بهار که می شود، بخواهیم یا نخواهیم عطر نرگس های شیراز و پیچک امین الدوله بهانه ای می شود برای پر کشیدن ذهن مان به دنیای گل و گیاه. دنیایی زیبا و رنگارنگ که گرچه به لطف گلخانه های امروزی حتی در زمستان هم گل هایی شاداب تحویل مشتریان می دهد اما از هرچه بگذریم سخن گل های طبیعی و بهاری خوش تر است. جهان پر از لطافت و درخشان گل و گیاهان زینتی، فارغ از زیبایی های بصری، حائز سود اقتصادی نیز هست.
بسیاری از کشورها به سبب محدودیت های زیست محیطی و هزینه های سنگین پرورش برخی گونه های گل و گیاه ناچارند در نقش واردکننده عمل کنند. در سوی دیگر میدان، برخی کشورها نقش صادرکننده دارند و از این راه سودی سرشار به خزانه دولت واریز می کنند.
اگر بی مقدمه از شما بپرسیم به نظرتان کدام یک از کشورهای جهان بالاترین نرخ صادرات گل در جهان را به نام خود سند زده اند چه پاسخی خواهید داد؟ اگر تقلب نکنید و سطور بعدی را نخوانید، به جز هلند پرآوازه و نام آشنا، قطعاً ذهن تان به سمت دیگر کشورهای اروپایی یا همسایه های هلند می رود. مثلاً فنلاند، بلژیک، آلمان، فرانسه و. . . اما برای تان یک پاسخ غیرمنتظره و متفاوت داریم. به جز هلند، چهار رتبه بعدی فهرست صادرکنندگان عمده گل در جهان در اختیار غیر اروپایی ها است.
درواقع براساس آمارهای رسمی منتشر شده در وب سایت بین المللی worldstopexports، این عدم تملک اروپایی ها به مقام صادرات گل تا پله هشتم ادامه دارد. جایی که به ترتیب بلژیک در پله هشتم، ایتالیا در پله نهم و آلمان در جایگاه دهم جهان ایستاده اند. جالب تر اینکه آسیایی ها با دو نماینده خود رتبه های ششم و هفتم جدول صادرات گل در جهان را قبضه کرده اند؛ مالزی مقام ششم و چین در مقام هفتم.
بر این اساس بیراه نیست اگر معتقد باشیم بین کشورهایی که مقام های برتر صادرات گل جهان را در اختیار دارند جنگی سبز در جریان است. اگر هنوز در شوک آمارهای اولیه ای هستید که مطالعه کردید، بهتر است با ادامه مطلب همراه باشید تا با نرخ صادرات و شاخص های سود اقتصادی پنج کشور برتر صادرات گل و گیاه در جهان نیز بیشتر آشنا شوید.
***
رتبه نخست؛ هلند
کشور هلند با در دست داشتن سهم بیش از 40درصدی بازار صادرات گل و گیاه در جهان، نه تنها رتبه یک را به خود اختصاص داده، بلکه جایگاهی خلل ناپذیر در این حوزه کسب کرده است. بی جهت نیست که هلند به طور سالانه بالغ بر 3.2میلیارد دلار سود صادراتی در بخش گل و گیاه را رقم می زند.
اما هلند چگونه به این مقام صادراتی خیره کننده دست پیدا کرده است؟ پاسخ روشن است. هلندی ها برای صادرات گل، برنامه ریزی دقیق و بلندمدت انجام داده اند. این کشور تنها به امید سرمایه های طبیعی ننشسته و برای حفظ پرچمداری خود در حوزه صادرات سرمایه گذاری کرده است. کمپانی مشهور Spaargaren یکی از شرکت های موفق این کشور در حوزه صادرات است. شرکتی که نه تنها در هلند شعبه دارد، بلکه در بسیاری از نقاط دیگر جهان نیز شعبی پولساز ثبت کرده است.
سیستم فعالیت Spaargaren بر پایه خدمات با کیفیت و انطباق با استانداردهای روز دنیاست. سیستمی که تنها به این شرکت محدود نمی شود و تمامی سازمان های فعال در امور صادرات گل هلند را نیز شامل می شود. نظارت دقیق سازمان بازرسی هلند از تعرفه ها، حمایت از حقوق مشتریان و کیفیت بالای محصولات هلند باعث شده این کشور موفقیت تجاری را همزمان با اعتبار صادراتی به دست آورد.
***
رتبه دوم؛ کلمبیا
کلمبیا در شرایطی رتبه دوم را به دست آورده که بالغ بر 16درصد از حجم صادرات گل جهان را در اختیار دارد. سود خالص سالانه این کشور در حوزه گل وگیاه 1.3 میلیارد دلار است. افزون بر اینکه می توان کلمبیا را به عنوان بزرگ ترین صادرکننده گل داوودی در جهان نیز شناخت. پولساز ترین گل های صادراتی کلمبیا گل سرخ (365 میلیون دلار در سال)، میخک (156میلیون دلار در سال) و گل داوودی (147 میلیون دلار در سال) هستند.
آب و هوای ایده آل کلمبیا مهم ترین برگ برنده این کشور برای پرورش گل و صادرات محسوب می شود. با این وجود نمی توان منکر این موضوع شد که دولت کلمبیا ضمن تقویت زیرساخت های پرورش گل به توسعه فرصت های صادراتی کمک شایانی کرده است. با این همه به نظر می رسد مقام های کلمبیا چندان اهل ریسک و طی طریق های طولانی نیستند، چرا که بیش از 75درصد از صادرات گل کلمبیا به مقصد ایالات متحده رهسپار می شود.
یک شریک تجاری نسبتا مطمئن که به لحاظ بعد مسافت نیز فاصله چندانی با کلمبیایی ها ندارد. این صادرات در برخی ماه های سال با هشت خط هوایی متفاوت و با روزی 30 تا 35محموله پستی رکورددار می شود. بخش بزرگی از این تجارت پرسود را زنان مدیریت می کنند. زنانی که چه در نقش کارگران گلخانه و چه در نقش مدیران شرکت های صادراتی حضوری پررنگ دارند.
***
رتبه سوم؛ اکوادور
اکوادور با سهم صادراتی 10.4درصدی در سطح جهان با شایستگی تمام در مقام سوم فهرست ما ایستاده است؛ مقامی که سودی 820 میلیون دلاری نیز به حساب دولت اکودار سرازیر می کند. اما جالب است که اکوادوری ها مدت زیادی نیست در حوزه صادرات گل و گیاه هوشمندانه عمل می کنند. به عبارت دیگر از زمان توجه دولت به زیرساخت های مهم برای صادرات گل تاکنون، اکوادور به سرعت وارد چرخه رشد و پیشرفت شده است.
شاید بتوان جرقه های آغاز رشد این کشور در حوزه صادرات گل و گیاه را از نیمه میانی دهه 90میلادی دانست. تأسیس کارخانه های مکانیزه پرورش گل وگیاه، انطباق شیوه های کشت و صادرات گل و گیاه و فعالیت های تبلیغاتی مؤثر برای تسخیر بازارهای جهانی از همین سال ها سمت و سویی نظامدار پیدا کرد.
سال تأسیس بسیاری از کمپانی های مشهور صادراتی اکوادور مثل rozen valley نیز به همین تاریخ باز می گردد. فعالیت های صادراتی اکوادور در زمینه گل و گیاه گسترده است و تنها به کشورهای اطرافش محدود نمی شود. اکوادور به بیش از 25 کشور در سطح آسیا، اروپا و آمریکا گل صادر می کند. صادراتی که اغلب با رضایت طرفین همراه است.
***
رتبه چهارم؛ اتیوپی
شاید برای بسیاری از افراد باورکردنی نباشد که کشوری که در شاخ آفریقا واقع شده، قادر به صادرات حجم معتنابهی از گل و گیاه شود. با این وجود اتیوپی با سهم رکورد 8.4درصدی خود رتبه چهارم صادرات گل جهان را در اختیار دارد و سود سالانه اتیوپی در حوزه صادرات گل و گیاه 662.4 میلیون دلار است.
اما جالب است بدانید در صورتی که دولت اتیوپی برای پرورش گل و گیاه کشورش برنامه ریزی حمایتی منسجم تری در نظر می گرفت، یا حمایت های مادی مستحکم تری انجام می داد، جایگاه کنونی اتیوپی پیشرفته تر از رتبه چهار بود. متأسفانه آمارهای صادراتی حکایت از متزلزل بودن عنوان چهارمی اتیوپی دارند.
برای مثال در دوران رکود اقتصادی سنگین سال های 2008 تا 2010 اتیوپی صنعت پرورش و صادرات گل این کشور نیز درجاتی از افت را پشت سر گذاشت و در بازار جهانی چند پله سقوط کرد.
وضعیت پرورش گل در طول این سال ها تا حدی وخیم بود، که براساس آمارهای محلی و غیررسمی فروش داخلی نیز متاثر از شرایط رکود بالغ بر 45درصد افت را تجربه کرد. این درحالی است که به زعم برخی تحلیلگران تقویت بازارهای داخلی و سرمایه گذاری در بازار خارجی، راهگشای مناسبی برای حفظ شرایط معتدل اقتصادی در دوران رکود بازار خواهد بود.
***
رتبه پنجم؛ کنیا
رتبه پنجم صادارت گل و گیاه باز هم در اختیار کشوری آفریقایی قرار دارد. پس از دانستن این نکته هم متعجب نشوید که سهم این کشور از بازار صادرات بین المللی بیش از 8درصد است. شاید بتوان برخلاف اتیوپی، کنیا را کشوری هوشمند در حوزه پیشرفت آهسته و مستمر بازار گل و گیاه ارزیابی کرد. کشوری که موفق شده به واسطه صادرات 662 میلیون دلاری خود، بیش از 55 هزار نیروی انسانی را صاحب شغل کند و بالغ بر یک سوم از نیاز اتحادیه اروپا به واردات گل را نیز تأمین کند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان حوزه گل و گیاه، تمرکزگرایی دولت بر انواع مشخصی از گل و حمایت قوی از بخش خصوصی دو عامل اصلی موفقیت کشور در عرصه تولید و صادرات گل وگیاه به اقصی نقاط جهان محسوب می شوند. حضور پررنگ در نمایشگاه های مهم بین المللی گل و گیاه و عقد قرارداد با شرکت های معتبر اروپایی و آمریکایی از دیگر نکات مهم موفقیت تجاری این کشور محسوب می شوند.
از عمده علل محبوبیت گل های کنیایی در ایالات متحده و روسیه، می توان به ماندگاری طولانی و حفظ کیفیت گل ها اشاره کرد. موضوعاتی که باعث شده اند این دو کشور، همیشه به کنیا به عنوان یکی از گزینه های قابل اطمینان واردات گل و گیاه نگاه کنند.
ارتباط با نویسنده: royapakseresht@gmail.com