مواد اولیه شامپو کدامند؟ از چه موادی در تهیه و تولید شامپو استفاده می شود؟ آیا با مواد تشکیل دهنده انواع شامپوها و مواد اولیه شوینده ها آشنایی دارید؟ مواد اولیه شامپو شامل مواد شیمیایی مختلفی می باشد که با یک دیگر به نسبت های مختلف ترکیب شده و محصول پر استفاده مانند شامپو را به دست می دهد. شامپوها در واقع آمیزه ای از مواد فعال کننده سطحی، آب و برخی افزودنی ها هستند. در این مقاله مواد اولیه شامپو را بررسی می کنیم.
سولفات ها که معمولاً به صورت آلومینیوم لوریل سولفات، سدیم لورت سولفات، سدیم تریدث سولفات و غیره هستند به عنوان ماده اصلی پاک کننده و تمیز کننده در شامپوها استفاده می شوند. عامل ایجاد کف در شامپوها سولفات ها هستند.
آمونیوم لوریل سولفات ها دسته ای از شوینده های قوی می باشند که به وسیله ایجاد واکنش شیمیایی با سبوم بر روی پوست سر واکنش می کنند. وقتی که موها را پس از استفاده آبکشی می کنید در واقع سولفاتی که در داخل آن وجود دارد تمام آلودگی ها و روغن ها را از بین می برد، اما همین ماده مهم گاهی ممکن است به موهای شما آسیب برساند، موخوره مو را افزایش دهد و موجب شکنندگی موها شود. پس در ابتدا سعی کنید شامپویی را انتخاب کنید که متناسب موی شما باشد.
سدیم لوریل سولفات باعث ایجاد کف می شود، اما اگر این ماده پس از شستشو ناکافی بر روی مو بماند، فولیکول ها را دچار آسیب می کند. بنابراین افرادی که دارای موهای خشک یا رنگ شده هستند، باید از شامپوهایی که دارای این ماده شیمیایی هستند، اجتناب کنند. چون رنگ مو و حتی روغن طبیعی مو را نیز از بین می برد. پس بر روی موهای حساس از چنین شامپوهایی نباید استفاده کرد.
سیلیکسان یا سیلیکون ها موجب پوشش دهی کوتیکول های مو می شوند و درخشندگی آن را به وجود می آورند. چون نمی توانیم این ماده را به طور کامل آبکشی کنیم و به مرور زمان ممکن است بر روی موها تجمع پیدا کنند و بر روی موهای ظریف و حساس ایجاد سنگینی کرده و به آن ها آسیب می رسانند.
سدیم کلرید یک نمک است. این ماده در شامپو موجود می باشد و کوتیکول ها را زبر می کند. بنابراین برای موهای ظریف و صاف مناسب است و آن ها را پرپشت تر نشان می دهد.این ماده همراه با اسید سیتریک خشک و ابدار از اهمیت بالای بر خوردار هستند. اما اگر موهای ضخیمی دارید از شامپوهایی که حاوی سدیم کلروئید هستند، استفاده نکنید.
ایزوتیازولین و پاربن دسته ای از مواد شیمیایی می باشند که در گذشته جهت پیشگیری از تشکیل شدن باکتری های مضر و هم چنین ماندگاری محصولات به کار می رفتند. اگر از پارابن در محصولات زیبایی به مقدار کم استفاده شود، بی خطر است. اما به هر حال در تولید عمده شوینده ها از موادی به نام ایزوتیازولین جهت نگه دارنده ها استفاده می کنند.
اسید سالیسیلیک نوعی اسید بتاهیدروکسید می باشد و در بیش تر محصولات مراقبت از پوست جهت پاک کردن منافذ از انواع باکتری ها و هم چنین درمان آکنه استفاده می شود. اگر دارای پوست سر تحریک شده و پوسته پوسته هستید حتماً از شامپوهایی استفاده کنید که اسید سالیسیلیک دارند.
پروتئین ها به عنوان ماسک ها و هم چنین نرم کننده ها جهت تقویت مو استفاده می شوند. اسیدهای آمینه سویا و پروتئین گندم در بسیاری از شوینده های مو وجود دارند و برای بیش تر موها مانند موهای آسیب دیده گزینه خوب و مناسبی می باشند.
دسته دیگری از شامپوها به دلیل حفظ جذب آب و بهبود نرم کنندگی مو دارای موادی مانند پروپیلن گلیکول و یا گلیسرین هستند.
کوکامیدوپروپیل بتائین به صورت نوعی سولفات در انواع شوینده ها عمل می کند. این ماده موجب تولید کف کافی و مناسب در انواع شامپوها می شود. در برخی از شامپوهایی که برای موهای حساس مناسب هستند، درصد مشخصی از سولفاکتانت ها مانند سویامید یا لورامید استفاده شده است.
سولفاکتانت ها به دسته های زیر تقسیم می شوند:
اما به طور کلی مواد اصلی که به عنوان اجزای تشکیل دهنده در شامپوها استفاده می شوند، در سه دسته زیر قرار می گیرند:
اگر به مواد تشکیل دهنده انواع شامپوها نگاه کرده باشید، آب را هم جز آن ها می بینید. یعنی آب بخش اصلی و عمده وزن در شامپوها را تشکیل می دهد. آب به عنوان یک حلال عمل می کند، چون شامپوها و دیگر محصولات پاک کننده حاوی مقدار بالایی آب هستند. آبی که در ساخت آن ها استفاده می شود اهمیت دارد، چون حدود ۷۰ درصد آن را آب تشکیل می دهد. این آب پیش از استفاده حتماً باید املاح زدایی شده باشد.
یک جز اصلی سولفاکتانت ها در شامپوها هستند که به چهار دسته کاتیونی، آنیونی، آمفوتری و غیر یونی دسته بندی می شوند.
در عمده شامپوها ترکیباتی از مواد آمفوتری، مواد غیر یونی و مواد فعال آنیونی به عنوان جز اصلی یا فعال کننده سطحی استفاده می شوند.
افزودنی ها در انواع شامپوها به عنوان مواد اولیه شامپو متنوع هستند که جهت تثبیت کننده کف و تقویت کننده در آن ها استفاده می شوند. افزودنی ها شامل الکترولیت ها، آمیداکسیدها و آلکانول آمیدها می باشند. استئارات و اتیل گلیکول مونو به عنوان صدفی کننده یا مات کننده در شامپوها استفاده می شود. پس می توان گفت که افزودنی ها جز موارد مهم در مواد اولیه شامپو می باشند که وجود آن ها در واقع ضروری است. افزودنی ها در دو دسته زیر قرار می گیرند:
افزودنی های عمومی جهت پیشگیری کردن از آلودگی های میکروبی، اسانس جهت خوشبو کردن شامپوها و نمک برای افزایش دادن قوام شامپو استفاده می شوند. هم چنین این افزودنی ها جهت کاهش دادن سختی آب و ماده ای مانند سیتریک اسید جهت تنظیم کردن ph در انواع شامپوها کاربرد دارد. معمولا اگر به ترکیبات و مواد تشکیل دهنده انواع شامپوها دقت کنید در دسته مواد اولیه شامپو نگه دارنده ها و افزودنی های عمومی را خواهید دید. این مواد شامل موارد زیر هستند:
ویتامین ها، پروتئین ها، عوامل ضد شوره، عصاره های گیاهی و غیره در دسته افزودنی های اختصاصی قرار می گیرند و با توجه به این نوع افزودنی ها است که ما شامپوی متناسب با موی سرمان را انتخاب می کنیم.
این افزودنی ها نیز شامل موارد زیر می باشند: