چشم‌ انداز مثبت بازار و قیمت خودرو در گرو تثبیت نرخ ارز

به گزارش فرصت امروز به نقل از صاحب خبر، همان گونه که به خاطر دارید سال گذشته خودروسازان 1/3میلیون دستگاه خودرو تولید کردند و وزارت صمت برای سال جاری تولید 1/7میلیون دستگاه را به صنعت خودرو ابلاغ کرد، اما به تازگی خبری منتشر و اعلام شده که تولید خودرو از شهریور با کاهش همراه بوده و طبق آنچه در سامانه کدال آمده کل تولید محصولات سواری خودروسازان در هشت ماه امسال 609هزار و 912 دستگاه بود درحالی که خودروسازان در مدت مشابه سال گذشته 642هزار و 158 خودرو تولید کرده بودند و این یعنی 5درصد کاهش تولید که خود می تواند زنگ خطری برای بازار و احتمال افزایش قیمت ها باشد.

در کنار مشکلات تولید، اوضاع در واردات خودرو هم به همین اندازه و شاید شدیدتر از آن، وخیم و تحقق وعده ها کند است و اظهارات اخیر رئیس سازمان برنامه وبودجه مبنی بر اینکه اختصاص 2 تا 3 میلیارد دلار از منابع ارزی کشور برای واردات خودرو به صلاح کشور نیست، این گمانه زنی را تشدید کرده که سازمان های متولی واردات خودرو هماهنگی لازم برای تحقق وعده های داده شده را ندارند.

حال به همه این موارد اضافه کنید که زیرساخت های لازم هم طبق آنچه رئیس سازمان توسعه وتجارت مطرح کرده فراهم نیست به همین دلیل گشایش سامانه خودروهای وارداتی چند روز آینده رخ خواهد داد که البته طبق کارنامه ای که مسئولان در این خصوص دارند مشخص نیست چند روز آینده هم گشایشی رخ دهد، چراکه پیش از این مسئولان وعده داده بودند تا پایان امسال حدود 200 هزار خودرو وارد خواهد شد که از این میزان تا به امروز کمتر از 10 هزار دستگاه وارد شده است. 

نبود سامانه پایش بررسی وعده های وزارت صمت

صادق بشیری، کارشناس صنعت خودرو در گفت وگو با خبرنگار قدس تکمیل زنجیره های ارزش، جلوگیری از زیاده خواهی، تمرکز بر توسعه صادرات، توسعه دیپلماسی تجاری- اقتصادی، تولید مشترک با برندهای معتبر دنیا و تنظیم گری و کاهش تصدی گری دولت را بخشی از وعده های وزیر صمت برشمرد و بیان کرد: تمامی وعده هایی که ارائه شده مثبت است، اما متأسفانه سامانه پایشی وجود ندارد که به عملکرد وزارتخانه در این زمینه بپردازد و میزان تحقق وعده ها را مورد بررسی قرار دهد.

وی ادامه داد: به نظر می رسد وعده های وزیر صمت در حوزه خودرو به ویژه درخصوص افزایش تولید محقق نشود، چراکه میان دستگاه های حاکمیتی در این زمینه هماهنگی وجود ندارد. به این معنا که تمامی بازیگران صنعت خودرو از گمرک گرفته تا سازمان ملی استاندارد، شرکت های خودروساز، انجمن های مرتبط، محیط زیست و نظام پولی و مالی کشور؛ خلق ارزش مشترک را در دستور کار خود ندارند.

بشیری طولانی بودن زمان ترخیص کالا از گمرکات را یکی دیگر از دلایل کاهش تولید خودرو می داند و می گوید: بی ثباتی قیمت ارز و ایجاد سردرگمی، وجود زیان انباشته در دو خودروساز دولتی و عدم ثبات بانک مرکزی در تأمین نقدینگی، قیمت گذاری دستوری در برخی مدل ها و به ویژه سوءمدیریت در این صنعت سبب شده آسیب های وحشتناکی متوجه صنعت خودرو شود و حتی شاید بتوان گفت این مورد سهم بالایی در زیان انباشته شرکت های خودروسازی داشته است.

این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: وزیر صمت وعده داده بود وضعیت این صنعت را سامان دهد، اما همچنان شاهد به کارگیری افراد ناکارآمد در این صنعت هستیم و در مقابل افراد کارآمد، متخصصان و دلسوزان کنار گذاشته می شوند که نتیجه ای جز آسیب به صنعت ندارد.

وی در ادامه سخنان خود به سخت گیری های بیش از اندازه سازمان های محیط زیست و استاندارد اشاره و خاطرنشان کرد: البته منظور این نیست این سازمان ها مماشات کنند، بلکه منظور این است سخت گیری ها را متناسب با شرایط در نظر گیرند و غیرواقع بینانه نباشد؛ این سازمان ها باید رسالت خود را انجام دهند، اما این رسالت نباید بازدارنده باشد. بشیری ضمن بیان اینکه در حال حاضر بیش از تحریم با یک خودتحریمی در صنعت خودرو مواجه هستیم، خاطرنشان کرد: صنعت خودرو به عنوان پیشران دیگر صنایع باید دارای زیرساخت حکمرانی واحد باشد؛ به صورت کلی عامل هرگونه پیشرفت و توسعه در صنعت خودرو وجود حکمرانی واحد است.

این کارشناس صنعت خودرو تأکید کرد: به نظر می آید وزارت صمت توان بهبود این شرایط را ندارد، البته مشکلات در طول زمان به وجود آمده و مرتفع کردن آن زمان می برد؛ اما عملکرد مسئولان و وزیران به گونه ای است که گویا توان رفع مشکلات را ندارند.

کاهش تولید در آبان ماه رخ داده است

ابراهیم شجاعت، دیگر کارشناس صنعت خودرو هم به خبرنگار ما گفت: به صورت دقیق وزارت صمت از یک طرف وعده تولید یک میلیون و 700 هزار دستگاه خودرو را داد و از طرف دیگر در حال حاضر تولید ما درمجموع 18درصد افزایش داشته و تنها در تولید خودروهای سواری با کاهش حدود 4درصدی مواجه هستیم که در مجموع در آبان نسبت به سال گذشته 2درصد کاهش تولید داشتیم که البته عدد درشتی نیست.

وی با اشاره به اینکه از یک میلیون و 700 هزار دستگاه خودرو حدود 1/5میلیون دستگاه خودرو سواری است که به نظر می رسد در سال جاری به تولید این میزان نخواهیم رسید، ابراز کرد: از همان سال گذشته هم مشخص بود رسیدن به این عدد شدنی نیست. ایران خودرو در هفت ماه ابتدای سال 8درصد و سایپا با 5درصد رشد تولید مواجه بودند که اعداد منطقی هستند و این یعنی هدف گذاری صورت گرفته معقول و منطقی نبوده است.

این کارشناس صنعت خودرو تأکید کرد: چنانچه خودروسازان در تأمین مواد اولیه خود به ویژه در بحث فولاد مشکلی نداشتند و در کنار آن، برای واردات قطعه هم با مشکل تخصیص ارز روبه رو نبودند شاهد تولید بیشتر می بودیم، اما متأسفانه این شرایط رقم نخورد و عدم تحقق این شرایط سبب شده در دو ماه اخیر تولید با چالش و کاهش همراه باشد.

ایجاد ثبات و رکود در بازار خودرو

شجاعت ادامه داد: از طرف دیگر با توجه به تولید بیش از یک میلیون دستگاه خودرو در دو سال اخیر و تا حدی پاسخ دادن به نیاز بازار و از طرفی ورود شورای رقابت و بالا بردن قیمت ها تا حدی که در برخی مدل ها به نقطه سربه سر رسیدیم و در برخی دیگر از زیان خارج شدیم، کاهش تقاضا رخ داد، همچنین خودروهای پرتقاضای داخلی که قیمت پایین تری داشتند و اقتصادی محسوب می شدند (مانند تیبا، 206، سمند و احتمالاً در سال جاری پارس) از خط تولید کنار گذاشته شدند که همین عامل هم حذف تقاضا را به دنبال داشت. در مورد خودروهای مونتاژی هم با ورود شورای رقابت و قیمت گذاری، فضای سوداگری کم شد و تولید هم بالا رفت و همین سبب اشباع شدن بازار خودروهای مونتاژی شده که همه این موارد رکود در بازار را به وجود آورده است.

وی افزود: بنابراین باتوجه به افزایش تولید و واقعی شدن قیمت هایی که داشتیم تقاضا کاهش یافته و چون تقاضا کاهش یافته به مرور بحث رشد تولید از تب وتاب می افتد، چون مشتری وجود ندارد، بنابراین به نظر می رسد چنانچه همین روند تولید ادامه داشته باشد، قیمت ها واقعی بماند و شوک ارزی نداشته باشیم و سال آینده بسیاری از مسائلی که امروز با آن مواجه هستیم، حل خواهد شد.

این کارشناس صنعت خودرو در بخش دیگری از سخنان خود به بحث واردات اشاره و ابراز کرد: وعده ای که وزیر سابق داد این بود که تا انتهای سال1401، 80هزار و در سال جاری 150 هزار دستگاه وارد خواهد شد در صورتی که تا امروز هنوز هزار دستگاه هم به مشتریان تحویل نشده و حتی 10 هزار دستگاه هم وارد نشده و روند واردات هم به شدت کند است که مهم ترین دلیل آن بحث تخصیص نیافتن ارز و مهم ترین علت این اتفاق هم کمبود ارز است.

شجاعت بیان کرد: متأسفانه ما ارز برای واردات تلفن همراه و چای داریم، اما برای واردات خودرو خیر. التبه باتوجه به اینکه رویه های واردات خودرو حدود پنج سال متوقف بود، روی ریل قرار گرفتن این رویه ها زمانبر است، هرچند جمع بندی ها نشان می دهد درصورت وجود ارز هم قرار نیست واردات به شکل عمده روی دهد، چراکه ساختار تعرفه ای برای واردات خودروهای نو، عملاً ورود این خودروها را از صرفه انداخته چون همان خودروها که احتمالاً چینی هم هستند با مشخصات نزدیک به آن توسط مونتاژکاران ما عرضه می شوند.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی