بهانه خودروسازان برای افزایش قیمت خودرو

از سامانه یکپارچه فروش خودرو تا عرضه خودرو در بورس، راه هایی است در دولت سیزدهم آزمون و خطا شد و نحوه اجرای آن واکنش های مختلفی را از سوی صاحبنظران به دنبال داشت.

به گزارش فرصت امروز به نقل از اقتصاد۲۴، همزمان با نقش پررنگ تورم در اقتصاد ایران و افزایش قیمت دلار، صاحبان خودرو به سرمایه دار تبدیل شدند. افرادی هم که تاکنون موفق به خرید خودرو نشده اند، امید چندانی برای خرید ندارند. این در حالی است که مسئولان دولتی تصور می کنند دریافت مالیات بر عایدی سرمایه می تواند موجب سر و سامان دادن به بازار خودرو شود. غافل از اینکه تا تورم در کشور ما روند افزایشی داشته باشد، در ماهیت سرمایه ای بازار خودرو تغییری ایجاد نخواهد شد.

هرچند در مورد قیمت خودرو در بازار آزاد، وزارت صمت از تریبون های مختلف اعلام کرده که این قیمت ها را قبول نداشته و آن ها را به رسمیت نمی شناسد، اما واقعیت آن است که تورم بالا در اقتصاد ایران در نهایت منجر به عرضه کم و دو نرخی شدن قیمت خودرو (قیمت کارخانه و قیمت بازار آزاد) شد.

اما واقعیت قیمت ها در بازار نشان می دهد که خودرو بر خلاف روال مرسوم در سایر کشورها، از یک کالای مصرفی تبدیل به یک کالای سرمایه ای شده و از همین رو نسبت به نوسانات نرخ دلار، به صورت لحظه ای واکنش نشان می دهد و حتی اگر وزارت صمت این قیمت ها را قبول نداشته باشد، اما بازار آزاد ویترین اصلی قیمت ها در تمام حوزه ها محسوب می شود.

بهانه خودروسازان برای گرانی خودرو

خودروسازان از همان ابتدا مخالف قیمت گذاری دستوری بودند و وزیر جدید صمت هم نسبت به قیمت گذاری دستوری مخالفت خودش را نشان داد. با وجود آنکه شورای رقابت به هیچ وجه موافق افزایش قیمت نبود، اما ایران خودرو یک راه میانبر پیدا کرده است. این خودروساز با تغییراتی در محصولات فعلی، کد فنی جدید برای خودروهایش تعریف کرد و وزارت صمت هم این خودرو ها را به عنوان محصول جدید تایید کرد. حالا شورای رقابت مجبور شد برای خودرو های جدید بر اساس صورت های مالی جدید قیمت گذاری را انجام بدهد. اما آیا این میانبر و یا ترفند ایران خودرو روند تازه ای در صنعت و بازار ما به حساب می آید؟

این ترفند ایران خودرو خیلی هم جدید نیست و دیگر خودروساز دولتی ما یعنی سایپا هم مدت ها است که با این روند طی طریق می کند. اصلا یکی از دلایلی که محصولی مثل کوییک را با پسوند های مختلف می بینیم، بحث قیمت گذاری است. در واقع سایپا هر بار برای کوییک کد جدیدی تعریف می کند تا قیمت گذاری جدیدی برای آن انجام شود. با این کار محصول با تغییراتی اندک، قیمت بالاتری پیدا می کند.

به عبارت ساده تر ایران خودرو در واقع از ابزار قانونی استفاده کرده تا محصولاتش را به عنوان محصولات جدید جا بزند. این فرآیند کاملا قانونی است، اما واقعا محصولات جدید چقدر با محصولات قبل تفاوت دارند؟ آیا این جا سوء استفاده از قانون اتفاق افتاده است؟ آیا این قوانین نیاز به بازنگری ندارند؟

تغییر نحوه عرضه خودرو در سامانه یکپارچه فروش خودرو

به تازگی سامانه یکپارچه فروش خودرو در اطلاعیه ای اعلام کرد که عرضه خودرو از محل افزایش تولید و ظرفیت های مازاد خودروسازان البته بدون اجبار آغاز و با اعلام شرکت ها مازاد تولید در سامانه عرضه می شود. در واقع در این دور خودروسازان نه به صورت دستوری بلکه تنها خودرو هایی که یا افزایش تولید داشته اند و یا ظرفیت مازاد شرکت محسوب می شدند عرضه خواهند شد. 

تبعات قیمت گذاری های تحمیلی

رضا آریاراد، کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با اقتصاد ۲۴، با توجه به نحوه قیمت گذاری خودرو گفت: این روز ها بحث قیمت گذاری دستوری مطرح شده و تکاپو برای حذف چنین قیمت گذاری آن هم در بخش خودرو بیشتر شده است.

به گفته آریاراد، نبود برنامه مدون و هماهنگ در بخش تولید دلیلی برای کاهش و یا گاهاً توقف تولید محصولات خودرویی است و زمینه را برای ایجاد تنش جدیدی در بازار خودرو فراهم می کند. همین شرایط باعث می شود که دولت با عرضه قطره چکانی قصد تنظیم بازار را داشته باشد و با این روش به دنبال قیمت های دستوری و تعیین شده است.

کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: صنعت خودروسازی سالهاست که بار زیان انباشته را به دوش می کشد و این نمی تواند دلیلی بر ادامه قیمت گذاری های اشتباه و تحمیل گرانی به مشتریان باشد. هرچند برنامه های مختلفی برای بهبود شرایط و کاهش بار هزینه ای به مصرف کننده تدبیر و اجرا شد، اما هیچ یک راهگشا نبودند و وضعیت قیمت ها را به نحوه غیر واقعی سخت تر کرده است.

آریاراد گفت: امروز وضعیت صنعت خودرو به گونه ای بر هم ریخته شده که نمی توان به تثبیت و یا کاهش قیمت محصولات مختلف خودرویی در بازار امیدوار شد.

بازار خودرو همچنان در تلاطم

این کارشناس صنعت خودرو، نقدی هم به شکل گیری شورای رقابت وارد کرد و گفت: رویکرد شکل گیری شورای رقابت، قیمت گذاری دستوری برای صنعت خودرو بود که رویکرد صحیحی برای یک صنعت کلان و مهم نیست.

وی تصریح کرد: براساس مباحث اقتصادی، زمانی که کمبود عرضه در یک کالا رخ می دهد، دولت ها به دنبال اجرای راهکار های شتابزده مانند قیمت گذاری دستوری هستند. این اتفاق نیز در کشور ما برای خودرو رخ داد و در نهایت این صنعت با ضرر و زیان انباشته به دلیل اجرای قیمت گذاری دستوری مواجه شد. اجرای راهکار موقتی بورس کالا می تواند به این روند پایان دهد.

آریاراد در ادامه گفتگو با اقتصاد ۲۴ یادآور شد: راه های مختلفی برای سروسامان بخشی به صنعت و بازار خودرو آزمون و خطا شده، اما تا امروز هیچ یک از آن ها موفق نبوده و شرایط بازار را بدتر کرده است. صنعت خودروسازی سالهاست که بار زیان انباشته را به دوش می کشد؛ برنامه های مختلفی برای بهبود شرایط و کاهش بار هزینه ای به مصرف کننده تدبیر و اجرا شد، اما هیچ یک راهگشا نبودند.

آریاراد تأکید کرد: در این میان اخبار ضدونقیض، اظهارات متعدد بخش های درگیر و رویکرد سازمان های دخیل به موضوع، به تشویش مستمر بازار خودرو دامن می زند. در ادامه باید دید آیا ورود خودرو به بورس کالا اجرایی خواهد شد یا خیر و با اجرای آن، چه موجی بازار خودرو را در بر خواهد گرفت.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی