گزارش خبرگزاری دولتی چین از قول مقامات ارشد این کشور حاکی است که بانکهای زیرزمینی در چین سال گذشته بیش از یک تریلیون یوان، معادل 152میلیارد دلار، تراکنش داشتند. به همین دلیل دولت امسال تلاشهای بیشتری را برای مقابله با این پدیده در دستور کار خود قرار داده است. حرکت لاکپشتی اقتصاد چین و نوسانات موجود در بازار باعث شده که موج خروج سرمایه از این کشور به صدها میلیارد دلار در سال 2015 برسد. این ارقام نجومی زنگ خطر را برای سیستم مدیریت مبادلات خارجی چین به صدا درآورده است.
ژانگ شنگوای، رئیس بخش بازرسی سازمان مبادلات خارجی چین به خبرگزاری دولتی چین، شینهوا، گفت: سازمان متبوعش در تفکیک بیش از 60 بانک زیرزمینی مشارکت داشته است. گمانهزنیها نشان میداد که این 60 بانک بیش از یک تریلیون دلار تراکنش را در چین ثبت کردهاند. این مقام دولتی همچنین تقاضا کرد که بانکهای رسمی و مجوزدار نظارت خود را بر هرگونه فعالیت مشکوک افزایش داده و با دقت بیشتری به مسائل امنیتی، بیمه و ارائهدهندگان خدمات مربوط به پرداختهای شخص ثالث نظارت داشته باشند.
سال گذشته پلیس چین، بانک مرکزی و نهاد مبادلات خارجی جلوی فعالیت بزرگترین مورد از بانکداری زیرزمینی در این کشور را گرفتند. مبلغ تراکنشهای این فعالیتها در کل معادل 64 میلیارد دلار بود. این عملیات از سپتامبر سال 2015 آغاز شد و تمرکز آن روی استان ساحلی ژجیانگ بود. در این فرآیند دهها شرکت صوری هنگکنگی بهصورت جعلی به ثبت رسیده بود. این شرکتها توانسته بودند بیش از 3/1 میلیون تراکنش جعلی انجام داده و پولها را از مرزهای چین خارج کنند.
چینیها مبارزه با بانکداری زیرزمینی را از ماه آوریل سال گذشته شروع کردند و تا اواخر سال گذشته توانستند جلوی بیش از 170 مورد پولشویی و انتقال پول بهصورت غیرقانونی را بگیرند. در همه این 170 مورد بیش از 800 میلیارد یوان، معادل 34/125 دلار قرار بود جابهجا شود که عملیات پلیس مانع آن شد.افزایش موارد پولشویی و خروج غیرقانونی پول از چین به صدها میلیارد دلار زنگ خطر جدی را در برخی محافل اقتصادی چین، آنچنان که در بالا گفته شد، به صدا درآورده است.
به گفته خبرگزاری رسمی چین، در آخرین مورد از مبارزه پلیس چین با پولشویی و بانکداری زیرزمینی 100مظنون از هشت باند خلافکار بازداشت شدند. مظنون اصلی این ماجرا از حساب غیرمقیم برای تسهیل جابهجایی دریایی بیش از 14هزار پیمانکار برای انتقال میلیاردها یوان استفاده کرده بود. 21بانک با مشارکت یکدیگر و با داشتن حسابهای غیرقانونی بیش از یک میلیارد یوان را به خارج از مرزهای چین انتقال دادند.
مظنون اصلی این پولشویی گسترده با استفاده از ناتوانی برخی بانکهای تجاری استان ساحلی در تشخیص حسابهای غیرمقیم توانست کار خود را به فرجام رسانده و میلیاردها پول از چین خارج کند. از کارمندان درگیر در این ماجرا خواسته میشد یوان را به حسابهای داخلی منتقل کرده و سپس پول به حسابهای غیرمقیمی که تحت کنترل مظنون قرار داشت، انتقال داده میشد. این حسابها بعدا برای خرید ارز خارجی با مبادلات تجاری جعلی استفاده شده و بهصورت مستقیم پولها را به بانکهای خارج از مرزهای چین در هنگکنگ یا هرجای دیگر انتقال میداد.
به نوشته روزنامه دیلی پیپل، یکی از بانکهای خارجی که این ارزهای خارجی را در خود جا میداد، بانک اچاسبیسی بود. اجاسبیسی به رویترز گفته که نمیتواند به مورد مشخصی در این باره اشاره کند اما تحملش در برابر پولشویی صفر است. به گفته پلیس چین، عملیات بانکداری زیرزمینی سودی برابر 53/1 میلیون یوان در روز دارد و میانگین سود ماهانهاش به 2 میلیون یوان میرسد.
در یک مورد دیگر از بانکداری زیرزمینی در چین، یک مظنون توانسته 12 شرکت در استان نینگژیا بزند. در این مورد از پولشویی این مظنون با استفاده از یک بانک زیرزمینی گزارشهایی مبنی بر انجام مبادلات تجاری ساختگی به یک بانک محلی داده و توانسته با گرفتن مشوقهای صادرات، 6/38 میلیون یوان بهصورت غیرقانونی بهدست آورد.
اوایل سال 2015 بود که وزیر امنیت عمومی چین با انتقاد از بانکداری زیرزمینی در این کشور آن را تهدیدی جدی برای امنیت مالی این کشور دانست و اظهار کرد که این معضل روزبهروز درحال پیچیدهتر شدن است.به اعتقاد این وزیر، خروج غیرقانونی این پولها از هرجایی که بگویید سردرمیآورد، از تامین مالی مواد مخدر و تروریسم گرفته تا تقلب مالیاتی.