15نکته مهم از سخنان رئیس جمهور درباره لایحه بودجه سال آینده در مجلس / سازمان هدفمندی یارانه ها، صندوق رفاه امید می شود

رئیس جمهور دیروز به بهارستان رفت و نخستین بودجه دولت دوازدهم را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد. حسن روحانی با حضور در صحن علنی مجلس، ویژگی های لایحه بودجه سال آینده را تشریح کرد و آن را متفاوت از سال های گذشته و تبلور وعده های انتخاباتی اش دانست.

او بودجه سالانه را برشی از برنامه چهارساله دولت عنوان کرد که چارچوب اصلی تمام وعده های دولت دوازدهم در اولین برش از برنامه چهارساله اقتصادی کشور آمده است. رئیس جمهور از بدعت ها و تفاوت های ساختاری که در لایحه بودجه سال 97 آمده به عنوان مسیر جدید اقتصاد یاد کرد و سپس از نمایندگان مجلس خواست تا دوازدهم بهمن ماه، لایحه بودجه را به صورت قانون در اختیار دولت قرار دهند.

پیش از این، رئیس سازمان برنامه وبودجه نیز اعلام کرده بود که بودجه سال آینده براساس عملکرد و تمرکززدایی است، بنابراین دستگاه ها به صورت ملی بودجه دریافت نمی کنند، بلکه براساس جغرافیا و منطقه آنها تخصیص بودجه در نظر گرفته می شود. همچنین دولت هفته گذشته بخشنامه پیش بینی بودجه سال آینده را به دستگاه های اجرایی ابلاغ کرد تا زمینه تدوین لایحه بودجه سال 97 فراهم شود.

متغیرهای کلان اقتصادی در لایحه بودجه سال آینده بیش از هر موضوعی اهمیت دارد که در نهایت تعیین کننده دخل و خرج یک سال کشور است. این متغیرهای کلان نشان می دهد دولت قیمت نفت را حوالی هر بشکه ۵۰ دلار و با نرخ تسعیر ۳۵۰۰ تومان پیش بینی  کرده است. درواقع، لایحه بودجه سال آینده با رقم یک هزار و 194تریلیون تومان بسته شده که این رقم در قانون بودجه سال 1396 حدود یک هزار و 152 تریلیون تومان بود و نزدیک به 100 هزار میلیارد تومان افزایش داشته است.

اما رئیس جمهور در سخنانش چه گفت و تفاوت های ساختاری که او در لایحه بودجه سال آینده برشمرده و از آن به عنوان تحول عمده و مهم در کشور نام برده، چیست؟ ایجاد اشتغال، رفع فقر و عدالت اجتماعی درست مانند سال گذشته، مهم ترین بخش های سخنان بودجه ای روحانی در مجلس بود.

او در سخنانش تقریبا درباره تمام معضلات اقتصاد ایران صحبت کرد؛ از تمرکززدایی در بودجه سال آینده سخن گفت و از اشتغال خالص 750 هزار نفری در شش ماه نخست امسال حرف زد؛ گریزی به مسئله مسکن مهر زد و استقراض از بانک مرکزی برای ساخت مسکن مهر را خطای بزرگی دانست؛ از کاهش نرخ سود بانکی صحبت کرد و از شش تعاونی متخلف سخن گفت که 25درصد بازار پولی کشور در اختیارشان بود؛ از دو تحول مهم پس از برجام در اقتصاد ایران نام برد و آن را افزایش صادرات نفتی و سرمایه گذاری خارجی دانست؛ سپس از تشکیل صندوق رفاه امید به جای سازمان هدفمندی یارانه ها خبر داد و از اصلاحات در پرداخت یارانه نقدی به نیازمندان صحبت کرد؛ از 368 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی و مشکل طرح های نیمه تمام و همچنین مسئله ریزگردها و هوای آلوده نام برد و در پایان، گریزی به سیاست زد و درباره توطئه جدید تعرض به قدس شریف و پیمان شکنی آمریکا سخن گفت.

در گزارش حاضر، 15 نکته از سخنان مهم رئیس جمهور درباره لایحه بودجه سال آینده در مجلس آمده است.

- بودجه امسال متفاوت با بودجه سال های گذشته و تبلور وعده های انتخاباتی اردیبهشت 96 است. در این لایحه به خوبی روشن شده که بودجه سالانه تنها یک لیست درآمدی و هزینه ای نیست، بلکه برشی از برنامه چهارساله دولت است.

- چارچوب تمام وعده های دولت دوازدهم در انتخابات در این لایحه تبلور دارد و بودجه 97 به معنای آغاز اجرای برنامه دولت دوازدهم است و هر آنچه دولت به مردم در انتخابات وعده داد و مطالبه مردم بود مثل اشتغال، رشد اقتصادی، رفع فقر، کاهش نابرابری ها، تحرک در طرح های اصلی، حضور بخش خصوصی در اقتصاد کشور در این لایحه به خوبی مشاهده شده است.

- بودجه امسال بر مبنای عملکرد دستگاه ها تنظیم شده است. امسال 34درصد بودجه عملیاتی است و این روند باید ادامه یابد تا همه بودجه عملیاتی شود. طبق این بودجه در بخش استانی 100درصد بودجه عملیاتی است.

- تمرکززدایی از ویژگی های لایحه بودجه 97 است. تاکنون بودجه اینگونه تنظیم می شد که همه اعتبارات و هزینه ها در اختیار تهران بود. در بخش هزینه ای برای سال آینده به جای 4درصد، 24درصد بودجه و در بخش عمرانی 30درصد بودجه در اختیار استان ها قرار می گیرد. باید اجازه دهیم استان ها، هزینه ها و درآمد خود را مدیریت کنند و نمایندگان مجلس بر کار دستگاه های استانی نظارت کنند. ما هم باید بر مبنای عملکردهای سه ماهه نظارت کرده و بودجه بدهیم.

- ردیف های متفاوت از مشکلات بودجه است. معلوم نیست این ردیف ها و پول ها در اختیار چه کسی قرار می گیرد و کجا مصرف می شود؟ در بودجه امسال ردیف ها کاهش یافته است. شما نمایندگان هم کمک کنید. حتما به شما مراجعه می کنند و فشار می آورند، ولی ما باید بتوانیم بر این ردیف ها نظارت کنیم. اگر روند این سال ها ادامه یابد، دولت بعد حتما نمی تواند کشور را اداره کند و ما در بن بست قرار می گیریم.

- در دولت یازدهم تلاش بر ایجاد آرامش و ثبات اقتصادی بود و می خواستیم این لکوموتیو روی ریل قرار بگیرد که الان روی ریل قرار گرفته و باید با سرعت و دقت بیشتری حرکت کنیم. تلاش ما دستیابی به رشد اقتصادی، تورم قابل کنترل، اشتغال قابل قبول، بانک های منظم، صندوق های بازنشستگی ساماندهی شده و بودجه ریزی شفاف، درست و علمی است. هدف ما، حرکت بزرگ در زمینه اشتغال و فقرزدایی است.

- امسال خوشبختانه در فصل اول در مقایسه با فصل اول پارسال رشد بدون نفت 7 و با نفت 6.5درصد است. قدم خوبی در رشد برداشته شده و هدف گذاری ما این است که در طول دولت دوازدهم سالانه رشد بالای 5درصد داشته باشیم.

- هدف گذاری ما این بود که تورم یک رقمی شود و می خواستیم در سال پایانی به تورم یک رقمی برسیم که یک سال زودتر اتفاق افتاد. تلاش ما این است که این مهار تورم را ادامه دهیم.

- در اشتغال مشکل بزرگی پیش روی ماست. در زمان انتخابات یکی از خواسته های اصلی و به حق مردم اشتغال بود و همه کاندیداها به مردم قول اشتغال می دادند. در دو فصل آغازین امسال نسبت به پارسال اشتغال خالص ما 750 هزار است. البته این اشتغال با رقم نیروهای فعال در بازار کار فاصله دارد.

- پیش بینی ما این است که نیروهای فعال ما برای حضور در بازار کار 840 هزار نفر باشد. یعنی ما باید حرکت بزرگی را برای اشتغال انجام دهیم. در لایحه بودجه امسال یک مسئله مهم اشتغال است و می بینید که ما با درآمدی که پیش بینی کردیم و در تبصره 18 با اهرم کردن این درآمد برای استفاده از صندوق توسعه ملی و تسهیلات بانک ها این سه با هم رقم بزرگی را برای اشتغال در اختیار ما می گذارد. تلاش ما این است که تسهیلات بانکی را در امور خاص و ویژه کاهش دهیم و در برخی از موارد وظیفه ای که کارفرما برای پرداخت بیمه دارد را ما متقبل شویم تا شاهد یک حرکت ارزشمند در بخش اشتغال باشیم.

- مسکن می تواند پیشتاز در اشتغال باشد. در سال های گذشته رشد مسکن منفی بود و از زمستان پارسال این حرکت اصلاح شد. در سه ماهه اول امسال رشد مسکن مثبت 7درصد است. در معدن هم که نیاز به تحرک داشت رشد 5درصد است. این نشان می دهد در مسکن برای حرکت میدان داریم. خطای ما این بود که در دولت های گذشته رفتند بیابان ها را تبدیل به مسکن کنند درحالی که مسکن در وسط شهرها جا دارد. مشکل مسکن مهر این نیست که پایه اش سفت و شل است، مشکل این است که از چه پولی درست شد. این را جواب بدهید. استقراض از بانک مرکزی خطای بزرگی بود و مسکن مهر از جیب فقرا درست شد چون پایه پولی بالا رفت و تورم 45درصدی ایجاد کرد. یکی از قدم های مهم برای اشتغال این است که سالانه 200 هزار واحد مسکونی با تسهیلات جدید ساخته شود. البته دولت سازنده نیست، بلکه ناظر است، مردم و شرکت ها مسکن را می سازند.

- پس از برجام ما دو تحول بزرگ اقتصادی یعنی افزایش صادرات نفتی و جذب سرمایه گذاری خارجی را دنبال کرده ایم. سرمایه گذاری وقتی انجام می شود که سرمایه گران نباشد. ما 3درصد تسهیلات بانکی را کاهش داده ایم، زیرا اگر بخواهیم با دنیا رقابت کنیم، باید هزینه سرمایه را کاهش دهیم. از سویی اکنون سرمایه گذاری و فاینانس خارجی سهل تر شده است. ما ده ها میلیارد تومان اعتبار از قراردادهایی که با دولت ها و بانک های آسیایی و اروپایی بسته ایم در اختیار گرفته ایم. با سرمایه خارجی در کنار سرمایه داخلی می توانیم تحول بزرگی در اشتغال ایجاد کنیم.

- به دولت برای اصلاحات یارانه کمک کنید. همه معتقدیم که یارانه باید به نیازمندان برسد. ما سازمان هدفمندی یارانه ها را تغییر داده و این سازمان را تبدیل به یک صندوق رفاه اجتماعی امید می کنیم و شرایط جدیدی را برای یارانه نقدی به وجود می آوریم. دولت در کنار مجلس باید خواسته های مردم را در چارچوب مشخصی برآورده کند. هر آنچه هم که از تبصره 14 به دست می آوریم برای رفع فقر مطلق و رفع مشکلات حوزه سلامت هزینه می کنیم.

-6 هزار طرح نیمه تمام ملی و 65 هزار طرح استانی نیمه تمام داریم. این یعنی بخشی از سرمایه مردم نیمه کاره رها شده و آن را قفل کرده ایم و سرمایه مردم در حال از بین رفتن است. ما درخواست می کنیم از 32درصد درآمد نفت که به صندوق توسعه ریخته می شود 12درصد به طرح های بزرگ اختصاص یابد. در تبصره 19 بودجه به این موضوع اشاره شده است.

- ما به کمک مقام معظم رهبری، روسای سه قوه و شورای عالی امنیت ملی در زمینه موسسات مالی و اعتباری وارد عمل شدیم و به بانک مرکزی اختیار عمل دادیم. کار بزرگی صورت گرفت و 98درصد سپرده گذاران یا تمام پول خود را گرفته اند یا تا پایان ماه می گیرند. برای 2درصد باقیمانده هم بانک مرکزی، روسای سه قوه و دادگاه ها تلاش می کنند که اموال این موسسات شناخته شده و تکلیف آنها روشن شود. اینها اقتصاد و زندگی مردم را نابود کرده بودند. کاهش سود تسهیلات، ارتباط بانک های داخلی با خارج و بالابردن سرمایه برخی بانک ها، قدم های دیگری بود که در اصلاح نظام بانکی برداشته شد. ما برای اصلاح نظام بانکی که موتور محرک اقتصاد است 3میلیارد دلار از صندوق می خواهیم.

ارتباط با نویسنده: ivankaramazof@yahoo.com