تقریبا ۶۰ سال پیش برای اولین بار دکتر اریک برن (Eric Berne) مفهوم تحلیل رفتار متقابل را مطرح کرد. این مفهوم یک تئوری روانشناسی را بیان می کند که به بررسی چگونگی ارتباط و تعامل افراد می پردازد. تحلیل رفتار متقابل به شخص کمک می کند تا خود، افکار و احساسات خود را بهتر بشناسد و برای ارتقای شخصیت و پرورش رفتارهای سالم تلاش کند. برای روشن تر شدن این موضوع در ادامه مطلب توضیح می دهیم که تحلیل رفتار متقابل چیست و چگونه بر بهبود روابط در محیط های کاری تاثیر می گذارد.

مفهوم TA یا تحلیل رفتار متقابل چیست؟

دکتر اریک برن در سال ۱۹۵۰ نظریه تحلیل رفتار متقابل (به انگلیسی Transactional Analysis و به اختصار TA) را مطرح کرد. این نظریه بیان می کند که در هر تعامل انسانی، افراد تمایل دارند رفتارهای خود را براساس رفتارهای دیگران تنظیم کنند. درواقع برای پاسخ دقیق تر به سوال «تحلیل رفتار متقابل چیست» می توان گفت TA به معنای بررسی و تفسیر رفتارهای دو یا چند نفر در یک رابطه اجتماعی یا تعامل است. این تحلیل باعث می شود افراد به درک عمیق تری از رفتارها و واکنش های افراد برسند؛ درنتیجه در ارتباطات خود موفق تر عمل می کنند.

حسین طاهری با نگاهی به مفهوم تحلیل رفتار متقابل به بررسی رفتار تعاملی مدیران با کارکنان و رفتارشناسی مشتری می پردازد. برای این که بدانید حسین طاهری کیست، به سایت ایشان سر بزنید.

۳ الگوی شخصیتی در نظریه تحلیل رفتار متقابل

یکی از مفاهیمی که به شما کمک می کند تا دقیقا متوجه شوید که تحلیل رفتار متقابل چیست، آشنایی با ۳ الگوی شخصیتی در نظریه تحلیل رفتار متقابل است. به طورکلی، براساس یافته های اریک برن، ما انسان ها در هر لحظه برای پاسخ به رفتار دیگران در یکی از ۳ الگوی شخصیتی کودک، والد و بالغ هستیم. در ادامه به بررسی هر کدام از این الگوها می پردازیم.

۱. کودک؛ الگوی شخصیتی وابسته به احساسات

بعد شخصیتی کودک، احساسات و عواطف فرد که معمولا در ۵ سال اول زندگی شکل گرفته است را نشان می دهد. زمانی که افراد در وضعیت کودک قرار می گیرند، احساسات خود را به راحتی بروز می دهند. این نوع رفتار در محیط های کاری معمولا آنچنان پذیرفته نیست. بسیاری از افراد به دو صورت بعد شخصیتی کودک را بروز می دهند: یا بسیار سازگار و مطیع یا سرکش و آزاد؛ درهرصورت رفتارهایی که از خود نشان می دهند فاقد خودآگاهی است.

۲. والد؛ منعکس کننده رفتار والدین با ما در کودکی

بعد شخصیتی والد، معمولا رفتار والدین، مربیان، معلمان و بزرگسالانی که در ۵ سال اول زندگی افراد نقش پررنگی داشته اند را بروز می دهد. افراد زمانی که در این Ego State قرار می گیرند، یا شخصیتی پرورش دهنده و حمایتگر دارند یا شخصیتی کنترلگر و انتقادی.

۳. بالغ؛ ایده آل ترین بعد شخصیتی افراد

وضعیت بالغ در نقطه تقابل با دو وضعیت کودک و والد قرار دارد؛ شخصیت بالغ بخش توسعه یافته شخصیت ما است. این نوع الگوی رفتاری مرکز تحلیل داده ها است و اطلاعات را برای تصمیم گیری پردازش می کند. درواقع این حالت، شخصیت ایده آل در محیط کار و زندگی است. افرادی که به این وضعیت شخصیتی می رسند، توانایی کنترل رفتارهای خود و بروز آن ها به صورت بالغانه را دارند. اکثر مدیران موفق در دسته شخصیتی بالغ قرار می گیرند.

برای این که تبدیل به یک مدیر حرفه ای و لایق شوید، شرکت در دوره های کوچینگ برای مدیران به شما کمک بزرگی می کند. در این دوره ها با مهارت های لازم برای توسعه فردی و رهبری سازمان ها آشنا می شوید. 

بررسی تاثیر تحلیل رفتار متقابل در محیط کار

شاید بپرسید در محیط های کاری تاثیر تحلیل رفتار متقابل چیست؟ درواقع بهره بردن از تحلیل رفتار متقابل (TA) در کسب وکارها به چند شکل به ما کمک می کند. در ادامه به بررسی این تاثیرات می پردازیم:

• بهبود روابط بین کارکنان: با تحلیل رفتار متقابل، درک بهتری از نیازها و انتظارات همکاران خود به دست می آورید؛ درنتیجه این موضوع به بهبود روابط کاری، افزایش همکاری، کاهش تنش در محیط کار و تقویت روابط بین فردی می انجامد.
• افزایش هماهنگی و همکاری: با درک بهتر از رفتارهای متقابل، احتمال بروز اشتباه و سوءتفاهم در ارتباطات کاهش پیدا می کند؛ به این ترتیب، اعضای تیم با تنش کمتر می توانند سریع تر با هم هماهنگ شوند و به طور موثرتری همکاری کنند.
• ارتقاء خدمات به مشتریان: تحلیل رفتار متقابل فقط مربوط به بخش روابط بین همکاران نیست؛ درواقع با استفاده از این نگرش می توانید به تحلیل و بررسی رفتار مشتریان (مشتری شناسی) بپردازید؛ درنتیجه آن ها را بهتر خواهید شناخت و برای پیش بینی نیازها و ترجیحات مشتریان قدم های موثری برمی دارید.
• تصمیم گیری های موثر: تحلیل رفتار متقابل کارکنان و حتی مشتریان، به مدیران یک مجموعه کمک می کند تصمیمات بهتری بگیرند. در واقع مدیران با درک عمیق از تاثیر تصمیم ها بر افراد تیم و مشتریان می توانند بهترین تصمیم ها را متناسب با واکنش آن ها اتخاذ کنند.

به طور کلی، تحلیل رفتار متقابل ارتقاء روابط و تعاملات موثر، افزایش بهره وری و موفقیت کسب کار در مواجهه با چالش ها و فرصت های مختلف را به همراه دارد. تحلیل رفتار متقابل یکی از مهم ترین مباحث آموزشی در دوره های بیزینس کوچینگ است. جدای از این مبحث اگر به شغل مربیگری کسب وکار علاقه دارید، مقاله «چگونه بیزینس کوچ شویم» را مطالعه کنید. درحال حاضر، این شغل یکی از پردرآمدترین شغل ها در سراسر جهان به شمار می رود.

تحلیل رفتار متقابل؛ ابزاری قدرتمند برای توسعه کسب وکارها

تحلیل رفتار متقابل (TA) یکی از قدرتمندترین ابزارها برای بهبود ارتباطات در محیط های کاری محسوب می شود. این رویکرد به فهم عمیق تر درباره رفتارهای افراد در مواجهه با مسائل گوناگون کمک می کند و با کاهش تنش ها و افزایش درک متقابل، به بهبود روابط کاری و به دنبال آن توسعه کسب وکارها کمک می کند.

اگر کنجکاوید تا درباره این مفهوم و تاثیر آن بر ارتباط با کارکنان و مشتریان اطلاعات بیشتری کسب کنید، به سایت حسین طاهری به نشانی hoseeintaheri.ir سر بزنید. ایشان به عنوان مربی رشد کسب وکار و توسعه فردی، این مفهوم و سایر مفاهیم مرتبط با پیشرفت در زمینه حرفه ای را با زبانی ساده آموزش می دهد.