گزارش «فرصت امروز» از بازار مصرف خمیردندان در ایران / مصرف جهانی،پنج برابر ایرانی ها

با توجه به افزایش بهداشت در سطح جوامع مختلف، استفاده از شوینده ها و کالاهای بهداشتی روزبه روز بیشتر می شود و سرمایه گذاری در این زمینه می تواند ارزش افزوده قابل ملاحظه ای برای صاحبان سرمایه به ارمغان آورد.

تنوع تعداد محصولات موجود بازار و همچنین بالا رفتن تکنولوژی تولید می تواند شاهد مثالی دقیق برای ورود سرمایه ها به این نوع تولید باشد؛ تولیدی که به اعتقاد کارشناسان ارزش افزوده ای تا 100درصد برای برخی از محصولات خاص را برای یک کارخانه ایجاد کرده و در شرایط ایده آل دوره بازگشتی کمتر از دو سال خواهد داشت.

مهرتاش هدایتی منش، مدیرعامل شرکت سهند، یکی از تولیدکنندگان محصولات بهداشتی به خصوص خمیردندان در این زمینه به خبرنگار «فرصت امروز» می گوید: درباره تولید خمیردندان در کشورمان شاید کمتر از 10 تولید کننده بنام و معتبر داشته باشیم و عمدتا کارخانجات تولید کننده محصولات بهداشتی در این زمینه سرمایه گذاری کرده اند.

هدایتی منش می افزاید: برخی از برندهای نوستالژیک و تازه وارد اکنون در بازار ایران حجم تولید قابل قبولی دارند، اما متاسفانه از آنجا که خمیردندان کالایی است با گستره توزیع بسیار زیاد، ورود غیر قانونی آن توانسته تولیدات با کیفیت داخلی را تحت تاثیر قرار داده و به نوعی مشکل ساز باشد.

وی با تاکید براینکه توان تولیدی صددرصدی خمیردندان با بالاترین کیفیت  و تنوع را داخل کشورمان داریم، می گوید: حمایت غیر اصولی از تولیدات داخلی و همچنین نبود فرهنگ مناسب برای انتخاب محصولات باعث شده خرید محصولات داخلی به خصوص در این کالا به اولویت دوم یا سوم خانواده ها نزول کند، درحالی که بسیاری از محصولات وارداتی استاندارد نیستند و می توانند برای سلامتی افراد خطرآفرین باشند.

سرانه مصرف همواره در حال افزایش

با درنظر گرفتن اهمیت نظافت در دین مبین اسلام جای تردید نیست که توجه به این نکته عاملی مناسب برای ورود سرمایه هاست. اما همواره سرانه مصرف خمیردندان در ایران بسیار پایین است، به طوری که براساس برآوردهای غیر آکادمیک، سرانه مصرف خمیردندان در ایران تقریبا دوتیوپ برای هر نفر در طول سال است، درحالی که کشورهای پیشرفته و توسعه یافته تقریبا 5 برابر ایران یعنی 10تیوپ خمیردندان مصرف می کنند، اما آمارهای موجود خبر از روند افزایشی مصرف خمیردندان می دهند.

وی معتقد است اگر میزان سرانه مصرف ایرانیان به سه تیوپ افزایش یابد، به یکباره شاهد تحولی عظیم برای تقاضا خواهیم بود. چون اگر فرض براین باشد که فقط یک تیوپ افزایش مصرف داشته باشیم به این معنی است که 80میلیون نفر را باید در 125گرم ضرب کنیم که خود عددی قابل توجه می شود.

واردات بلای جان تولید

این تولیدکننده محصولات بهداشتی با اشاره به ضرب المثلی ایرانی که می گوید «مرغ همسایه، غاز است» درباره واردات غیر منطقی خمیردندان می گوید: اگر به فروشگاه ها و مراکز فروش محصولات بهداشتی و آرایشی مراجعه کنیم می بینیم تقریبا بیش از 60درصد بازار در اختیار برندهای خارجی است که عموما غیرقانونی هم وارد شده اند. همین نکته عامل کاهش توان تولید و رقابت محصولات ایران به رغم کیفیت بالای آنهاست.

وی در ادامه می افزاید: البته این تنها مانع تولید محصولات باکیفیت ایرانی نیست، چون بسیاری از قوانین حاکم بر بازار سرمایه  ایران نیز اصولا مانع تولید هستند که می توان به اصلی ترین موارد یعنی مالیات، تامین اجتماعی و سود بانکی در این زمینه اشاره کرد.

به اعتقاد این تولید کننده به دلیل کوچک بودن حجم این محصول و البته روند فزاینده مراکز ورودی به ایران کشورهای همسایه جنوبی ایران و ترکیه از فرصت استفاده کرده اند و تولیدات کشورهای دیگر را از طریق مناطق آزاد، فروشگاه های مرزی یا با استفاده از معافیت های ملوانی، به سادگی روانه بازار 80میلیون نفری ایران می کنند.

هنوز در بخش مکانیکی وابسته  هستیم

هدایــتی منش، دربــاره میزان وابستگی صنعت تولید خمیردندان به خبرنگار ما می گوید: همان طور که قبلا اشاره کردم امروز فناوری تولید خمیردندان در کشورمان بیش از 90درصد بومی شده است، ولی هنوز برای پیشرفت لازم است سرمایه گذاری هایی صورت پذیرد، چون در بخش دستگاه ها و برخی مواد اولیه بسته بندی وابسته هستیم.

وی معتقد است برخی ماشین آلات ایرانی برای تولید سرعت بالایی ندارند که همین روند میزان تولید را کاهش داده و در نهایت می تواند قیمت تمام شده محصولات را افزایش دهد. بنابراین باید تولید کنندگان ماشین آلات به این نکته نیز توجه داشته باشند و همانند تولیدات اروپایی سرعت های بالایی برای دستگاه ها به خصوص در بخش بسته بندی مدنظر داشته باشند.

به عنوان مثال حداقل سرعت بسته بندی برای اروپایی ها 90تیوپ در دقیقه است. این فعال صنفی می افزاید: مشکلات قانونی برای صادرات و همچنین کمبود حمایت دولت از صادرکنندگان نیز عاملی در کاهش سهم بازارهای صادراتی ایران شده است.

به صورتی که بازارهای سنتی صادرات محصولات ایرانی در کشورهای همسایه بوده است، ولی امروز با توجه به شرایط می بینیم برخی از کشورهای همسایه سهم بازار ایران در این زمینه کاهش یافته است؛ نکته ای که می توان در کشورهای آسیای میانه کاملا شاهد آن باشیم.

***

سرمایه  اولیه

نصب خط تولید فقط برای تولید محصول خمیردندان نیست و بسیاری از محصولات دیگر مثل شامپو، کرم و رنگ مو نیز می توان در این خط تولید کرد.

اما اگر فقط به دنبال تولید محصول خمیردندان هستیم لازم است برای تولیدی کوچک در ابعاد خانگی یا کارگاه  کوچک (تولید محصولات ارگانیک و خاص) حداقل سرمایه ای معادل یک میلیارد تومان در اختیار داشته باشیم. اما اگر به دنبال تولیدات صنعتی و انبوه باشیم خط تولید باید بالاتر از 1500کیلوگرم در روز طراحی و به کار گرفته شود.

این خط تولید برای راه اندازی نیازمند فضایی معادل 1000متر سالن و همچنین سرمایه ای تقریبا 40میلیارد تومان است، هرچند بخشی از این سرمایه به عنوان نقدینگی در گردش برای تامین مواد اولیه و مواد بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرد.

***

ریسک ها و تهدیدها

مثل همه سرمایه گذاری ها بدون تردید این نوع سرمایه گذاری هم دارای موانعی برای رشد و توسعه است که این مانع در کشورمان همواره به واردات غیرقانونی و روزافزون مربوط است. اما اگر از این مانع همه گیر در کشور بگذریم دیگر مواردی که بسیاری از تولید کنندگان همواره به آنها اشاره دارند قوانین دست و پاگیر تولید یعنی در اداره هایی مثل، تامین اجتماعی، بیمه و مالیات است.

تولیدکنندگان داخلی بر این باورند که اگرچه پرداخت حقوق دولت در بخش های مختلف و ارگان ها جزء غیرقابل انکار سرمایه گذاری است، اما همان طور که می دانید کشورهای پیشرفته برای تولیدکنندگان شرایط و حمایت های خاصی دارند که در کشورمان این حمایت ها صرفا روی کاغذ و رسانه هاست.

نکته آخری که به عنوان مانع تولید می توان از آن یاد کرد قوانین صادراتی ایران و ناتوانی دولت در حمایت از حضور تولیدکنندگان در نمایشگاه های تخصصی است.

***

مجوزها

با درنظر گرفتن توضیحات و شرایط بازار اگر شما مایل به سرمایه گذاری در بخش تولید خمیردندان هستید لازم است بدانید مثل همه سرمایه گذاری ها ابتدا مجوزهای لازم برای تولید را از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کنید. اما در میانه راه برای تکمیل پرونده باید سری هم به وزارت بهداشت، بخش سازمان غذا و دارو بزنید.

در این بخش با تکمیل فرم های مخصوص در واقع تشکیل پرونده خواهید داد تا این مرکز از همان مراحل ابتدای خرید تجهیزات، نصب و راه اندازی و در نهایت تولید محصول برای برند مورد نظر شما گواهی GMP صادر کند. این گواهی برای محصولات یعنی مجوز ورود محصول به بازار برای فروش خواهد بود.

فراموش نکنید برای تمدید این گواهی مسئولان وزارت بهداشت دائم از شما گزارش و نمونه های تولیدی می خواهند، بنابراین واحد آزمایشگاه و مسئول فنی جزئی غیرقابل انکار در این گونه تولیدی ها خواهد بود.