پنجاه و هفتمین پیمان پولی برای شکستن امپراتوری دلار

به تدریج و با انعقاد پیمان‌های پولی بیشتر به‌ویژه در سال‌های اخیر، سهم دلار از مبادلات تجاری کشورها به‌ویژه کشورهای آسیایی در حال کاهش بوده و از سلطه کامل این ارز کاسته است. به گزارش ایسنا، اخیرا چین و تاجیکستان پیمان پولی امضا کردند و بانک مرکزی تاجیکستان اعلام کرد که یک پیمان پولی دوجانبه با سقف مقداری 3.2 میلیارد یوان (معادل 500 میلیون دلار آمریکا) و سقف زمانی سه سال با بانک مرکزی چین امضا کرده است. این پیمان پولی که بین رؤسای بانک مرکزی دوکشور منعقد شد با هدف حمایت از توازن پرداخت‌های بین‌المللی و نرخ برابری پول ملی، تقویت بخش‌های انرژی، کشاورزی و معدن و توسعه شرکت‌های کوچک و متوسط (SME) در تاجیکستان امضا شده است.

پیمان پولی بین چین و تاجیکستان در حالی مجموع پیمان‌های منعقد شده را به حدود 57 مورد رسانده که چین به‌عنوان سردمدار پیمان‌های پولی تاکنون به منظور افزایش استفاده از یوان در فضای بین‌المللی از زمان بحران مالی سال 2008 بیش از 30 پیمان پولی دوجانبه با سایر کشورها امضا کرده است، اقدامی که برخی کارشناسان بر این باورند که چین می‌تواند با رویه در پیش گرفته به تدریج ارزش پولی ملی خود را در سطح جهان بیش از گذشته تقویت کرده، آن را ترویج دهد و حتی با سایر ارزهای بین‌المللی به‌طوری جدی‌تری رقابت کند.

پیمان‌های پولی دوجانبه که عمدتا با هدف کاهش سهم دلار در مبادلات بین‌المللی و همچنین مقاوم‌سازی اقتصادی و مالی در دستور کار کشورها به‌ویژه کشورهای آسیایی قرار می‌گیرد از حدود 15 سال گذشته تاکنون در بین این کشورها مرسوم شده و در حال حاضر چین، کره، ژاپن و روسیه از بزرگان این پیمان‌ها محسوب می‌شوند.

در این روش نوین که تجارت با استفاده از پول‌های محلی انجام شده و دیگر دلار واسطه بین کشور مبدا و مقصد نیست، ایران هم بی‌نصیب نمانده و چند ماهی است که بعد از رایزنی‌های بسیار با سه کشور ترکیه، عراق و روسیه وارد پیمان پولی شده است؛ گرچه شواهد نشان می‌دهد به دلیل فراهم نشدن شرایط لازم نظیر آمادگی کامل بانک‌ها و همچنین مهیا نبودن نرم‌افزارهای لازم این پیمانها هنوز به روال عادی اجرا در نیامده اما با توجه به لغو تحریم‌ها بعد از اجرای توافقات اخیر هسته‌ای و حذف برخی موانع فعلی، امید برای ورود جدی‌تر ایران و بانک مرکزی به پیمان‌های پولی برای کاهش امپراتوری دلار در مبادلات تجاری بیشتر خواهد بود.

این در حالی است که گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس بر این موضوع تأکید داشت که اگر ایران با هشت کشور چین، هند، کره‌جنوبی، ترکیه، امارات‌متحده عربی، تایوان، پاکستان و روسیه وارد پیمان پولی دوجانبه شود، این امکان وجود خواهد داشت که بیش از 55 درصد واردات به‌صورت دوجانبه تسویه ‌شده و نیازی به ارزهای واسط نظیر دلار نباشد.