9 اشتباه رایج در نگهداری آب که سلامت شما را به خطر می اندازد

شاید شما نیز مانند بسیاری از افراد، مخزن آب یا بشکه آب پلاستیکی در منزل یا محل کار خود دارید، اما آیا تا به حال به این فکر کرده اید که شیوه نگهداری آب چه تأثیری روی سلامت شما و خانواده تان دارد؟ متأسفانه بسیاری از ما، بدون آگاهی از اصول صحیح نگهداری آب، ناخواسته سلامت خود را به خطر می اندازیم. از انتخاب مخازن نامناسب گرفته تا عدم رعایت اصول بهداشتی در نگهداری آب، همگی می توانند منجر به مشکلاتی مربوط به سلامتی شوند. آب سالم یکی از ضروری ترین نیازهای روزمره ماست، اما گاهی رفتارهای نادرست در نگهداری آن، منجر به آلودگی های میکروبی، شیمیایی و تغییرات نامطلوب در کیفیت آب می شود و ناخواسته سلامت خود را به خطر می اندازیم. در ادامه به 9 مورد از اشتباهات رایج در نگهداری آب می پردازیم:

استفاده از مخازن پلاستیکی نامناسب و غیراستاندارد

آیا می دانید مخزن پلاستیکی که برای نگهداری آب استفاده می کنید، می تواند منبع پنهانی از مواد شیمیایی مضر باشد؟ متأسفانه خرید خرید مخزن آب نامرغوب و استفاده از مخازن پلاستیکی غیراستاندارد، یکی از رایج ترین اشتباهاتی است که سلامت شما را تهدید می کند. مخازن پلاستیکی نامرغوب حاوی ترکیبات شیمیایی خطرناکی هستند که به مرور زمان وارد آب می شوند. بیسفنول A (BPA) و فتالات ها از جمله این مواد هستند که می توانند اختلالات هورمونی، مشکلات تولید مثلی و حتی سرطان ایجاد کنند. این مواد به خصوص در شرایط گرما و نور مستقیم خورشید، سریع تر آزاد می شوند و علائمی مانند بوی پلاستیک در آب یا تغییر رنگ و طعم آب، نشانه های هشداردهنده ای هستند که نباید نادیده گرفته شوند.

استانداردهای لازم برای مخازن آب آشامیدنی

برای اطمینان از سلامت آب آشامیدنی خود، باید به دنبال مخازنی با این ویژگی ها باشید:

• دارای نشان استاندارد ملی
• ساخته شده از پلی اتیلن مخصوص مواد غذایی (Food Grade)
• دارای گواهی بهداشت از وزارت بهداشت
• رنگ شفاف یا آبی روشن
• دارای تاریخ تولید و انقضا
• مقاوم در برابر اشعه UV

عدم شستشو و ضدعفونی منظم مخازن آب

شاید تصور کنید که آب تمیز نیازی به مخزن تمیز ندارد، اما این یک اشتباه بزرگ است! حتی در تمیزترین مخازن آب نیز، به مرور زمان لایه ای نازک از میکروارگانیسم ها به نام بیوفیلم تشکیل می شود که محیط مناسبی برای رشد انواع باکتری ها و میکروب ها فراهم می کند و می تواند باعث ایجاد بیماری های گوارشی و عفونت ها شود.

روش صحیح شستشوی مخزن

برای شستشوی صحیح مخزن آب، باید حداقل هر سه ماه یکبار این کار را انجام دهید. ابتدا مخزن را کاملاً خالی کنید و با استفاده از محلول آب و مواد ضدعفونی کننده مجاز مانند هیپوکلریت سدیم رقیق شده، تمام سطوح داخلی مخزن را به خوبی شستشو دهید و پس از شستشو، حتماً مخزن را با آب تمیز چندین بار آبکشی کنید تا هیچ اثری از مواد شوینده باقی نماند.

