تمایل به حفظ اندوخته های مادی از آن نوع خصلت های انسانی است که سن و سال نمی شناسد؛ از کودکانی که با اشتیاق قلک های رنگارنگ خود را پر می کنند، تا بزرگسالانی که برای ذخیره سرمایه های خود به موسسات مالی و اعتباری مراجعه می کنند. اما در این میان برخی افراد هم هستند که اعتقاد چندانی به ذخیره سازی اندوخته های خود در خارج از خانه ندارند.
اگرچه تعداد زیادی از این افراد را کهنسالان و افرادی با تفکر وسواسی تشکیل می دهند، اما برخی جوان تر ها هم هستند که دوست دارند سرمایه های خود را به دست شاغلان مختلف و فعال در حوزه های گوناگون بسپارند و هر ماه سود دریافت کنند ولی نتایج پژوهش های متعدد در حوزه اقتصاد با نظرات دسته دوم اندکی متفاوت است.
در واقع نتایج تعداد زیادی از این مطالعات نشان می دهند، سرمایه گذاری در سیستم های مالی و اعتباری، نتایجی بسیار مثبت در روند توسعه اقتصادی خواهند داشت. بر همین اساس است که کارنامه اقتصادی بسیاری از کشورهای توسعه یافته مملو از تجربه سرمایه گذاری های دقیق در نظام بانکداری و برقراری ارتباط مؤثر با سیستم بانکی بین الملل است.
بر همین اساس در ادامه این مطلب نگاهی داریم به دو دیدگاه که یکی بازتاب نظرات فعال اقتصادی مشهور آسیایی سویل هیتیتی و دیگری مرتبط با رئیس بانک مرکزی فیلیپین است. هر دو این کارشناسان معتقدند اهمیت نظام بانکداری در توسعه اقتصادی کشورهای متفاوت بسیار فراتر از حد تصور است.
***
تعامل سیستم بانکداری و تولید عامل پیشرفت اقتصادی است
سویل هیتیتی
در حال حاضر شرایط سیستم های بانکداری را برای توسعه و پیشرفت اقتصادی چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا وجود سیستم های بانکداری برای بقای اقتصادهای در حال توسعه الزامی است؟
بگذارید پاسخ این سوال را با یک مثال ساده مطرح کنم. در حال حاضر مردم چین سرمایه های زیادی را در دست دارند. بسیاری از افراد تمایل دارند سرمایه های خود را صرف راه اندازی کسب و کارهای کوچک و شخصی کنند، علل این تمایل به سه عامل اصلی باز می گردد؛ در دسترس بودن فناوری و اینترنت در حد ایده آل، قوانین مناسب حمایت از کارآفرینان و در اختیار داشتن سیستم های حرفه ای مشاوره کسب و کار. با این همه، آیا می توان راه اندازی تمامی این موارد را بدون سیستم بانکداری قوی و پویا در نظر گرفت؟ پاسخ قطعاً منفی خواهد بود.
شما چین را مثال زدید و جالب است که شعب برخی فعالیت های حرفه ای خود را در چین نیز راه اندازی کرده اید، بنابراین به عنوان سوال دوم، لطفا درخصوص تفاوت های سیستم بانکداری و توسعه صندوق های مالی و اعتباری چین با سایر نقاط جهان توضیح دهید؟
یکی از نکات مثبت درخصوص سیستم بانکداری آسیا، رشد تعامل سیستم های مالی و اعتباری منطقه است؛ سیستم هایی که می توانند حامی درجه یکی برای افزایش سطح اقتصاد منطقه باشند. برای بسیاری از افرادی که با سیستم های مالی و بانکی بین المللی آَشنا هستند، کاملاً روشن است که روند این نوع فعالیت های مالی در کشورهایی مثل ایالات متحده و چین تا حد زیادی متفاوت است. اگرچه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اقتصادی آسیا، سیستم بانکداری چین نسبت به دهه های گذشته تکامل و رشدی قابل ملاحظه را تجربه کرده است.
به نظر شما توسعه سیستم بانکداری در کشورهای آسیایی چه تأثیری بر نرخ صادرات و واردات خواهد داشت؟
قطعاً افزایش تسهیلات بانکی منجر به رشد تمایل وام گیرندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی برای تعامل با نظام بانکداری می شود، سپس در مرحله بعدی وام های دریافت شده وارد چرخه کسب و کار و تولید می شود و صاحبان صنایع و تولیدکنندگان با استفاده از مبالغ دریافتی، چرخ های اقتصاد داخلی را وارد ریل های تولید و خدمات بین المللی می کنند. بنابراین می توان معتقد بود که سیستم بانکداری و صندوق های سرمایه گذاری قادرند نقشی بسیار پررنگ در توسعه تولید و خدمات کشورها ایفا کنند.
طرح موردنظر شما بسیار جذاب است، اما به نظر می رسد اجرای این طرح در بسیاری از کشورهای منطفه آسیا و آفریقا تا مرحله عملی شدن فاصله زیادی دارد. دیدگاه شما در این خصوص چیست؟
بله، متأسفانه مشکلات زیرساختی بارها زمینه را برای توقف فرآیند تولید و خدمات فراهم کرده اند. این همان موضوعی است که ما به آن «عدم توازن ساختاری» می گوییم. درواقع بین زیرساخت های اساسی قانونگذاری، خدمات و سیستم مالی کشورها توازن قوای کافی وجود ندارد. این عدم تعادل زمینه را برای به هم خوردن تعادل مالی و بودجه کشورها فراهم می کند و در نتیجه، آنچه حاصل می شود با اهداف اولیه تفاوتی آَشکار و محسوس دارد.
