یادگیری زبان بین الملل و مکاشفه الزامی است / هزار راه نرفته پیش روی کارآفرینان آسیایی و آفریقایی

دقیقا از همان روزی که آدم به خاطر حوا سیبی را از شاخه ای بهشتی چید و از فردوس برین اخراج شد، معضل بزرگ بیکاری هم سرراهش قرار گرفت. اگرچه آن روزها اوضاع پیدا کردن شغل به سختی اکنون نبود و می شد از طریق دامپروری و کشت و زرع روزگار را گذراند، اما این مشکل تاریخی با گذشت سال ها نه تنها دست از سر فرزندان آدم و حوا برنداشت بلکه سال به سال پیچیده تر هم شد.

این روزها یکی از بزرگ ترین مشکلات پیش روی اغلب کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته عدم دسترسی نیروی انسانی. به مشاغل مناسب است.  اغلب کشورهای حوزه آفریقا و آسیا جمعیت جوان و با استعداد پرشماری را در خود جای داده اند، اما نکته تاسف آور اینجاست که بسیاری از این جوانان در یافتن شغل مناسب برای خود ناکام هستند.

بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی منطقه معتقدند فقدان توجه به زیرساخت های مناسب برای کارآفرینان تیشه به ریشه اشتغال زایی کشورهای رو به رشد آسیا و آفریقا می زند. این نقطه نظر با طرز فکر تعداد زیادی از فعالان بخش خصوصی نیز همسو است؛ فعالانی که نسبت به آینده اقتصاد کشورهای خود بی تفاوت نیستند، اما به سبب بی ثباتی بازارهای مبادلاتی و عدم حمایت ها و مشوق های دولتی توانایی ورود به شرایط پرچالش کارآفرینی را ندارند.

اگرچه دو منطقه آفریقا و آسیا به لحاظ وضعیت اقتصادی تفاوت هایی آشکار باهم دارند، اما برخی تشابهات فرهنگی و اجتماعی و البته وجود تعداد زیادی کشور در حال توسعه در هردو قاره باعث شد نگاهی داشته باشیم به بخش هایی از مشکلات کارآفرینی در این دو ناحیه. بر این اساس دو گفت وگو از دو کارآفرین شناخته شده بین المللی را که از چهره های تاثیرگذار اقتصادی هستند، بررسی می کنیم.

***

کارآفرینی به برنامه ریزی بلندمدت وابسته است

استرایو ماسیوی:

شما یکی از کارآفرینان برتر قاره آفریقا هستید که نه تنها در حوزه کارآفرینی بلکه در حوزه های ارتباطات و روابط تجاری نیز چهره ای شناخته شده دارید. بنابراین پرسش نخست را به موضوع زادگاه شما یعنی آفریقا معطوف می کنیم و دوست داریم نظرتان را در خصوص کارآفرینی در آفریقا بدانیم؟

بگذارید با یک عبارت که همیشه در مورد وضعیت کارآفرینی در آفریقا استفاده می کنم شروع کنم؛  «کارآفرینی در آفریقا هیچ گاه یک پدیده متداول و مد روز نبوده است». درواقع باوجود تمامی تبلیغات و تلاش ها برای جا انداختن فرهنگ کارآفرینی در آفریقا عملا توفیقی در این زمینه حاصل نمی شود. ما در سراسر قاره آفریقا، نیروهای انسانی جوان، با استعداد، پرشمار و با انگیزه زیادی داریم، اما اغلب برنامه هایی که با هیاهوی بسیار توسط نهادهای خصوصی و ارگان های دولتی در این قاره تدوین می شوند، فاقد قدرت اجرایی قابل توجهی هستند. این برنامه ها اغلب یک نقص مشترک دارند؛ بی توجهی به چشم اندازهای اکنون و آینده و فقدان تعریف برنامه های بلندمدت منطقی و قابل اجرا.

با این تفاسیر، آیا باید آینده کارآفرینی در آفریقا را منفی و کم فروغ ارزیابی کرد؟ تکلیف جوانانی که در انتظار کارآفرینانی حمایتگر هستند چه خواهد شد؟

خب این دقیقا همان موضوعی است که همیشه باعث نگرانی من نیز می شود؛ تعداد زیادی جوان با انگیزه و پراستعداد که بدون در دست داشتن امکانات کافی در سیاهچاله های بیکاری هدر می شوند. با این وجود من به عنوان یک کارآفرین و حامی سرسخت برنامه های کارآفرینی، تضمین می کنم که در صورت تدوین سیاست های صحیح و چارچوب های قانونی حمایتگر، بسیاری از فعالان اقتصادی، در برنامه های کارآفرینی مشارکت بیشتری خواهند کرد.

این سخن من می تواند تا حدودی تسکین بخش بسیاری از افرادی باشد که نسبت به کارآفرینی در آفریقا بی انگیزه هستند، اما لازم است یادآوری کنم که ما در قرن 21 زندگی می کنیم و به راه انداختن هر جریان اقتصادی مستلزم حمایت های دولتی است. رفتارهای خصمانه و دلسردکننده نسبت به کارآفرینان بخش خصوصی در نهایت به بدنه دولت ها ضربه می زند. این همان اصلی است که بسیاری از دولت های منطقه نسبت به آن بی توجه هستند.

صحبت از محدودیت ها شد. به نظر شما عمده محدودیت ها و موانعی که اقتصاد کشورهای در حال توسعه آفریقایی و روند کارآفرینی در آنها را مورد تهدید قرار می دهند چه عواملی هستند؟

برشمردن این عوامل با توجه به تعداد بالای آنها کار ساده ای نیست. از محدودیت های زیرساختی مثل محدودیت های ارتباطی، حمل و نقل و... گرفته تا قوانینی که به شدت دست و پاگیر و محدود کننده هستند. براساس آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد، کشورهایی که حامی کارآفرینی هستند باید حداقل 12 اصل اساسی را رعایت کنند. اصولی مثل توسعه معیارهای ارزشی کسب و کار، کاهش پیچیدگی های قانونی و... با این وجود نگاهی به بانک ها و موسسات مالی حوزه آفریقا نشان می دهد اغلب این موسسات فاقد توانایی لازم برای حمایت از کارآفرینان منطقه هستند.

موضوع دیگری که در مورد کارآفرینی در آفریقا همیشه مورد توجه قرار داشته، موضوع اقشار تحصیلکرده و جوان آفریقایی و مهاجرت آنان پس از ناامید شدن از توسعه زیرساخت های شغلی است. به نظر شما چه ارتباطی بین تحصیلات و اشتغال افراد وجود دارد؟

جالب است بدانید هر ساله در سراسر آفریقا بین 10 تا 12 میلیون جوان با مدارج سطح بالای تحصیلی از کانون ها و موسسات آموزش عالی فارغ التحصیل می شوند؛ جوانانی که هریک پتانسیل های خیره کننده ای برای به حرکت درآوردن چرخ های توسعه و اقتصاد کشورشان را دارا هستند. با این وجود، اکثر این افراد یا جذب مشاغل مناسب نمی شوند یا در نهایت ناچار به مهاجرت می شوند. البته لازم است از تلاش های برخی دولتمردان، مثل دولتمردان کنیایی تقدیر کنم که در تلاشند برخی قوانین حمایتی را برای کارآفرینان خلق کنند. اما مهم است که حجم این تلاش ها بسیار فراتر از اکنون شود.

بالغ بر 60 درصد از جمعیت آفریقا را جوانان زیر 25 سال تشکیل می دهند؛ جوانانی که براساس آمارهای بانک توسعه همکاری های کشورهای آفریقایی، کمتر از یک پنجم بازار کار را در اختیار دارند. نگاهی به این آمارها لزوم تداوم کارآفرینی و خلق فرصت های شغلی جدید در سطح آفریقا را بیش از پیش نمایان می سازد. درست است که چشم انداز کنونی قاره آفریقا چندان امیدوارکننده به نظر نمی رسد، اما می توان با تاکید بر اهمیت کارآفرینی در سطح دولت های منطقه نرخ این فرصت ها را افزایش داد.

کارآفرین و موسس شرکت EONET

***

تیغ دو لبه سنت و فرهنگ بر سر راه کارآفرینان آسیایی

مکس ما:

بهتر است نخستین پرسش را با نگاهی به زادگاه تان (چین)آغاز کنیم. به نظر خودتان تاثیر محیط اجتماعی و فرهنگی که درآن رشد کردید در نگرش های اقتصادی شما تا چه حد بوده؟

چه سوال مناسبی. به نظر من کاملا تاثیرگذار بود. من در یک روستای پر جنب و جوش، پرجمعیت و بسیار شلوغ در ووهان چین بزرگ شدم. محله ای که به نوعی قلب تجاری منطقه نیز محسوب می شد. بنابراین از همان سنین کم به اقتصاد و زمینه های تجاری و اشتغال زایی علاقه مند شدم.

به عنوان یک آسیایی و البته فردی که تحصیلات آکادمیک داشته تا چه حد به نقش تحصیلات و ارتباطات بین الملل در توسعه فرهنگ کارآفرینی اعتقاد دارید؟

به طور کلی یکی از ضعف های نظام آموزشی و تربیتی در بسیاری از کشورهای آسیایی عدم توجه به خلاقیت، مهارت های زبان آموزی و توسعه فرهنگ بین الملل است. به جرات می توانم بگویم بخش بزرگی از موفقیت تجاری من حاصل مهارت های تکمیلی است که نه در دانشگاه ها بلکه به شکل خصوصی و در دوره های فوق برنامه یاد گرفتم. برای تبدیل شدن به فردی خلاق و کارآفرین باید جرات ریسک پذیری، مدیریت و توانایی ارتباط کلامی با کارآفرینان و فعالان اقتصاد بین الملل را داشته باشید، مواردی که در بسیاری از کشورهای آسیایی چندان مورد توجه نیستند.

با همه این محدودیت ها شما چگونه تبدیل به یک کارآفرین نمونه شدید؟ هدفم از این پرسش این است که بدانم آیا فعالان اقتصادی حاضر در کشور شما (چین) و سایر کشورهای آسیایی می تواند به آینده خود امیدوار باشند؟

بله قطعا، اما این یک حقیقت انکارناشدنی است که روند کارآفرینی در آسیا ساز و کاری بسیار متفاوت با سایر مناطق جهان دارد. اما نکته مثبت اینجاست که کارآفرینی در اغلب کشورهای این حوزه از مسیر خرده فروشی و کسب و کارهای کوچک می گذرد. تجربه شخصی من این است که اگر قرار باشد در یک شغل مشخص و حوزه کاری ویژه موفق عمل کنیم، ابتدا باید ریسک سرمایه گذاری در این حوزه را در سطح خرد مورد بررسی قرار داد. آسیایی ها نسبت به ریسک های بزرگ روی خوش نشان نمی دهند.

بنابراین شما معتقدید کشورهای آسیایی در مقایسه با کشورهایی مثل ایالات متحده به برنامه ها و زیرساخت های بیشتری احتیاج دارند؟

پاسخ این سوال بله است، اما این یک بله با رویکردی منفی نیست. درواقع کشوری مثل چین نسبت به ایالات متحده از پتانسیل های انسانی و انگیزه های پرشمارتری برخوردار است. بافت جوامع آسیایی اغلب بافتی با فرهنگ سنتی و به هم وابسته است. در نتیجه این طرز تفکر می تواند مثل یک تیغ دولبه عمل کند.

به بیانی واضح تر، شکستن ساختارهای فرهنگی در بخش خریدوفروش کالاها و توسعه اقتصادی کشورهای آسیایی ترفندی بسیار دشوار است، اما اگر مدیریت تامین انرژی، کالاها و خدمات در سیستم های اداری و تجاری این کشورها به شکلی متمرکز مدیریت شود، می توان امیدوار بود، مشاغل نوظهور و کارآفرینی با موفقیت به ثمر برسد. اگر فعالیت های تجاری و اقتصادی در ساختاری همپوش و هم راستا با فرهنگ یک کشور مدیریت شود، نتایج بسیار مثبت تر خواهد شد.

توصیه شما برای کارآفرینان جوان کشورهای آسیایی چیست؟

من سه توصیه اصلی دارم. نکته اول: برای موفق شدن در آسیا باید ثابت قدم باشید و تداوم فعالیت های خود را حفظ کنید. نکته دوم اینکه نوظهور بودن فعالیت های مبتنی بر بخش خصوصی را بپذیرید. چه بخواهیم و چه نه، آسیا از اواخر دهه90 به اهمیت کارآفرینی پی برد. در نتیجه، ما نسبت به اروپایی ها و آمریکایی ها فرازونشیب ها و چالش های پرشمارتری را پیش رو داریم. نکته سوم اینکه اگر قصد دارید از رقبا و سایر فعالان این عرصه پیشی بگیرید، باید با فرهنگ مکاشفه و گفت وگوی بین الملل آشنا شوید. فرهنگی که از طریق افزایش ریسک پذیری و حضور در بازارهای بین المللی به دست می آید.

توصیه مهم من این است که از حضور در عرصه تجارت بین الملل نهراسید و تا زمانی که ایده خود را به گوش همگان نرسانده اید، ناامید نشوید. به اعتقاد من شرط اساسی برای استمرار حضور در بازارهای تجارت آسیا، اعتقاد به خویشتن و مسیری است که قرار است طی شود.

کارآفرین و موسس7thonline

ارتباط با نویسنده: royapakseresht@gmail.com