یادتان باشد که:

• حتماً شیر برداشت و درپوش را هم تمیز کنید.
• از دستکش و ماسک استفاده کنید.
• از مواد شوینده معمولی استفاده نکنید.
• نگذارید بوی مواد شوینده روی مخرن باقی بماند.

قرار دادن مخازن در معرض نور مستقیم خورشید

آیا مخزن آب شما در حیاط یا پشت بام، زیر تابش مستقیم خورشید قرار دارد؟ این کار یکی از جدی ترین اشتباهات در نگهداری آب است زیرا نور مستقیم خورشید نه تنها کیفیت آب را کاهش می دهد، بلکه باعث تخریب تدریجی خود مخزن نیز می شود. وقتی مخزن آب در معرض نور خورشید قرار می گیرد، شرایط برای رشد جلبک ها فراهم می شود و این موجودات میکروسکوپی با استفاده از نور خورشید و مواد مغذی موجود در آب، به سرعت تکثیر می شوند. حضور جلبک ها علاوه بر تغییر رنگ و طعم آب، می تواند باعث موارد زیر هم می شود:

• تولید سموم خطرناک
• کاهش اکسیژن محلول در آب
• ایجاد بو و طعم نامطبوع
• افزایش رشد سایر میکروارگانیسم های مضر

دمای مناسب برای نگهداری آب

دمای مناسب برای نگهداری آب بین 10 تا 15 درجه سانتیگراد است. برای این منظور مخزن را در مکانی خنک و سایه قرار دهید، از پوشش های مناسب برای محافظت در برابر نور استفاده کنید، در صورت امکان، مخزن را در فضای مسقف نگهداری کنید و از عایق های حرارتی مناسب استفاده کنید.

عدم توجه به تاریخ تولید و عمر مفید مخازن

هر مخزن آبی، مانند هر وسیله دیگری، عمر مفید مشخصی دارد. متأسفانه بسیاری از ما به این نکته مهم توجه نمی کنیم و سال ها از یک مخزن استفاده می کنیم، غافل از اینکه این کار می تواند سلامت مان را به خطر بیندازد.

با گذشت زمان، مخازن پلاستیکی دچار فرسودگی می شوند و موارد زیر را به همراه دارند:

• ترک خوردگی و شکنندگی پلاستیک
• تجزیه تدریجی مواد سازنده و ورود آن ها به آب
• کاهش مقاومت در برابر فشار و ضربه
• تغییر رنگ و کدر شدن
• افزایش احتمال نشت و شکستگی

زمان مناسب تعویض مخازن

برای حفظ سلامت خود و خانواده تان، حتماً به عمر مفید مخزن توجه کنید و قبل از اینکه مشکلی پیش بیاید، نسبت به تعویض آن اقدام کنید. هزینه تعویض یک مخزن در مقایسه با هزینه های درمان بیماری های ناشی از آب ناسالم، بسیار ناچیز است.

زمان مناسب تعویض مخازن به شرح زیر است:

• مخازن پلی اتیلن استاندارد هر 3 تا 5 سال
• مخازن فایبرگلاس هر 7 تا 10 سال
• مخازن استیل هر 10 تا 15 سال

نگهداری طولانی مدت آب بدون تعویض

آیا می دانید آبی که برای مدت طولانی در مخزن یا بشکه آب پلاستیکی می ماند، حتی اگر تمیز باشد، ممکن است کیفیت خود را از دست بدهد؟ بسیاری از ما تصور می کنیم که آب را می توان برای مدت نامحدودی نگهداری کرد، اما این باور اشتباه ممکن است سلامت تان را به خطر بیندازد.

آب راکد و بدون تعویض، به مرور دچار تغییرات شیمیایی و فیزیکی می شود و اکسیژن محلول در آن کاهش می یابد و همین امر باعث تغییر در طعم و مزه آب می شود. علاوه بر این، مواد معدنی موجود در آب شروع به رسوب گذاری می کنند و شرایط برای رشد میکروارگانیسم ها فراهم می شود. در این شرایط، ممکن است آب بویی نامطبوع پیدا کند، کدر شود و ذرات معلق در آن مشاهده شود. این تغییرات نه تنها کیفیت آب را کاهش می دهند، بلکه می توانند سلامت تان را نیز به خطر بیندازند.

فواصل زمانی مناسب برای تعویض آب

در منازل با مصرف معمولی، توصیه می شود هر یک تا دو هفته یکبار این کار انجام شود. البته در مناطق گرمسیر یا جاهایی که مصرف آب کمتر است، باید فواصل تعویض کوتاه تر باشد. هنگام تعویض آب، حتماً مخزن را کاملاً تخلیه کنید و قبل از پر کردن مجدد، یک شستشوی مختصر انجام دهید، این کار از تجمع رسوبات و آلودگی ها جلوگیری می کند.

استفاده از درپوش های نامناسب و غیربهداشتی

درپوش مخزن آب، نقش محافظ اصلی در برابر آلودگی های محیطی را دارد. استفاده از درپوش نامناسب یا آسیب دیده درواقغ دروازه ای برای ورود انواع آلودگی ها به آب است. درپوش مناسب باید از جنس مواد مقاوم و بهداشتی ساخته شده باشد، دارای واشر آب بندی سالم باشد و قابلیت قفل شدن داشته باشد.

تهویه نامناسب

تهویه صحیح مخزن آب یکی از نکات مهمی است که اغلب نادیده گرفته می شود. سیستم تهویه مناسب از ایجاد خلأ در مخزن جلوگیری می کند و به خروج گازهای نامطلوب کمک می کند. همچنین، از رشد باکتری های بی هوازی که می توانند باعث فساد آب شوند، جلوگیری می کند. سیستم تهویه باید مجهز به فیلتر هواگیری استاندارد باشد و در برابر ورود حشرات و گرد و غبار مقاوم باشد.

قرار دادن مخازن در مکان های نامناسب

بسیاری از ما به دلیل محدودیت فضا یا عدم آگاهی، مخازن آب را در مکان های نامناسب قرار می دهیم، در صورتی که مخازن آب باید در محیطی قرار گیرند که شرایط استاندارد نگهداری آب در آن رعایت شود.

• رطوبت زیاد باعث رشد قارچ ها و کپک ها در اطراف مخزن می شود و این موجودات می توانند به تدریج به داخل مخزن نفوذ کنند.
• قرار دادن مخزن در محیط های پر از گرد و غبار یا نزدیک به منابع آلودگی مانند سطل های زباله یا فاضلاب، سلامت آب را به خطر می اندازد.

برای نگهداری صحیح مخزن آب، باید محیطی خنک، خشک و تمیز را انتخاب کنید. دمای محیط باید ثابت و بین 10 تا 20 درجه سانتیگراد باشد و محل نگهداری باید دور از تابش مستقیم خورشید و منابع گرما باشد. همچنین، فضای کافی برای تعمیر و نگهداری و دسترسی آسان به مخزن در نظر بگیرید.

عدم توجه به کیفیت آب ورودی به مخزن

آیا می دانید که حتی اگر بهترین مخزن را هم داشته باشید، کیفیت نامناسب آب ورودی می تواند تمام تلاش های شما را بی اثر کند؟ کیفیت آب ورودی به مخزن، اولین و مهم ترین عامل در سلامت آب مصرفی است که متأسفانه بسیاری از ما به این نکته مهم توجه نمی کنیم.

فیلتراسیون مناسب آب قبل از ورود به مخزن بسیار مهم است زیرا فیلترها می توانند ذرات معلق، رسوبات، و حتی برخی میکروارگانیسم ها را از آب جدا کنند. استفاده از فیلترهای چند مرحله ای می تواند کیفیت آب را به طور قابل توجهی بهبود بخشد. روش های مختلفی برای تصفیه آب وجود دارد که می توانید متناسب با شرایط خود از آن ها استفاده کنید. فیلترهای کربنی، سیستم های اسمز معکوس، و فیلترهای UV از جمله گزینه های مناسب هستند. همچنین، می توانید از روش های ساده تر مانند جوشاندن آب یا استفاده از قرص های تصفیه نیز استفاده کنید.

انجام آزمایش های دوره ای کیفیت آب

در آزمایش های کیفیت آب، پارامترهای مختلفی بررسی می شوند که هر کدام از آن ها می توانند نشان دهنده مشکلات خاصی در آب باشند. برخی از این پارامتر ها عبارتند از:

• pH آب
• سختی
• کلر باقی مانده
• میزان املاح محلول
• وجود باکتری های مضر

برای اطمینان از سلامت آب، باید حداقل هر شش ماه یک بار آزمایش کامل انجام دهید. البته در شرایط خاص مانند تغییر منبع آب، مشاهده تغییر در طعم یا بوی آب، یا بروز مشکلات سلامتی، باید آزمایش های بیشتری هم انجام شود. نتایج این آزمایش ها به شما کمک می کند تا از کیفیت آب مصرفی خود مطمئن شوید و در صورت نیاز، اقدامات اصلاحی مناسب را انجام دهید.

استفاده از وسایل نامناسب برای برداشت آب

نحوه برداشت آب از مخزن به اندازه نگهداری آن مهم است. استفاده از ظروف آلوده یا وسایل نامناسب برای برداشت آب می تواند تمام تلاش های شما برای نگهداری صحیح آب خنثی کند. وقتی از ظروف کثیف یا آلوده استفاده می کنید، انواع باکتری ها و میکروب ها را وارد مخزن می کنید. برای برداشت صحیح آب، باید از ظروف تمیز و بهداشتی استفاده کنید. دست ها را قبل از برداشت آب بشویید و از تماس مستقیم ظروف با شیر آب خودداری کنید. بهتر است از شیرهای اهرمی یا پدالی استفاده کنید تا نیاز به تماس دست با شیر نباشد.

راه های بهبود بهداشت و سلامت ذخیره آب

برای داشتن آبی سالم و بهداشتی، رعایت اصول صحیح نگهداری آب ضروری است. با اقدامات پیشگیرانه و نگهداری اصولی می توانید از بسیاری از مشکلات جلوگیری کنید و کیفیت آب را در بالاترین سطح حفظ کنید. در ادامه، مهم ترین راهکارهای بهبود بهداشت و سلامت ذخیره آب را بررسی می کنیم.

• استفاده از مخازن استاندارد و مجاز
• توجه به جنس و کیفیت مخزن
• بررسی تاریخ تولید و استانداردهای بهداشتی
• شستشوی دوره ای مخازن هر سه ماه
• ضدعفونی با مواد مجاز
• کنترل و پاکسازی منظم درپوش و شیرها
• محل نگهداری مناسب در فضایی خنک و دور از مواد شیمیایی و آلاینده ها
• تعویض منظم آب و تخلیه کامل آب قبل از پر کردن مجدد
• سیستم تهویه مناسب و نصب فیلتر هواگیری استاندارد
• تعویض به موقع قطعات فرسوده

جمع بندی

به طور کلی اشتباهات ساده ای مانند انتخاب نادرست مخزن، عدم رعایت اصول نگهداری و نظافت، یا بی توجهی به تعویض به موقع آب، می تواند سلامت تان را به خطر بیندازد. هزینه کردن برای خرید یک مخزن استاندارد و باکیفیت، در واقع سرمایه گذاری روی سلامت خودتان است. خوشبختانه امروزه مراکز معتبری مانند مخزن پلاس، با ارائه محصولات استاندارد و دارای گواهی بهداشت، این اطمینان را می دهند که بتوانیم از آب، در بهترین شرایط نگهداری کنیم. پس از خرید مخزن آب، به خاطر داشته باشید که هر سه ماه یکبار مخزن را کاملاً تمیز کنید، هر دو هفته یکبار آب را تعویض کنید، مخزن را دور از نور مستقیم خورشید نگه دارید، به تاریخ تولید و عمر مفید مخزن توجه کنید و از درپوش مناسب و استاندارد استفاده کنید.