همه زنان بعد از رسیدن به سن بلوغ یعنی بین ده تا شانزده سالگی ماهی یک بار به طور منظم پریود می شوند و با خراب شدن دیواره رحم (آندومتر) از واژن آن ها خون خارج می شود تا با آزاد شدن تخمک از تخمدان ها، بدن برای بارداری آماده شود. این پروسه ماهیانه 5 تا 7 روز طول می کشد. بین هر پریود با پریود بعدی نیز به طور معمول 28 روز فاصله است. البته به دلایل ژنتیکی ممکن است که مدت زمان خونریزی بین 3 تا 7 روز باشد. پریود نامنظم (Oligomenorrhea) زمانی اتفاق می افتد که فاصله هر پریود با پریود بعدی کمتر از 21 روز یا بیشتر از 35 روز شود. در این مقاله قصد داریم درباره علائم و دلایل پریود نامنظم توضیح دهیم.
همه زنان بعد از اینکه از سن بلوغ عبور می کنند و تغییرات بدن آن ها به تکامل می رسد، از تاریخ پریود و تعداد روزهای خونریزی خود آگاه می شوند. اولین و مهم ترین علامتی که نشان دهنده پریود نامنظم است؛ بیشتر شدن فاصله دو پریود از 35 روز یا کمتر شدن آن از 21 روز است. در واقع متغیر شدن زمان خونریزی اصلی ترین نشانه نامنظم شدن پریود است و حتما باید پیگیری شود. علامت بعدی این است که تعداد روزهای خونریزی بیشتر یا کمتر شده و این موضوع چندین بار تکرار شود. تغییر در حجم خونریزی ماهانه با خونریزی خیلی شدید یا خونریزی بیش از حد کم، خروج لخته های خونی غیرعادی و بزرگ از واژن به مقدار خیلی زیاد، عدم پریود شدن در یک ماه، تکرار ماه های بدون خونریزی، دردهای غیرعادی و بسیار شدید در هر پریود از علائم دیگر قاعدگی نامنظم به شمار می روند.
البته به این نکته بسیار مهم توجه داشته باشید که تمام علائمی که ذکر کردیم، حتما باید با توجه به عوامل وراثتی و سوابق فرد مورد بررسی قرار بگیرد. به عنوان مثال اگر زنی از همان اول به صورت ژنتیکی پریودش با درد یا خونریزی شدیدی همراه بوده باشد، این علائم، بی نظمی در پریود محسوب نمی شوند. به طور کلی هر گونه تاخیر در زمان پریود شدن در خانم های متاهل ممکن است نشانه بارداری باشد و حتما باید تست بارداری بدهد.
نامنظم شدن پریود دلایل متعددی دارد و این دلایل با توجه به سن زنان و همچنین مجرد بودن یا متاهل بودن آن ها متفاوت است. در ادامه این بخش مهم ترین دلایل پریود نامنظم را معرفی خواهیم کرد.
یکی از مهم ترین دلایل پریود نامنظم باردار بودن زنان متاهل است. بسیاری از افراد گمان می کنند که تمام بارداری ها با قطع شدن کامل پریود همراه است. این در حالیست که برخی از زنان حتی بعد از باردار شدن نیز تا چند ماه به صورت نامنظم پریود می شوند. کوتاه شدن یا طولانی شدن فاصله زمانی بین دو پریود، لکه بینی، درد سینه ها، بی حالی، تهوع و حساسیت به بو، از مهم ترین علائم بی نظمی در پریود یا قاعدگی در زنان باردار است . زنان متاهل در صورت مشاهده این علائم هر چه زودتر باید تست بارداری انجام دهند.
مادران شیرده نیز به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از شیردهی با پریودهای نامنظم مواجه می شوند. تغییرات هورمونی تا چندین ماه ادامه دارد و مانع از پریود شدن زنان شیرده می شود. در چنین مواقعی نباید نگران شد؛ زیرا بدن زنان شیرده یک تا دو ماه پس از قطع کردن شیردهی به حالت عادی برگشته و تاریخ پریودهای ماهیانه دوباره منظم می شود.
یکی دیگر از دلایل مهم پریود نامنظم که ترشح هورمون های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، اختلالات تیروئیدی است. در زنان مبتلا به اختلال کم کاری تیروئید، فاصله بین دو پریود، کوتاه و مقدار خونریزی کم می شود. پرکاری تیروئید نیز منجر به طولانی تر شدن فاصله بین پریودها و افزایش مقدار خونریزی خواهد شد. البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که تغییرات ذکر شده حتما باید به صورت مستمر ادامه داشته باشد تا بتوان آن را به عنوان قاعدگی نامنظم تلقی کرد . در چنین مواقعی معمولا با درمان اختلالات تیروئیدی مشکلات مربوط به پریود هم حل خواهد شد.
مصرف داروهای هورمونی ضدبارداری، داروهای هورمونی درمان کننده جوش، آکنه و ریزش مو، داروهای ضد افسردگی، داروهای مخصوص بیماری صرع، داروهای درمان بیماری سرطان، داروهای رقیق کننده خون، داروهای درمان اختلالات تیروئیدی به صورت مستقیم، چرخه پریود را تحت تاثیر قرار داده و باعث بی نظمی آن می شوند.
یکی از بیماری های شایع زنان که ابتلا به آن باعث پریود نامنظم می شود، بیماری فیبروم رحمی (Uterine Fibriids) نام دارد. زنان مبتلا به فیبروم رحمی دچار پریودهای بسیار دردناک و طولانی می شوند. این بیماری فاصله پریودها را کوتاه تر و مدت زمان خونریزی را بیشتر می کند. رابطه جنسی دردناک نیز یکی دیگر از علائم فیبروم رحمی است.
یکی از کیست های بدخیم رحم که به یک بیماری شایع در بین زنان جهان تبدیل شده است، بیماری کیست آندومتریوز (Endometriosis) است. یکی از دلایل بی نظمی پریود در خانم ها همین بیماری است. وجود این نوع کیست بدخیم در رحم با پریودهای میان دوره ای به همراه درد زیاد و خونریزی شدید و طولانی همراه است.
یکی از شایع ترین و مهم ترین دلایل پریود نامنظم زنان ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است. قطع شدن کامل پریودهای ماهانه، افزایش موهای زائد، ریزش موی مردانه و بالا بودن شدت خونریزی از مهم ترین علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک است. این بیماری با نام تنبلی تخمدان نیز شناخته می شود و در بسیاری از مواقع علت ناباروری زنان است.
یکی از سرطان های شایع زنان که تاثیر زیادی در پریود نامنظم دارد؛ سرطان دهانه رحم (Cervical Cancer) است. از علائم مهم آن می توان به بیماری پریودهای طولانی و شدید، کوتاه شدن فاصله دو پریود، درد زیاد در زمان خونریزی، غیرعادی شدن ترشحات واژن و دردناک شدن رابطه جنسی اشاره کرد.
کاهش وزن شدید به دلیل ابتلا به بیماری بی اشتهایی یا بولیمیا، افزایش وزن زیاد به دلیل اختلالات هورمونی بدن و ترشح هورمون انسولین بیش از حد نیاز، دلایل دیگری هستند که قاعدگی نامنظم را به همراه دارند.
زنانی که به صورت حرفه ای ورزش های سنگین انجام می دهند نیز، دچار پریود نامنظم می شوند؛ زیرا ورزش های سنگین تاثیر زیادی در میزان ترشح هورمون ها دارد و به همین دلیل چرخه پریود را نیز دچار مشکل می کند .
یکی از مهم ترین عواملی که سلامت عمومی بدن و ترشح هورمون ها را با مشکل مواجه می کند، فشارهای عصبی و استرس است. اگر استرس و فشار عصبی زنان موقتی باشد، فقط در همان دوره با بی نظمی پریود مواجه خواهند شد؛ اما اگر استرس به صورت مداوم و همیشگی ادامه پیدا کند، نامنظم شدن پریود نیز به صورت مزمن همواره ادامه خواهد داشت.
نزدیک شدن به دوران یائسگی میزان ترشح هورمون های بدن زنان را با اختلال مواجه می کند و همین امر موجب پریود نامنظم می شود. به دوران یائسگی سندروم پری منوپز (Perimenopause) هم می گویند. شروع سن یائسگی در زنان بین 45 تا 50 سال متفاوت است و از 4 تا 8 سال طول می کشد. در این دوران به دلایل هورمونی پریودها نامنظم می شوند.
یکی از بهترین روش های فهمیدن دوره های پریود نامنظم استفاده از اپلیکیش های هوشمند قاعدگی است. زنان با نصب این اپلیکشن ها روی گوشی هوشمند از تاریخ دقیق پریود خود آگاه می شوند. این تقویم های هوشمند به راحتی طبق تاریخ پریود قبلی، روزهای تخمک گذاری و روز پریود بعدی را پیش بینی می کنند. با استفاده از این تقویم های هوشمند قاعدگی هم می توان از منظم بودن یا نامنظم بودن مطلع شد و هم در مناسب ترین زمان برای بارداری اقدام کرد.
یکی از مزایای نصب اپلیکیشن های قاعدگی این است که علاوه بر اعلام تاریخ تخم گذاری و تاریخ پریود، مقاله های مختلفی در زمینه پریود، ناباروری، بارداری، روش های درمان پریود نامنظم و به طور کلی هر محتوای علمی که به سلامت جسمی زنان مربوط است را نیز در اختیار افراد قرار می دهند. از مهم ترین مزایای استفاده از این اپلیکیشن ها می توان به مواردی مانند بهبود و مدیریت روابط جنسی با توجه به روزهای تخم گذاری، بهبود رابطه عاطفی با همسر، دسترسی سریع به پزشکان متخصص زنان و امکان مشاوره آنلاین با پزشکان اشاره کرد.
در این مقاله راجع به علائم و دلایل پریود نامنظم صحبت کردیم و توضیح دادیم که بهترین روش برای آگاهی از تاریخ دقیق پریود، استفاده از تقویم های قاعدگی هوشمند است. و پیشنهاد ما استفاده از اپ ایمپو است. در صورتی که تاریخ پریودهای ماهانه نامنظم بود؛ بلافاصله به پزشک مراجعه کرده و مراحل درمان را آغاز کنید. پزشک بعد از معاینه و پرسش درباره علائم بیمار آزمایش هایی مانند تست پاپ اسمیر، آزمایش خون، سونوگرافی لگن، بیوپسی رحم و هیستروسکوپی را تجویز می کند و بعد از بررسی آزمایشات مراحل درمان آغاز می شود. هرگز نباید نامنظم بودن پریود نادیده گرفته شود و زنان در صورت بروز علائم هر چه زودتر به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند. امیدواریم از نکات ارائه شده در این مقاله استفاده لازم را برده باشید.