طراحی و اجرای یک تبلیغ محیطی دارای مراحل مختلفی از زمان ایدهپردازی تا اجرا است. برای افزایش تاثیر جذابیت بصری و محتوایی یک تبلیغ برای مخاطب نیاز است تا یک طراحی فراتر از صفحه نمایش کامپیوتر در محیطی که قرار است در آن اجرا و نصب بشود در نظر گرفته شود تا بتوان نیازهای منحصر به فرد هر طراحی در یک بیلبورد خاص را برای بالا بردن کیفیت طراحی لحاظ کرد. قصد داریم در این مقاله به بررسی تاثیرات محیط و نقش آن در یک طرح تبلیغاتی بپردازیم تا رویکردی در زمان طراحی برای طراحان تبلیغات محیطی به آنها معرفی شود. برای این مقاله از تحقیق میدانی در تصاویر بیلبوردهای محیطی اتوبان مدرس تهران و اتوبان تهران – پردیس استفاده شده است.
1- نقش زمان در انتخاب محتوا
انتشار تبلیغات در فصلهای مختلف میتواند فرصتی برای جذب بیشتر مخاطب با محتوای تولید شده باشد.بهعنوان نمونه، انتخاب میوه پرتقال در تبلیغ سن ایچ با توجه به ارائه این تبلیغ در فصل پاییز که حجم بیشتری از این میوه در میوه فروشیها دیده میشود یا مثلا استفاده از میوه انار میتواند ارتباط بیشتری با مخاطب برقرار کند.
2- تاثیر زمان در انتخاب رنگ
انطباق یا تضاد رنگهای سرد و گرم با هر فصل میتواند جذابیت بیشتری برای مخاطبان ایجاد کند. بهعنوان نمونه در تبلیغ بانک شهر از رنگ قرمز استفاده شده است که با توجه به انتشار این تبلیغ در فصل سرما با رنگ گرم میتواند احساس بهتری را در مخاطب خود ایجاد کند.
3- انطباق رنگبندی با محیط
باید در نظر داشت یک تبلیغ محیطی فراتر از صفحه کامپیوتر قرار است تا در محیط شهر و در قالب یک قطعه از پازل تصویر شهری دیده شود. یکپارچهسازی رنگبندی با فضایی که بیلبورد قرار است در آن قرار بگیرد، میتواند برای جلب توجه مخاطب نقش موثری ایفا کند. بهعنوان نمونه رنگبندی تبلیغ پسته مزمز با رنگ برگهای شاخههای پیرامون آن، یک تصویر یکدست از نمای شهر را نمایان کرده است.
4- انطباق طراحی با موقعیت مخاطب
تلاش کنید بهعنوان یک طراح، یکی از مخاطبان خود را که قرار است با طراحی شما مواجه شود تصور کنید. او چه کسی است؟ در چه شرایطی با طراحی شما مواجه میشود؟ این سوالها و سوالهای مشابه میتواند کمک شایانی به بهبود یک طراحی از جانب شما بکند. فرض کنید در ترافیک اتوبان مدرس چند لبخند با انرژی در تبلیغ خمیردندان سیگنال چقدر میتواند حس خوشایندی را در شما ایجاد کند.
5- انطباق عوامل محیطی
یک بیلبورد محیطی در نهایت قرار است در فضای شهری و در بین ساختمانها، درختها، پلهای هوایی و. . .قرار بگیرد. پس لازم است با توجه به محل قرارگیری هر بیلبورد که شرایط منحصربهفردی دارد، طراحی خود را بهگونهای انتخاب کنید تا این عوامل خارجی باعث کمرنگ شدن زیبایی طراحی و پیام شما نشود.
6- نسبت سرعت با مدت زمان ارتباط با مخاطب
سرعت حرکت اتومبیلها در معابر مختلف با توجه به موقعیت آن بزرگراه یا خیابان گوناگون است. بهعنوان مثال اتوبان مدرس عموما در تراکم اتومبیلها به سر میبرد و در نتیجه سرعت عبور و مرور کم است. در چنین بزرگراهی یک بیلبورد فرصت بیشتری برای دیده شدن توسط مخاطب و انتقال پیام خود را دارد اما بهعنوان مثال در اتوبان پردیس که بیشتر اوقات خلوت و حداکثر سرعت مجاز در این اتوبان 110 کیلومتر بر ساعت است، سبک دیگری از تبلیغات نیاز است تا مدت زمان بیشتری مورد توجه مخاطب قرار بگیرد.
در تصویری که از این اتوبان قبل از عوارضی پردیس گرفته شده است، در حدود 600 متر از اتوبان تبلیغات محیطی تکرار شده است، اگر فرض شود راننده با حداکثر سرعت مجاز هم حرکت بکند، حدود 5 ثانیه این تبلیغ را در کنار خود خواهد داشت.
7- سادگی و پیچیدگی
این نکته در واقع با تمام نکات قبلی پیوند خورده است. شما زمانیکه تمام عوامل قبلی را در نظر میگیرید باید در نظر داشته باشید که مخاطب شما در چه شرایطی و چه مدت قرار است با تبلیغ شما در تماس باشد.اگر در یک اتوبان خلوت که سرعت عبور و مرور زیاد است از یک طرح خیلی ساده استفاده شود خیلی مطلوبتر است و طبیعتا یک طرح پیچیده نیاز به زمان بیشتر و سرعت کمتری برای درک شدن دارد. تبلیغات همواره یکی از جذابترین و پیچیدهترین بخشهای هر کسبوکار است.
تبلیغات مثل یک شمشیر دو لبه اگر درست طراحی و اجرا شود، میتواند باعث توسعه و رشد یک کسبوکار به سمت اهداف از پیش تعیین شده خود بشود و اگر تصمیمهای غیراصولی در ارتباط با تبلیغات گرفته شود، میتواند هزینههای زیادی برای کسبوکار داشته باشد که کمترین آن، هزینه ریالی هست که بابت طراحی و اجرای کمپین خود میپردازند.
در پشت هر کمپین تبلیغاتی نام یک برند، اعتبار یک برند و تمام زحماتی است که طی سالهای زیاد مدیران یک شرکت برای سرویس یا محصول خود کشیدهاند و یک تبلیغ مناسب یا نامناسب میتواند باعث رشد و ارتقا یا تخریب و افول آن شود. در دنیای تبلیغات همواره نیاز است تا بررسی و ارزیابیای پس از طراحی و اجرای کمپینهای تبلیغاتی صورت بگیرد تا بازخورد آن چیزی که واقعا اتفاق افتاده است با آن چیزی که ما میخواستیم اتفاق بیفتد با هم مقایسه شود.
بررسی این اختلاف کمک میکند تا در تصمیمهای احتمالی در آینده مطمئنتر و دقیقتر عمل کنیم. بخش مهم دیگری که در تحقیق درباره تبلیغات مورد توجه است، تحقیقات اثربخشی است که شامل ارزیابی و سنجش عملکرد تبلیغات در دو دسته کلی از آثار ارتباطی و آثار اقتصادی آن تبلیغ در ارتباط با مخاطب خود است. هزینههای بسیار زیادی که برای طراحی و اجرای کمپینهای تبلیغاتی میشود نیاز دارند تا با ابزارهای قابل اعتماد مورد سنجش قرار بگیرند تا شرکتها و برندها بعد از لانچ کمپینهای خود بدانند که به چه میزان به اهداف قبل از کمپین خود نزدیک شدهاند.
اگر فراتر از انتظارشان نتایجی به دست آمده است، همبستگی با کدام متغیر دارد و اگر نتیجه حاصل شده کمتر از انتظارات است، مشکل ایجاد شده در کدام مرحله بوده است و راهحل آن چیست. همچنین سنجش اثربخشی تبلیغات بعد از اجرای کمپین باید با شاخصهای ارزشمند هر شرکت یا برند مورد ارزیابی قرار گیرد. بهعنوان مثال آیا میزان فروش یا سهم بازار بعد از اجرای کمپین تبلیغات تغییر مورد نظر را داشته است یا خیر. ابزارهای دیجیتال در سنجش اثربخشی تبلیغات نقش بزرگ و منحصر به فردی را میتوانند ایفا کنند.
ارائه یک تیزر تلویزیونی یا تصویر یک بیلبورد در محیط شهری یکی از ویژگیهای روشهای دیجیتال است که در کنار سرعت بالای جمعآوری دادهها میتواند کمک شایانی به بهبود شرایط سنجش اثربخشی تبلیغات کند. این پیمایش با توجه بهگونههای متنوعی که در تبلیغات وجود دارد، بسیار متنوع و پیچیده است. این موضوع باعث میشود تا روشهای غیردیجیتال هزینه و زمان زیادی را برای بیان چنین گزارشهایی نیاز داشته باشند اما سنجش اثربخشی تبلیغات در بستر روشهای دیجیتال علاوه بر هزینه کمتر و زمان مناسبتر، ویژگیهای منحصر به فردی نیز دارد که امکان بررسی آنها با روشهای سنتی امکانپذیر نیست.
ابزارهای دیجیتال این امکان را فراهم میکنند تا بتوانیم در کنار نظرات مخاطبان از آنها بخواهیم تا تصویر، صوت یا ویدئوی مشخصی از بیلبورد مورد نظر را برای ما ارسال کنند و ثبت گزارش تجربه چند وجهی را به ما بدهد. بهعنوان نمونه تجربه خودشان را از مواجهه با یک بیلبورد در قالب یک فایل صوتی برای ما گزارش کنند یا از قسمت مورد علاقه خود در یک تبلیغ عکسبرداری و برای ما ارسال کنند. مسلما جمعآوری چنین دادههایی میتواند همه کسبوکارها را در تصمیمگیریهای آینده خود دقیقتر کند.
به نظر میرسد امروزه با توجه به رقابت شرکتها و برندها در بازارهای مختلف، اطلاع داشتن از نیاز و اولویت مصرف کنندگان جزء اصلی و جداییناپذیر بازار رقابت برای کسبوکارها است که تبلیغات مؤثر میتواند نقش بزرگی در رسیدن این کسبوکارها به اهداف خود بازی کند.
ارتباط با نویسنده: sina.shafiezadeh@gmail.com
کارشناس علوم شناختی