یک گام تا تسویه بدهی 600 میلیاردی ایرلاین ها

چند هفته پس از تهدید شرکت فرودگاه‌ها برای ارائه نام ایرلاین‌های بدهکار به مراجع قضایی، حالا به نظر می‌رسد گشایشی جدید در کار است؛ گشایشی که نه‌تنها می‌تواند فکری جدی به حال بدهی‌های معوق از سال‌های پیش کند که حتی در آینده نزدیک تمام هزینه‌های ایرلاین‌ها را به روز و نقدی خواهد کرد.

پس از آنکه چند سال قبل، شرکت فرودگاه‌ها به‌طور رسمی نرخ خدمات فرودگاهی به ایرلاین‌ها را به شکلی قابل توجه افزایش داد، بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی ایرانی که در روزهای سخت تحریم از نظر تأمین منابع مالی با مشکلاتی جدی روبه‌رو بودند، نسبت به پرداخت دیون خود با چالش مواجه شدند و نتیجه کار افزایش قابل توجه رقم بدهی‌های این شرکت‌ها به شرکت فرودگاه‌ها شد.

پس از آنکه شرکت فرودگاه‌ها اعلام کرد بدهی‌های ایرلاین‌ها به بیش از 400 میلیارد تومان رسیده، خیلی زود جلسات مشترک نمایندگان دو طرف آغاز شد تا فکری جدی به حال این رقم رو به فزونی صورت گیرد. هرچند در ابتدا اعلام شد چک‌هایی از سوی ایرلاین‌ها صادر شده و حتی تقسیط بدهی‌ها نیز در دستور کار قرار گرفته است، اما در عمل آنچه اتفاق افتاد شدید شدن اختلافات و به دنبال آن افزایش رقم بدهی‌ها به بیش از 600 میلیارد تومان بود.

داستان جایی پیچیده‌تر شد که شرکت فرودگاه‌ها اعلام کرد چند ایرلاین دولتی به‌عنوان اصلی‌ترین شرکت‌های بدهکار مطرح هستند و هرچند تعداد قابل توجهی از شرکت‌های خصوصی با انجام جلساتی یا بدهی‌ها را پرداخت یا نسبت به تسویه آنها در آینده اعلام آمادگی کرده‌اند، اما هنوز خبری از همکاری با ایرلاین‌های دولتی نیست.

شرکت‌های دولتی البته یک دلیل بسیار مهم برای عملکرد خود داشتند. این شرکت‌ها با توجه به ماهیت‌شان در سال‌های گذشته، پروازهای تکلیفی زیادی برای دولت انجام داده‌اند که بخش زیادی از آنها تسویه نشده و دست آنها برای همکاری با شرکت فرودگاه‌ها بسته است. به دنبال این اظهارنظرها طرح‌هایی ارائه شد تا دولت به‌عنوان قطب سوم وارد عمل شده و بدهی‌های خود به این شرکت‌ها را با شرکت فرودگاه‌ها تسویه کند و از این طریق یک گره مالی بزرگ گشوده شود.

از مراجع قضایی تا برداشتن مستقیم بدهی از حساب

با وجود تمام این گمانه‌زنی‌ها اما شرکت فرودگاه‌ها در طول این ماه‌ها نتوانست منابع مالی مورد نظر خود را دریافت کند. از این رو اعلام کرد احتمال ورود مراجع قضایی به این داستان و جریمه سنگین برای ایرلاین‌های بدهکار وجود دارد، موضوعی که به نظر می‌رسد دیگر نیازی به آن وجود نخواهد داشت و این نهاد دولتی راهی جدید برای تسویه طلب‌هایش پیدا کرده است.

مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها اعلام کرده براساس قوانین جدید دیگر بدون نیاز به طی کردن مقدمات قضایی می‌توان به رسیدن منابع جدید امیدوار بود.

رحمت‌الله مه‌آبادی گفته براساس ماده 36 الحاقی، شرکت فرودگاه‌ها اجازه این را خواهد داشت طلب خود را به‌طور مستقیم از حساب شرکت‌های بدهکار بردارد. با اجرایی شدن این لایحه و البته ابلاغ قانون دائمی شدن احکام برنامه‌های توسعه، به‌طور کامل مشکل این بدهی‌ها حل شده و شرکت فرودگاه‌ها می‌تواند پس از درخواست رسمی طلب خود را از حساب ایرلاین‌ها برداشت کند.

مدیرعامل شرکت فرودگاه‌های کشور با بیان اینکه ابلاغ این قانون نیاز به مراجعه به مراجع قضایی را برطرف خواهد کرد، تأکید کرده است: ما تمام تلاش خود را کرده‌ایم که با تعامل با ایرلاین‌های بدهکار کار را به جایی نرسانیم که اقدامات یک طرفه انجام شود، اما در صورتی که تعداد معدود ایرلاین‌های باقی‌مانده رویه خود را درباره پرداخت بدهی‌های‌شان اصلاح نکنند، شرکت فرودگاه‌ها مجبور می‌شود از ابزارهای قانونی خود استفاده کند.

این راهکار قانونی که به نظر می‌رسد مشکلات طولانی تمام این سال‌ها را حل می‌کند، برای ایرلاین‌ها چندان خوشایند نخواهد بود. شرکت‌هایی که در طول این سال‌ها با محدودیت‌هایی زیاد دست و پنجه نرم کرده‌اند و حالا باید تا مرداد ماه سرمایه‌های خود را به 350 میلیارد تومان برسانند، در مدتی کوتاه نیاز به طراحی تمهیداتی جدی برای تسویه بدهی‌های‌شان نیز دارند و این کار را پیچیده می‌کند. البته شرکت فرودگاه‌ها طرحی را نیز در این زمینه ارائه کرده و هرچند هنوز تصویب نشده، اما می‌تواند در آینده راهگشا باشد.

انتشار اوراق خزانه که در طول سال‌های گذشته برای مشکلات وزارت راه و شهرسازی چاره‌ای بزرگ به حساب آمده و توانسته بخش زیادی از بدهی به پیمانکاران را کم کند، می‌تواند برای ایرلاین‌ها نیز استفاده‌ای بزرگ داشته باشد. مه آبادی در این زمینه گفته: ما در این بین پیشنهادهایی مطرح کردیم تا در صورت امکان مانند دیگر شرکت‌های طلبکار که اوراق خزانه منتشر می‌کنند، شرکت فرودگاه‌ها نیز از این امکان بهره‌مند شود که البته تاکنون این مجوز صادر نشده است.

پس از مدت‌ها کشمکش حالا قانون پشت شرکت فرودگاه‌ها درآمده و به نظر می‌رسد داستان طولانی بدهی‌های ایرلاین‌ها سرانجام پایانی خوش پیدا خواهد کرد، پایانی که البته در صورت وارد شدن طرح‌هایی مانند اسناد خزانه می‌تواند یک بازی برد  برد برای ایرلاین‌ها و شرکت فرودگاه‌ها به وجود آورد. 

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com