وقتی به برند اپل فکر می کنید چه چیزی به ذهن تان خطور می کند؟ استیو جابز، فردی خلاق با لباس مشکی مخترع نخستین رایانه شخصی شرکت اپل. ویرجین؟ ریچارد برنسون، رهبر کاریزماتیک در رأس بسیاری از سرمایه گذاری ها. تسلا؟ ایلان ماسک، مدیرعامل افسانه ای و کسی که مرد آهنی را زنده کرد. بیل گیتس؟ خدای نرم افزار. دونالد ترامپ؟ غول املاک و مستغلات و رئیس جمهوری جدید ایالات متحده.
بنابراین بدون شک دشوار است تصور کنیم بنیانگذاران شرکت ها، بر شرکت تاثیرگذار نباشند. به ویژه در مورد برندها به نظر می رسد بنیانگذاران نقش مهمی در ماندگاری برندها در ذهن مشتری دارند.
زمانی که استیو جابز در 5 اکتبر 2011 درگذشت، در آن روز قیمت هر سهم شرکت اپل به 50/53 دلار رسید. در حالی که در 12 آگوست 2016، قیمت هر سهم به 96/115 دلار افزایش پیدا کرد. از زمان مرگ استیو جابز سهام اپل تا 130 درصد ظرف سه سال و 10 ماه افزایش یافت. اگرچه در سال گذشته اپل حدود 2 تا 3 درصد سهم بازار خود را در صنعت گوشی تلفن همراه در بخش نرم افزاری نسبت به سیستم عامل اندروید از دست داده است، با این حال از نقطه نظر چرخه کسب و کار مرگ استیو جابز هیچ تاثیری بر فروش آیفون طی یک دوره 10ساله نداشته است. شکل زیر سهم بازار فروش آیفون را نشان می دهد.
بیشتر بنیانگذاران شرکت ها بر این باورند که مدیران عامل به اندازه آنها انگیزه کافی برای اداره شرکت را ندارند. با نگاهی به شرکت های بزرگ دنیا، افرادی همچون استیو بالمر (مدیرعامل شرکت مایکروسافت)، جان چامبرز (مدیرعامل شرکت سیسکو سیستمز)، تیم کوک (مدیرعامل شرکت اپل) همگی کارکنانی بودند که تبدیل به بیلیونرهایی بزرگ شدند درحالی که بنیانگذاران شرکت ها بیلیونرهایی هستند که همیشه انگیزه شان چیزی غیر از پول بوده است.
همچنین بنیانگذاران در مقایسه با مدیران عامل شرکت ها مسئولیت پذیری بیشتری در قبال سهامداران دارند و اهمیت و احترام بیشتری برای کارشان قائل هستند و در شرایط بحرانی برای دگرگون کردن و بهتر کردن اوضاع حاضرند پول زیادی صرف کنند، در حالی که برای مدیران عامل شرکت ها صرف پول در شرایط بحرانی بسیار مشکل است.
برندها ناملموسند
خواه برندها توسط بنیانگذاران ایجاد شوند یا مدیران عامل شرکت ها، برند همان احساس مشتری نسبت به یک محصول، خدمت یا سازمان است که در ذهنش شکل می گیرد.
هر چند کارشناسان به وسیله معیار ارزش ویژه برند، آن را ارزیابی می کنند، با این حال برندها بر خلاف محصولاتی که در کارخانه ساخته و به صورت عینی تعریف، اندازه گیری و ارزیابی می شوند، ناملموس و انتزاعی هستند و اگر در ذهن مشتری جایگاه مناسبی پیدا نکنند در مدت کوتاهی برندهای دیگر جایگزین آنها می شوند. چنانکه اسکات کوک گفته است: «یک برند آن چیزی نیست که ما به مصرف کننده می گوییم، برند همان چیزی است که مصرف کنندگان در مورد آن به یکدیگر می گویند.»
بنابراین زنده باد برند!
ارتباط با نویسنده: m28faraji@gmail.com
کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی