بر اساس مطالعه ای که روز دوشنبه در نشریه طبیعت( Nature) منتشر شده، اکسیدهای ازت آزاد شده از وسایل نقلیه دیزلی با وجود محدودیت هایی که خودروسازان و تولید کنندگان برای آن قائل می شوند، در سال 2015 منجر به بیش از 38 هزار مرگ و میر زودرس در سراسر جهان شد. بر اساس همین مطالعه، حدود 80 درصد از قربانیان ناشی از این آلودگی، در سه منطقه جهان متمرکز هستند که شامل اتحادیه اروپا، چین و هند می شود.
موتورهای دیزلی دو مشکل اساسی به وجود می آورند؛ یکی تولید ذرات آلوده کننده و دیگری اکسید نیتروژن؛ اکسید های ازت (NOx) آزاد شده از خودرو های دیزلی و به طور خاص دی اکسید ازت (NO2) از گاز های بسیار خطرناک برای سیستم تنفسی انسان ها هستند. این ذرات به ریه نفوذ می کنند و باعث ایجاد بیماری های ریوی و قلبی-عروقی می شوند. اکسید نیتروژن هم باعث ایجاد مشکلات تنفسی برای کسانی می شود که هیچ سابقه بیماری تنفسی ای ندارند.
دی اکسید ازت علاوه بر این، باعث تولید یک آلاینده دیگر به نام اوزن می شود که در نهایت به گرمایش زیاد زمین و طولانی شدن روزهای گرم در سال می انجامد. اما آن طور که شواهد و مدارک نشان می دهد، گروه های زیست محیطی در این سال ها توانسته اند کار را به دادگاه بکشانند و موضوع آلودگی خودروهای دیزلی را وارد فرآیند قانونی کنند.
با مروری در تاریخچه سازندگان خودرو در می یابیم که هر خودروسازی که در مسیر تولیدات خود به محیط زیست و مسائل مربوط به آن توجهی نکرده، در بازار جهانی شکست خورده است. می دانیم که به دنبال رسوایی تقلب شرکت خودروسازی فولکس واگن در تست آلایندگی خودروهایش از سال 2015، این شرکت خودروسازی ملی آلمانی و برخی دیگر از تولیدکنندگان خودرو از مکانیسم های به خصوصی در فرآیند تولید خود استفاده کرده اند که انتشار گاز های گلخانه ای را که در تست جاده ای به مراتب بیشتر از تست آزمایشگاهی است، به حداقل برسانند، چرا که مشکل اصلی آنجاست که خودرو خارج از آزمایشگاه و در شرایط و جاده های واقعی، آلودگی بیشتری تولید می کند.
به گزارش انجمن بین المللی هوای پاک ICCT که مطالعه را با همکاری دانشگاه کلرادو؛ موسسه محیط زیست استکهلم و موسسه بین المللی تجزیه و تحلیل های سیستم های کاربردی (مستقر در آمریکا) انجام داده است، در سال 2015 آلودگی ناشی از گاز های گلخانه ای و اکسیدهای ازت به مرگ بیش از 107 هزار و 600 نفر در جهان شده است. از این تعداد مرگ و میر، حدود 38 هزارنفر مربوط به انتشار بیش از حد گاز های مضر در مقایسه با تست آزمایشگاهی تولیدکنندگان می شود.
انتشار گاز های اکسید ازت با منجر شدن به مرگ زودرس 31 هزار و 400 نفر در چین بیشتر از سایر نقاط دیگر دنیا مرگ بار بوده است که از این تعداد 10 هزار و 700 مرگ و میر به انتشار بیش از حد این گاز ها مربوط می شود. کشور های عضو اتحادیه اروپا نیز تعداد 28 هزار و 500 مرگ را بر اثر آلودگی ناشی از تولید گاز های مضر به ثبت رسانده اند که از این تعداد 11 هزار و 500 مورد به انتشار بیش از حد این گاز ها ارتباط دارد.
در هند هم به عنوان سومین کشوری که بیشترین میزان مرگ و میر بر اثر آلودگی اکسید های ازت دارد، 26 هزار و 700 مورد مرگ و میر ثبت شده که 9 هزار و 400 مورد آن بر اثر انتشار بیش از اندازه این گاز ها رخ داده است. محققانی که روی این مطالعه کار کرده اند 11 بازار بزرگ اتومبیل در دنیا از جمله استرالیا، برزیل، کانادا، چین، اتحادیه اروپا، هند، ژاپن، مکزیک، روسیه، کره جنوبی و آمریکا را در برگیرنده 80 درصد از فروش جهانی خودرو هستند در سال 2015 بررسی کرده اند.
در نهایت انجمن بین المللی هوای پاک در بیانیه ای اعلام کرده که به طور کلی، وسایل نقلیه دیزلی در اصلی ترین بازار های خودروی جهان، 50 درصد بیشتر از آنچه تست های آزمایشگاهی آنها و گواهینامه ها تایید می کنند، اکسید ازت آزاد می کنند.
آمار ها نشان می دهد که خودرو ها در این کشور ها 13.2 میلیون تن اکسید ازت در شرایط رانندگی واقعی آزاد می کنند که این میزان 4.6 میلیون تن بیشتر از 8.6 میلیون تنی است که تولیدکنندگان در تست های آزمایشگاهی آن را گواهی و اعلام کرده اند. کامیون ها و اتوبوس ها وسایل نقلیه ای هستند که با سهم 76 درصدی نسبت به سایر وسایل نقیله بیشترین میزان آلودگی ناشی از سوخت های دیزلی را دارند.
بر اساس گفته های محققان، اگر دولت ها نسبت به این خطر واکنش نشان ندهند، تعداد مرگ و میر زودرس ناشی از آلودگی خودرو های دیزلی تا سال 2040 ممکن است سالانه به 183 هزار و 600 نفر برسد. آنها برآورد می کنند که وضع قوانین و استاندارد های سخت گیرانه در جهت کنترل انتشار این آلودگی می تواند تا سال 2040 سالانه از مرگ 174 هزار نفر جلوگیری کند.
راهکار ممنوعیت تردد
با توجه به بررسی های سازمان بهداشت جهانی ، هر ساله به دلیل آلودگی 3 میلیون نفر مرگ های زود رس جان خود را از دست می دهند. بنابراین در دسامبر سال گذشته و با توجه به اهمیت این موضوع برای کشور ها، سران 40 کشور در دسامبر سال گذشته گرد هم آمدند تا تدبیری بیندیشند. در این اجلاس که به C40 موسوم است، شهردار های پایتخت های بزرگ دنیا متعهد شدند که ممنوعیت اتومبیل های دیزلی در خیابان های این شهر ها اجرا شود که همین امر می تواند به کم شدن آلودگی عمده شهر ها کمک کند .
طبق نتایج این اجلاس، ممانعت از ورود برخی از خودروها به مکان های شلوغ شهری یکی از گزینه های رفع مشکل آلودگی هوا و ترافیک است. تا کنون برخی از شهر های دنیا تردد خودرو های دیزلی را به منظور بهبود کیفیت هوا و جلوگیری از انتشار آلودگی ممنوع کرده اند. شهر های بزرگی مانند پکن ، شانگهای ، نیویورک ، لندن و ... متعهد شدند که ورود خودرو های دیزلی را به این شهر ها ممنوع کنند.
شهرداران تعدادی از شهرهای مهم دنیا که سال ها ست با معضل کیفیت نامطلوب هوا مواجه هستند، تصمیم گرفته اند اقداماتی در جهت منع استفاده از وسایل نقلیه دیزلی انجام دهند. پاریس، مکزیک، مادرید و آتن که مجموعاً جمعیتی بالغ بر ۴۲ میلیون نفر دارند، از جمله شهر هایی هستند که در حال حاضر تردد خودرو های دیزلی در آنها ممنوع شده است.