با اتصال گجت‌ ها به پرینترهای سه‌ بعدی محقق می‌شود / هر خانه یک کارخانه

نسل جدیدی از پرینترهای سه‌بعدی به کمک بشر آمده‌اند تا زندگی خود را به سمت هرچه آسان‌تر شدن پیش ببرد، تصور اینکه هرآنچه نیاز دارید در عرض چند ثانیه و با فشردن چند دکمه قابل تولید باشد شاید نزدیک به کارتون‌ها و تصورات خیالی یک کودک باشد اما در سال‌های اخیر به سمت هرچه واقعی‌تر شدن پیش می‌رود و صنایع پیشرو همچون تجهیزات پزشکی، معماری، قطعه‌سازی و حتی هوا فضا روزبه روز از این پرینترها بیشتر بهره می‌گیرند. نوعی از پرینتر سه‌بعدی که در ایران هم ابداع شده توان رقابت با نوع آلمانی از نظر کیفیت و نوع چینی از نظر قیمت را دارد، یک فناور ایرانی دست به تولید این پرینتر زده است.

بهرام مظهری متولد سال 1369 است و دست به تولید محصولی فناورانه زده و تلاش کرده تا به هسته پرینتر سه‌بعدی که هم‌اکنون انواع مختلف چینی آن در بازار داخلی موجود است، دست یابد. البته این موفقیت سابقه‌ای دارد که به دوران تحصیل او مربوط می‌شود. او که از 15 سالگی برنامه نویسی و حضور در این فضا را تجربه کرده است با شرکت در مسابقات روباتیک آزاد هم فرصتی یافته تا دانش خود را در رقابت با دیگر همسالان نوجوان رقم بزند. مظهری هم‌اکنون مشغول تحصیل در رشته مهندسی برق گرایش الکترونیک در دانشگاه صنعتی شاهرود است و همزمانی تحصیل و تولید این پرینتر موجب ایجاد وقفه و لطمه‌ای به دانشگاه او شده اما بی‌شک برای او مرزهایی فراتر از کلاس درس رقم خواهد زد.

اطاله تحصیل مظهری به دلیل تمرکزش بر تولیدی است که با علاقه به آن اشتغال دارد و با توجه به اینکه در سال 88 وارد دانشگاه شده هنوز پس از هفت سال مقطع کارشناسی را به اتمام نرسانده، زیرا اغلب در شهرهای مختلف مشغول نصب تولیدات خود برای مشتریانش بوده و این کار به حضور او در کلاس‌های درس دانشگاه لطمه وارد کرده است. «فرصت امروز» سراغ این جوان پرکار و خوش‌فکر رفته تا دریابد نگاه او به تولید چگونه است و برای رسیدن به جایگاه کنونی چه مسیری را طی کرده است.

برنامه‌نویسی، آغاز مسیر خلاقیت

علاقه به انجام کارهای نوآورانه و فناور محور از چه زمانی در وجود مظهری ایجاد شد، موضوعی که در موردش می‌گوید: آغاز علاقه جدی من در سال دوم دبیرستان و شرکت در مسابقات روباتیک آموزش و پرورش ایجاد شد و از آنجا که با روباتیک و برنامه‌نویسی آشنا شدم به این فضای علمی علاقه‌مند شدم و این علاقه موجب شد که مسیر آینده تحصیلی‌ام رقم بخورد و با حمایت‌هایی که از سوی خانواده داشتم بیشتر مشتاق به ادامه همین مسیر شدم و در آن زمان قطعاتی را می‌ساختم که مصمم شدم برای تولید آنها راهی پیدا کنم. از این رو کارگاهی را در منزل ایجاد کردم اما به فاصله کوتاهی اقدام به تاسیس شرکتی کردیم که هم‌اکنون با دوستانم در این مجموعه در حال کار و تولید انواع پرینترهای سه‌بعدی هستیم.

او در مورد کار خود بیشتر توضیح می‌دهد و می‌گوید که در شرکت خود–دانش پراتیک- چند نسل پرینتر سه‌بعدی تولید کردند. همچنین کنترلرهای صنعتی برای ماشین آلات حفاری مانند اسکیرینر و ترنچر و در زمینه ماشین‌های CNC و اینطور ادامه می‌دهد: درآغاز راه سختی داشتیم و تا زمانی‌که کار ما مورد تایید شرکت‌های بزرگ و کارخانه‌ها قرارگیرد برای آنها خدماتی رایگان ارائه می‌کردیم و با کار مجانی موفق شدیم خود را ثابت و اعتماد آنها را جلب کنیم، زیرا در مورد محصولی مانند کنترلرها محصول خارجی در بازار موجود بود اما نمونه ایرانی در بازار نبود و نیاز بود تا به نوعی اعتماد کارخانه‌ها و شرکت‌های بزرگ را جلب کنیم.

گامی فراتر از موجودی‌های بازار

این پرسش پیش می‌آید که نقطه عطف کارهای یک گروه جوان و مبتکر در امور صنعتی چه بود و چطور به تولید پرینتر سه‌بعدی و عرضه به بازار منجر شد، مظهری در این رابطه می‌گوید: یک شرکت در شاهرود پیشنهاد تولید پرینترهای سه‌بعدی را با قراردادی به ما داد و این خود آغاز راهی بود که منجر به تولید نوعی متفاوت و بومی از پرینتر سه‌بعدی شد.

شش ماه را صرف تحقیق و توسعه کردیم و نخستین پرینتر خود را ساختیم و با ارتقا و کار روی هسته مرکزی پرینتر هم‌اکنون می‌توانیم با نمونه‌های آلمانی رقابت کنیم و در نسل بعدی که احتمالا تا پنج ماه بعد عرضه می‌شود، گامی فراتر گذاشتیم و به نسل جدید پرینترهای سه‌بعدی هم دست پیدا می‌کنیم تا از طریق تبلت و موبایل هوشمند اندروید و گجت‌ها کار کند. آنچه تاکنون بوده صرفا اتصال این نوع از پرینترها با کامپیوتر بوده و با تحقق این مهم دیگر محدودیت‌های موجود اتصال به پرینترهای سه‌بعدی رفع می‌شود. شاهرود در آستانه ورود به دنیایی از پرینترهای جدید است، نسلی که محدودیتی در استفاده برای کاربر از نظر اتصال ندارد، اما این دستگاه مدرن و متفاوت از کجا پدیدآمده و کشور ما با آن چه مواجهه‌ای داشته؟

مظهری در این رابطه بیشتر توضیح داده و از آغاز راه این تحول این‌طور می‌گوید: آن‌طور که من مطلع هستم پرینتر سه‌بعدی ایده‌ای بود که در سال 1980 در دنیا مطرح شد اما تا تحقق و واقعی شدن آن و توسعه‌اش در بازارهای جهانی 20 سال طول کشید و حدود سال 2000به منصه ظهور رسید و در ایران هم ظرف سه سال اخیر حضور این نوع از پرینترها کاربردی شد و هم‌اکنون شش شرکت در کشور این پرینترها را اسمبل می‌کنند و یک شرکت موفق شده که نرم‌افزار آن را فارسی کند اما هیچ‌کدام وارد هسته مرکزی پرینترها نشدند که بتوانند کدها را تغییر دهند و ما تنها شرکتی هستیم که روی برد این پرینترها کار کردیم و به هسته مرکزی آنها دست یافتیم و با تلاش واحد تحقیق و توسعه نسلی جدید را تولید خواهیم کرد.هم‌اکنون آنچه تولید می‌کنیم تفاوت کاربردی با نمونه‌های چینی این محصول در بازار دارد و محصول کشور آلمان هم‌اکنون در ایران موجود نیست.

رقابت همزمان با چین و آلمان

تحریم سایه‌ای بر همه کالاها داشت و دستگاه‌های صنعتی و نیمه صنعتی هم در لیست این محدودیت‌ها پررنگ بودند، اما پرینتر سه‌بعدی تولیدی شرکت آقای مظهری چه ویژگی‌هایی دارد، او بیشتر توضیح می‌دهد: شاید به دلیل تحریم‌هاست که نمونه آلمانی پرینتر سه‌بعدی در کشور وارد نشده اما نمونه‌های چینی در دسترس است، کیفیت پایین‌تری دارد و موارد مرتبط با پشتیبانی آنها نیز سطحی پایین و ضعیف‌تر دارد در حالی که محصول تولیدی ما کیفیتی مشابه تولید کشور آلمان را دارد و در قیمت هم با نوع محصول چینی آن رقابت می‌کند و توانستیم خلأ موجود بین پرینتر محصول چین و آلمان را با محصول تولید ایران پر کنیم.

تجاری‌سازی یک سال‌ونیم طول کشید

مظهری وضعیت تولید و توسعه پرینتر ساخت شرکتش را تشریح می‌کند: تمام امور ابتدایی تولید و توسعه و زمان مورد نیاز و هزینه‌های پژوهش را به‌صورت شخصی انجام دادیم اما از حدود هفت ماه قبل که در پارک علم و فناوری سمنان مستقر شدیم مورد حمایت این مجموعه که شرکت‌های روی دانش‌بنیان تمرکز دارند قرار گرفتیم و از حمایت‌ها و مزایای این مجموعه بهره بردیم به نحوی که تا امروز موفق به فروش پنج دستگاه پرینتر با ابعاد مختلف شدیم و در آستانه سوددهی هستیم، در مجموع پروسه تجاری‌سازی محصول ما حدود یک‌سال و نیم طول کشید و البته محصولی که ابتدا تولید می‌شود با محصول نهایی که به دست مشتری می‌رسد تفاوت‌های بسیاری دارد و هم‌اکنون محصول به‌طور کامل تجاری‌سازی شده تا به سهولت در اختیار مصرف‌کننده عادیقرار بگیرد.

به محصولات‌مان یک‌سال گارانتی و پنج سال خدمات پس از فروش می‌دهیم و براساس نیاز این مشتری قرارداد پشتیبانی منعقد می‌کنیم. او درخصوص سازوکار پارک علم و فناوری و تاثیرش بر کار می‌گوید: آن زمان که برای نصب ماشین‌های حفاری به خوزستان می‌رفتم دانشگاه هیچ حمایتی از من نداشت و غیبت‌های دانشگاه قابل برنامه‌ریزی نبود و بیشترین حمایت را پارک علم و فناوری از من داشت که جنبه‌های مالی و تبلیغاتی ما را پوشش داده است، اما اگر زودتر عضو این مجموعه فناورانه بودم خط تولیدمان به جای آنکه شش ماه دیگر راه‌اندازی شود، یک‌سال قبل راه می‌افتاد و قرار است با درخواست دانش‌بنیان شدن شرکت ما و حمایت‌های موجود امکان راه‌اندازی خط تولید پرینتر برای‌مان فراهم شود.

ارتباط گسسته صنعت و دانشگاه

مظهری در خصوص چگونگی رسیدن به نقطه عمل می‌گوید: دانشگاه‌ها آن‌طور که باید عمل کنند علم را به واقعیت گره نمی‌زنند و اگر صنعت و دانشگاه ارتباط بیشتری داشته باشند و دانشجویان به طور تیمی پیشرفت علمی را هدف قرار دهند موقعیت خود و کشور را ارتقا می‌دهند. در این مسیر هم من با توجه به علاقه شدید خودم و هماهنگ شدن با یک دانشجوی دیگر که مشوق همدیگر بودیم این موفقیت به وجود آمد اگر نه ارتباط چندان مناسبی بین دانشگاه و صنایع ما و واقعی شدن ایده‌ها وجود ندارد.

آینده صنایع در دست پرینترهای سه‌بعدی

اما آینده پرینترهای سه‌بعدی در کشور چگونه قابل تصور است؟ تولید‌کننده کشورمان در این رابطه بیان می‌کند: در دنیا هم برای پرینترهای سه‌بعدی پیش‌بینی‌هایی داشتند که تا یک دهه آینده هر فردی در منزل می‌تواند یک دستگاه پرینتر داشته باشد. کشور ما هم مستثنا نخواهد بود، بلکه می‌تواند پیشرو هم باشد.

یک پرینتر سه‌بعدی در حقیقت وسیله‌ای است که می‌تواند طراحی‌ها و ذهنیت افراد را در واقعیت تحویل دهد و می‌توان در آینده لوازم ساده منزل را هم با این پرینترها ساخت و شاید در آینده نسل جدیدی از فروشگاه‌ها با عرضه طرح محصولات و پرینت آن در منزل مشتری، عرضه را سهل کنند یا افراد هر چه بخواهند از اینترنت دانلود و با پرینتر خود تولید کنند و این تصوری است که از آینده پرینترها دارم و در خانه می‌توان یک کارخانه کوچک داشت.

ارتباط با نویسنده: a.s.h.shabestari@gmail.com