لاینرهای بزرگ یکی پس از دیگری باز می گردند / کشتی رونق در بنادر ایران لنگر می اندازد

پیش از تحریم ها 27 لاینر بین المللی در آب های ایران فعالیت می کردند که با شتاب گرفتن محدودیت های اقتصادی بسیاری از آنها رفتن را به ماندن ترجیح دادند. در طول ماه های گذشته با تلاش های صورت گرفته 17 لاینر به آب های ایران بازگشته اند و وزارت راه و شهرسازی تلاش می کند با پیگیری مذاکرات فعلی، در کوتاه ترین زمان ممکن بار دیگر مشارکت بین المللی در آب های ایران به سطح پیش از تحریم ها بازگردد. 

قرار گرفتن ایران در مسیری که در کوتاه ترین زمان ممکن شرق را به غرب و شمال را به آب های آزاد جنوب متصل می کند، باعث شده از دیرباز استفاده از خاک این کشور برای تبادلات ترانزیتی به عنوان یک اولویت جدی در دستور کار بازرگانان خارجی قرار گیرد؛ روندی که تا امروز نیز ادامه پیدا کرده و تنها عاملی که توانسته در آن وقفه ایجاد کند، تحریم های بین المللی است.

با گسترش یافتن محدودیت های ظالمانه علیه اقتصاد ایران، شرکت تایدواتر به عنوان اپراتور اصلی بندر شهید رجایی نیز در فهرست تحریم ها قرار گرفت تا عملا رفت و آمد بسیاری از شرکت های بین المللی به آب های ایران متوقف شود و امکان پهلوگیری برای بسیاری از آنها از بین برود.

در این فضا محدودیت بیمه های کشتیرانی ایران نیز باعث شد حتی شرکت های کشتیرانی داخلی با محدودیت آب های ایران با مشکلاتی جدی مواجه شوند. این مشکلات البته با امضای برجام کنار رفتند تا بار دیگر بنادر ایران روی خوش بازارهای جهانی را پیش روی خود ببینند. 

هرچند در طول هفته های گذشته خبرهای متعددی درباره عقد قراردادهای جدید میان ایران و شرکت های خارجی برای حضور یا سرمایه گذاری در ایران منتشر شده اما چند روز قبل شرکت دریایی مرسک خبری داد که می تواند از نظر وجهه بین المللی برای ایران اهمیت بسیاری داشته باشد.

این شرکت که بزرگ ترین لاینر جهان به حساب می آید اعلام کرده پس از چند سال توقف بار دیگر برنامه های خود برای بازگشت به آب های ایران را نهایی کرده و احتمالا از ژانویه امسال کار خود را آغاز می کند.

رئیس اداره امور کانتینر بندر شهید رجایی در این رابطه گفته کشتیرانی بزرگ مرسک نیز هفته گذشته 50 باکس کانتینر در ترمینال یک تخلیه کرد تا از این پس بار از ایران به مقاصد دیگر منتقل کند؛ کشتیرانی مرسک وعده داده است که پس از ژانویه به بنادر ما وارد می شود.

اهمیت استفاده حداکثری از ظرفیت های داخلی

معاون سابق سازمان بنادر و دریانوردی معتقد است خبر ورود سرمایه گذاران جدید خارجی به آب های ایران می تواند نشانه ای مثبت از تغییر شرایط باشد اما استفاده حداکثری از ظرفیت های داخلی اصلی ترین اولویت آب های ایران را می سازد که در صورت نپرداختن به آن اوضاع در قیاس با اهداف مدنظر متفاوت خواهد شد.

سعید ایزدیان در گفت وگو با «فرصت امروز» تصریح کرد: گستردگی ظرفیت ها در بنادر ایران به حدی است که می توان انتظار داشت بخش قابل توجهی از سرمایه گذاری های بخش خصوصی به این حوزه برسد. استفاده از این ظرفیت اما نیازمند تصمیماتی جدی و اثر گذار از سوی سازمان بنادر است.

به گفته وی، سرمایه گذاران داخلی و خارجی به دنبال شرایطی شفاف و البته تضمینی قطعی هستند. اینکه لاینر یا سرمایه گذاری خارجی وارد آب های ایران شود به هیچ عنوان بحث تازه ای نیست اما اینکه ما چطور از این ظرفیت بهره بردای کنیم قطعا نیاز به تصمیماتی قطعی دارد. 

ایزدیان تأکید کرد: برای حفظ سرمایه گذاران و شرکت های دریایی که به ایران ورود می کنند ما باید برنامه ای دقیق داشته باشیم. اینکه در انجام مناقصات تأخیر به وجود آید یا اولویت های در نظر گرفته شده برای نقشه راه سرمایه گذاران به طور دقیق تعریف نشود، آنها نمی توانند تأثیر مثبتی را که باید در آب های ایران ایجاد کنند عملیاتی کنند.

مسعود پلمه، رئیس هیأت مدیره انجمن کشتیرانی نیز در گفت وگو با «فرصت امروز» بر لزوم استفاده حداکثری از توان شرکت های خارجی وارد شده به ایران سخن گفت و ادامه داد: در طول سال های گذشته نیز بحث ورود خارجی ها به آب های ایران مطرح بوده و در حال حاضر نیز با لغو تحریم ها این امید به وجود آمده که اجرای آن وارد فازی جدید شود. در چنین فضایی اینکه ما چه استفاده ای از ورود این سرمایه گذاران و لاینرها به ایران داریم بیشترین اهمیت را دارد.

به گفته وی، اینکه با ورود خارجی ها تنها سرمایه وارد ایران شود و تغییری در وضعیت به وجود نیاید، قطعا جزو ایده آل ها نیست. ما می توانیم در روزهایی که محدودیت ها کنار رفته در قالب مشارکت های مستقیم و همکاری های بین المللی مقدمات انتقال فناوری و استفاده از تجربیات آنها را فراهم کنیم و این امر می تواند برای آینده توسعه دریایی کشور اهمیتی جدی داشته باشد.

با وجود آنکه ایران هنوز 10 لاینر با آمارهای پیشین خود قبل از تحریم ها فاصله دارد و قطعا برای بازگشت هر یک از این شرکت ها نیاز به مذاکرات جدی و نهایی شدن مقدمات است اما راهی که پیمودن آن از چند ماه قبل آغاز شده امیدواری ها برای بازگشت ایران به عرصه نخست دریایی منطقه را افزایش داده است. وزیر راه و شهرسازی بارها اعلام کرده که بنادر کشور باید توانایی رقابت با بنادر بین المللی را پیدا کنند و در این فضا قطعاً مشارکت حداکثری شرکت های خارجی برای ایران اهمیتی بسیار بالا خواهد داشت.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com