاص دهند.
شاید مشکل اساسی در تحقق شعار سال 1397، کیفیت کالای ایرانی باشد. در شرایط کنونی تولیدکنندگان ایرانی مجبور هستند به دلایل مختلف از جمله فراوانی کالاهای خارجی مشابه تولید داخل در بازار از طریق واردات یا قاچاق کالا، مقررات دست و پاگیر بر سر راه سرمایه گذاران و تولیدکنندگان، افزایش عوارض، مالیات و ارزش افزوده در هزینه های تولید، نرخ بالای تسهیلات ریالی و ارزی، چتر حمایتی کورکورانه در کنار ضعف نظارت و کنترل حاکمیتی و . . . . سبب شده است تا از کیفیت کار کم کرده تا کسب و کار خود را سر پا نگه دارد و یا تولیدات باکیفیت خود را با انواع برندهای خارجی و حتی با عنوان ساخت چین وارد بازار کنند تا بتوانند در این بازار رقابتی با رقبای خود به رقابت بپردازند.
در این چند سال گذشته شاهد نوعی بی اعتمادی بین مصرف کنندگان و تولیدکنندگان ایرانی از طرق مختلفی همچون کیفیت، گارانتی و حتی قیمت محصول تولید داخل هستیم که باعث شکل گیری یک نوع نارضایتی و خشم نهفته در مردم ایران نسبت به برخی از تولیدات ایرانی شده است که نمونه آن صنعت خودروی کشور را می توان مثال زد. چراکه سلیقه و میل مصرف کننده، اغلب اوقات به سمت کالایی است که با ذائقه و تمایلات او بیشتر تناسب دارد، لذا اعتماد مصرف کننده به کالای داخلی بزرگ ترین عنصر تأثیر گذار در اقتصاد و تجارت هر کشور است، اما نباید از انصاف گذشت که کم نیستند محصولات تولیدی در داخل کشور که دارای استانداردهای جهانی هستند و از کیفیت، گارانتی و خدمات پس از فروش مناسبی برخوردارند و توانسته اند اعتماد مصرف کنندگان ایرانی را حتی با وجود قیمت بالای این محصولات نسبت به مشابه خارجی، جلب کنند، (مانند صنایع آرایشی و بهداشتی، غذایی، مبلمان اداری، لوازم خانگی و. . .)
در حقیقت تولیدکنندگان، جهادگران اصلی در عرصه اقتصادی کشور هستند و بیش از همه در این فضای نااعتمادی مورد زیان و ضرر واقع می شوند. تولیدکنندگان باید در فرآیند تولید به مبحث نیازسنجی و خواسته مشتریان در تولید محصول نهایی توجه بسیاری داشته باشند تا با ثبات و تداوم در تمامی ابعاد کیفیت در محصول تولیدی، منجر به تکرار خرید و در نهایت تبلیغات دهان به دهان از سوی مشتریان شوند. بی شک شرکت هایی که محصولات خود را بدون توجه به نیاز و خواسته مشتریان و بدون کیفیت مدنظر مصرف کنندگان تولید می کنند، ممکن است محصول نهایی مورد استقبال قرار نگیرد که در نهایت خطرات ناشی از شکست را به همراه خواهد داشت.
کارشناس ارشد کسب و کار*