این مشکلات از نقطه شروع وجود دارند یا در حین اجرای پروژه های مختلف مالی رخ می دهند؟
به گمان من تمامی مشکلات زیرساختی هستند و از همان ابتدا سنگ بنای بسیاری از تعاملات سیستم مالی و اعتباری کشورهای در حال توسعه به غلط ریخته شده است. سیستم تعامل بانکداری خرده فروشی ها و کشورهای توسعه یافته، بالغ بر 40سال سابقه دارد. این تاریخچه به افزایش تجربه و توان تجاری این کشورها منجر شده و در نتیجه ما این روزها شاهد حجم بالای موفقیت همکاری سیستم های مالی و اعتباری و بخش تولید و خدمات هستیم.
بنیانگذار مؤسسه مالی و اعتباری Dianrong
***
زیرساخت های بانکی نیاز به نوسازی مدام دارند
آماندو تیتانگ کو
طی یک سال گذشته شاهد تحولات متعدد سیاسی و اقتصادی در سطح جامعه بین الملل بودیم؛ تغییراتی که گرچه به طور مستقیم در برخی کشورها رخ ندادند اما سیستم بانک و بورس کشورهای مختلف را به طور غیر مستقیم نشانه گرفتند. نظر شما در این خصوص چیست؟
این روزها در اخبار و مطبوعات مختلف بارها با عنوان سیاست های پوپولیستی مواجه شده ایم، اما سوال اینجاست که تا چه حد می توان مطمئن بود که قرار است اقتصاد جهان تحت تأثیر این نوع سیاست ها قرار بگیرد. درواقع من تصور می کنم سیستم بانکداری و ارائه خدمات در کشورهای مختلف تا حد زیادی متاثر از وضعیت زیرساخت های اقتصادی همان جامعه است. من منکر اهمیت تحولات اجتماعی و فرهنگی بر وضعیت سیستم بانکداری نیستم، اما نمی توانم نقش زیرساخت های قدرتمند اقتصادی بر وضعیت رشد تولید و خدمات را نیز نادیده بگیرم. درواقع کشورهایی که برای سیستم مالی و اعتباری خود برنامه ریزی بلندمدت انجام داده اند، بیش از سایر کشورها در برابر پدیده هایی مثل برگزیت و ترامپ مقاومت می کنند.
با توجه به اینکه شما یک مقام ارشد بانکی بین کشورهای جنوب شرقی آسیا هستید، وضعیت این کشورها را در عرصه بین المللی چگونه ارزیابی می کنید؟
به اعتقاد من بسیاری از کشورهای منطقه و اعضای آ سه آن، متوجه اهمیت توجه به زیرساخت های مالی و اعتباری خود شده اند و بر همین اساس نیز در تلاشند خود را برای حضور در عرصه بین الملل تقویت کنند. با این وجود برای حضور در میادین اقتصاد جهانی، فارغ از زیرساخت های عمومی برخی موارد فرعی نیز در افزایش توان سیستم بانکداری کشورها مؤثر است. برای مثال با وجود آنکه مدت زمان نسبتا زیادی از رواج بانکداری الکترونیک در کشورهای مختلف گذشته است، اما بسیاری از دولت های آسیایی هنوز هم در این حوزه نواقصی دارند.
این نواقص منجر به دو مشکل عمده می شوند؛ نخست اینکه باعث می شوند کشورهای آسیایی توان رقابت و همگامی با سیستم بانکداری بین الملل را از دست داده و ضعیف تر از این کشورها به نظر برسند. دوم اینکه هر اندازه سیستم بانکداری کشورهای مختلف کم توان تر و ناکارآمدتر باشد، فعالان اقتصادی و دست اندرکاران تجارت و صادرات از همکاری با تجارت بین الملل باز می مانند.
با توجه به تجارب بالای شما در سیستم بانکداری آسیا، چگونه می توان امیدوار بود آسیایی ها در این حوزه پیشتاز و صاحب اعتبار باشند؟
اغلب کشورهای آسیایی به عنوان کانون های گرم برای تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی در نظر گرفته می شوند. علت این موضوع به پتانسیل های بالای تولید و خدمات و در دسترس بودن نیروی کار و خدمات ارزان قیمت بازمی گردد. با این وجود کارآفرینان و فعالان اقتصادی آسیایی برای موفقیت و پیشرفت به انگیزه های جدی تری نیاز دارند.
بخش مهمی از روحیه لازم برای تولید و ارائه خدمات مختلف اقتصادی بر پایه مسائل مالی پایه ریزی می شود. بنابراین حمایت های سیستم مالی و اعتباری از فعالان اقتصادی اصلی مهم و حیاتی است. قوانین اجرایی کشورهای آسیایی باید به شیوه ای طراحی و اجرا شوند که نه تنها حامی تولید و کسب و کار باشند، بلکه به افزایش سطح کسب و کار و تولید ناخالص داخلی کشورها کمک کنند.
افزون بر اینها ایجاد ثبات در بازار و پشتیبانی از تک نرخی شدن قیمت ارز از دیگر مواردی هستند، که بار گران شان بر دوش بانک ها قرار دارد. بنابراین اگر قرار است بانک ها موفق شوند تمامی این موارد و حمایت ها را به طور کامل نسبت به تولید و خدمات کشورهای خود ادا کنند، باید ابتدا از سوی دولت ها تحت راهکارهایی استاندارد و منطقی پشتیبانی و هدایت شوند. اغلب کشورهای توسعه یافته، اهمیت ویژه ای برای برنامه های بلندمدت خود قائلند و در نتیجه سیستم بانکداری خود را به شیوه ای پویا تر طراحی کرده اند؛ برنامه هایی که متضمن رشد طولانی و بلندمدت کشورهاست.
ریاست بانک مرکزی فیلیپین
ارتباط با نویسنده: royapakseresht@gmail.com