چرخ ها برای چین و ما چین می چرخد

وسیله سبز و دوستدار محیط‌زیست؛ این چند کلمه مهم‌ترین واژه‌هایی هستند که طی چند سال اخیر در همه رسانه‌های دنیا در مورد دوچرخه به میان آمده است. بسیاری از کشورهای دنیا هم به دلیل اهمیت و احترامی که برای محیط‌زیست و آینده کره‌زمین و نسل‌های پیش رو قائل هستند، مسیرهای پرپیچ و خم دوچرخه را به هموارترین شکل ممکن درآورده‌اند و هر روز بیش از دیروز جامعه خود را به سمت استفاده از این وسیله سبز سوق می‌دهند، اما در ایران از آنجایی که مشکلی به نام آلودگی هوا وجود ندارد و ترافیک هم درست مانند واژه باران در فرهنگ لغت مردم شیلی، اصلا در فرهنگ لغات ایرانیان یافت نمی‌شود! گام‌های استواری هم در این زمینه برداشته نمی‌شود. با همه این اوصاف این وسیله در ایران بازاری را به خود اختصاص داده است. بازاری که مراکز بورس اختصاصی هم دارد. بنابراین می‌توان از شیوه‌ها و راهکارها و هزینه‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه سخن به میان آورد. گزارش امروز را به چگونگی سرمایه‌گذاری در بازار دوچرخه اختصاص داده‌ایم...

مجوز راه‌اندازی
برای گرفتن مجوزهای لازم برای ورود به بازار فروش دوچرخه باید به خیابان سعدی‌جنوبی مراجعه کنید. جایی که اتحادیه فروشندگان دوچرخه و موتورسیکلت و لوازم‌یدکی واقع‌ شده است. حداقل متراژ فروشگاه شما باید 10متر باشد. حق عضویت سالانه‌ای که باید بپردازید رابطه مستقیمی دارد با متراژ فروشگاه شما. اگر مغازه‌ای زیر 20 متر دارید، سالانه 150‌هزار تومان و اگر مغازه شما بیش از 20متر متراژ داشته باشد، باید سالانه 200هزار تومان حق عضویت بپردازید. مجوزی هم که برای شما صادر می‌شود پنج سال اعتبار دارد.
از جمله شرایط دیگری که در مورد دریافت مجوز کسب می‌توان به آن اشاره کرد این است که فروشگاهی که شما به‌عنوان محل کسب خود معرفی می‌کنید و مجوز کسبی مربوط به شغل دیگری را دارید، باید پروانه کسب خود را به اتحادیه دوچرخه ارائه دهید تا آنها با نامه‌نگاری با اتحادیه مربوط‌ پروانه کسب سابق شما را باطل کرده و پرونده جدیدی برای شما تشکیل دهند. اگر هم ساختمان محل کسب شما تازه‌ساز باشد، باید مدرک پایان کار تجاری شهرداری را به اتحادیه ارائه کنید تا برای جواز کسب شما اقدام کنند.

تولید داخلی نداریم
زمانی ایران در زمینه تولید دوچرخه فعالیت‌ خوبی داشته است، اما چندین سال است تولید به معنای واقعی از بین رفته است. کارخانه قوچان از آخرین بازماندگان این حوزه است که دیگر تولید قابل توجهی در این زمینه ندارد. اگر هم دوچرخه‌ای تحت عنوان تولید ایران راهی بازار می‌شود، صرفا مونتاژ است. تایوان و چین به‌عنوان دو قطب تولید دوچرخه از جمله صادرکنندگان قطعات این وسیله سبز به ایران هستند. قطعات به‌صورت «سی‌کی‌دی» وارد و تنها در ایران سرهم‌بندی یا مونتاژ می‌شود. این کار معمولا توسط عمده‌فروشان دوچرخه انجام می‌شود و آنها به‌عنوان توزیع‌کننده این کالا در بازار عمل می‌کنند.

سرمایه اولیه
از آنجایی که به گفته فعالان بازار، تولیدی در این زمینه نداریم، عمده سرمایه‌گذاری در این حوزه مربوط به واردات است. از طرفی هم باید هزینه‌هایی را برای رهن و اجاره یا خرید مکان احداث فروشگاه در نظر گرفت. مرکز بورس دوچرخه در تهران خیابان قلمستان منتهی به میدان گمرک است. در خیابان قلمستان بسته به اینکه فروشگاهی را داخل پاساژ یا در راسته خیابان اجاره کنید، قیمت‌ها متفاوت است. در پاساژ هزینه‌های رهن و اجاره برای یک مغازه 20متری پنج میلیون پول پیش و بین 800 تا 900هزار تومان اجاره ماهانه است. اگر بخواهید بر خیابان قلمستان مغازه‌ای را اجاره کنید باید حداقل 10میلیون به‌عنوان هزینه رهن و حداقل سه‌میلیون هم برای اجاره درنظر بگیرید. البته یکی دیگر از مراکز بورس خریدوفروش دوچرخه خیابان شریعتی است. هزینه‌های رهن و اجاره در این خیابان نسبت به قلمستان بیشتر است. دست‌کم 20میلیون برای رهن و 10میلیون تومان هم برای اجاره مغازه در خیابان شریعتی باید کنار بگذارید.
فروشگاه که آماده شد، باید جنس بخرید و خلاصه کاسبی را شروع کنید. در این صورت دو حالت وجود دارد؛ یا عمده‌فروش دوچرخه هستید یا خرده‌فروش. اگر خرده‌فروش باشید که با هزینه‌ای تا 15میلیون تومان می‌توانید مغازه خود را از جنس پر کنید. البته اگر فردی شناخته شده باشید یا اینکه کسی شما را معرفی کند، با سه میلیون تومان و حتی با چک هم می‌توانید با استفاده از اعتبار جنس را از عمده‌فروش‌ها تهیه کنید و بعد از فروش با آنها تسویه‌حساب کنید، اما اگر عمده‌فروش باشید باید حداقل 800میلیون تومان برای واردات کالا سرمایه داشته باشید، زیرا حداقل‌هایی برای واردات وجود دارد. مثلا بار وارداتی شما نباید کمتر از دو کانتینر باشد و هزینه لازم برای خرید چنین باری کمتر از 800میلیون تومان نیست. از طرفی مطابق قانون گمرک ایران، دوچرخه نباید به‌صورت کامل وارد شود بلکه باید به‌صورت «سی‌کی‌دی» یا قطعات منفصل وارد شود و نباید کمتر از دو کانتینر هم باشد.

تابستان، فصل سود دوچرخه‌فروشی
اگر وارد بازار دوچرخه‌فروشی شوید و در فصل زمستان به سود قابل‌ملاحظه‌ای نرسید، خیلی نگران نباشید، چون بهترین زمان فروش این وسیله بی‌خطر تابستان است. به طور کلی هم باید خدمت شما عارض شویم که فرهنگ استفاده از دوچرخه در خیابان‌های شهری و غیره در جامعه ایرانی جا نیفتاده است. دلایل بسیاری هم در این زمینه وجود دارد. نبود معبرهای امن برای رفت‌و‌آمد شاید مهم‌ترین دلیلش باشد. عدم‌وجود تبلیغات کافی هم دلیل دیگر این امر محسوب می‌شود. با همه حرف و حدیث‌هایی که در‌ مورد روی خط اخطار بودن آلودگی هوا وجود دارد و تبلیغات زیادی مبنی بر تلاش‌های بی‌وقفه دولت برای کاهش آلودگی هوا انجام می‌شود، اما به نظر نمی‌رسد تاثیر چندانی بر ذهنیت مردم داشته باشد، زیرا قدرت خرید مردم هم باید در نظر گرفته شود و مهم‌تر اینکه مردم در اتومبیل‌های خود هم امنیت جانی ندارند چه برسد به دوچرخه‌سواری در خیابان‌های شلوغ ایران. همه این عوامل دست به دست هم داده است تا بازار دوچرخه روی مشتریان خاصی تمرکز کند؛ کودکانی که دوچرخه را برای نمرات خوب خود به‌عنوان هدیه دریافت می‌کنند و ورزشکاران معدودی که استفاده حرفه‌ای از دوچرخه می‌کنند.

فعالان بازار
براساس گفته‌های فعالان بازار دوچرخه، شهرهای کوچک در ایران طرفداران عمده دوچرخه هستند و در واقع در این شهرها خریدوفروش دوچرخه رونق بیشتری دارد. به نظر می‌رسد یکی از دلایل این امر امنیت بیشتر خیابان‌های شهرهای کوچک و وسعت کم آنها باشد که استفاده از دوچرخه را مقرون به صرفه جلوه می‌دهد. جعفری، از فعالان سرشناس بازار دوچرخه در مورد وضعیت کنونی بازار به «فرصت امروز» می‌گوید: در بازار دوچرخه حالت‌هایی برای سودیابی وجود دارد. مثلا قراردادهای انحصاری که می‌توان با برندهای خارجی بست و طبق این قراردادها دیگر هیچ واردکننده‌ای نمی‌تواند برند مورد‌نظر شما را وارد کند. بنابراین اگر برند طرف قرارداد شما از جمله برندهای مادر باشد مانند جاینت یا مریدا، شما صاحب انحصار واردات کالاهای این برندها هستید و سود خوبی نصیب شما می‌شود چون رقیب دیگری ندارید.

تهدید‌های سرمایه‌گذاری
با توجه به همه مسائلی که ذکر شد، ممکن است چنین به نظر برسد که سرمایه‌گذاری در بازار دوچرخه خیلی به صرفه نیست، اما نباید این نکته را از نظر دور داشت که به هر حال همیشه خریدارانی در این حوزه وجود دارند، اما به طور کلی عدم‌توجه کافی مسئولان دولتی به دوچرخه به‌عنوان یک وسیله دوستدار محیط‌زیست و نبود فضای مناسب رکابزنی در محیط‌های شهری، موجب شده بازار این وسیله تا حدودی با رکود مواجه باشد. به همین دلیل بسیاری از فروشندگان دوچرخه به سمت خریدوفروش دوچرخه‌های برند روی آورده‌اند تا کمی فروش خود را با فروش دوچرخه‌های گرانقیمتی که معمولا تا 30میلیون تومان هم قیمت دارند، جبران کنند. حضور در بازار دوچرخه خالی از ریسک نیست. به همین دلیل باید با گام‌های آهسته حرکت کنید و بی‌گدار به آب نزنید.