«فرصت امروز» حجم صادرات محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی را بررسی کرد / سقوط ارزش صادراتی محصولات نفتی

براساس آمار ارائه شده از گمرگ، ارزش صادراتی محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی در هشت ماه امسال به ترتیب 16و 45درصد کاهش یافته است. این در حالی است که از نظر وزنی شاهد افزایش وزنی 32 و نیم درصدی در دو بخش پتروشیمی و فرآورده های نفتی هستیم.

سیدحمید حسینی، عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت،  گاز و پتروشیمی با اشاره به آمار گمرگ به «فرصت امروز» می گوید: متاسفانه کاهش قیمت نفت در سال جاری موجب شد تا ارزش صادراتی محصولات نفتی در هشت ماه امسال کاهش چشمگیری داشته باشد، البته با توجه به توافق اخیر اوپک و امیدواری برای افزایش قیمت نفت در چهار ماه باقی مانده از سال انتظار می رود که این کاهش ارزشی، جبران شود.

وی با بیان اینکه در هشت ماهه سال گذشته مجموع صادرات پتروشیمی و فرآورده های نفتی 9 میلیارد و 393 میلیون دلار بود، می افزاید: این آمار در هشت ماه امسال به 7 میلیارد و 250 میلیون دلار رسیده در حالی که میزان صادرات محصولات پتروشیمی نسبت به سال گذشته 32درصد افزایش یافته و از 10میلیون تن به 13میلیون تن رسیده اما ارزش صادراتی محصولات پتروشیمی 16درصد کاهش یافته است.

بنا به اعلام حسینی، از نظر وزنی فرآورده های نفتی نسبت به سال گذشته تنها نیم درصد است یعنی از 3 میلیون و 295هزار تن به 3 میلیون و 298هزار تن رسیده اما ارزش فرآورده های نفتی 45درصد کاهش یافته است، یعنی ارزش صادرات محصولات فرآورده های نفتی درهشت ماه سال گذشته 2میلیون و 100 هزار دلاربود که به یک میلیون و 150هزاردلار کاهش یافته است.

در آمار گمرگ بخشی از صادرات فرآورده های نفتی جزو پتروشیمی ها محاسبه می شود اما براساس آمار شرکت های پتروشیمی در هشت ماه امسال صادرات پتروشیمی 4.5 میلیارد دلار بود اما در گمرگ با احتساب صادرات بخشی از گوگرد، گاز مایع و هیدروکربن ها که جزو فرآورده های نفتی هستند، مجموع صادرات پتروشیمی در سال جاری 6 میلیارد و 100 میلیون دلار است. البته ناگفته نماند که برخی از محصولات فرآورده های نفتی از جمله گازوییل و مازوت در گمرگ ثبت نمی شود و شرکت ملی پخش و شرکت ملی نفت که صادرکننده این اقلام است، اظهار نامه گمرگی نمی گیرند.

این فعال بخش خصوصی با بیان اینکه روزانه 20 میلیون لیتر گازوییل صادر می شود، اعلام می کند: با احتساب صادرات بخش صادرات گازوییل و مازوت می توان گفت به طور تقریبی صادرات فرآورده های نفتی با محصولات پتروشیمی از نظر وزنی برابری می کند.

اما در بخش قیر براساس آمار گمرک، شاهد کاهش ارزش صادراتی هستیم به طوری که در هشت ماه سال گذشته یک میلیون و 900 هزار تن صادرات قیر صورت گرفته است که این رقم در سال جاری به بیش از 2میلیون تن افزایش یافته است، با این وجود ارزش این محصول از حدود 900 میلیون دلار به 465 میلیون دلار کاهش یافته است؛ در حقیقت شاهد کاهش 45 درصدی ارزشی در صادرات قیر هستیم، همچنین در سایر فرآورده های نفتی همچون وازلین 73درصد،  حلال ها 77درصد، روغن موتور 57 درصد و روغن پایه 43 درصد ارزشی صادراتی را شاهد هستیم.

در ایــن بــــاره حسـن خسـروجردی، رئیس هیات مدیره کنسرسیوم ساخت پالایشگــاه های برون مرزی بر این باور است که میزان صادرات فرآورده های نفتی در سال جاری در مقایسه با سال گذشته به جز صادرات گازوییل افزایش چندانی نداشته است.

وی به رکود بین المللی در بازارهای فرآورده های نفتی اشاره می کند و به «فرصت امروز» می گوید: متاسفانه به دلیل عدم پایبندی دولت و بخش پالایشگاهی به تعهداتش، صادرکنندگان فرآورده های نفتی قادر نیستند در حوزه صادرات به خوبی عمل کنند و صادرات را گسترش دهند زیرا تضمینی برای تامین خوراک مورد نیاز وجود ندارد.

وی با بیان اینکه صادرکنندگان جرات قول دادن به مشتری های شان برای بازار بلندمدت را ندارند، می افزاید: تامین کنندگان خوراک مورد نیاز اهمیتی به شرکت های صادرکننده نمی دهند تا این شرکت ها توان برنامه ریزی بلندمدت برای تصاحب بازارهای خارجی را ندارند، به همین دلیل نمی توان انتظار داشت در بازارهای کنونی جایگاه ثابتی برای عرضه و فروش محصولات داشته باشند.

در این خصوص حسن تاجیکی، عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی نیز با خسروجردی هم نظر است. وی با بیان اینکه میزان صادرات فرآورده های نفتی در 8 ماه امسال نسبت به سال گذشته افزایش وزنی داشته است، به «فرصت امروز» می گوید: با این وجود صادرکنندگان به دلیل کاهش قیمت نفت خام، بیش از 40 درصد در دریافت دلار و ارز با کاهش مواجه شده اند.

وی ضمن انتقاد از نحوه همکاری پالایشگاه با صادرکنندگان فرآورده های نفتی، می افزاید: توان صادرات فرآورده های نفتی توسط بخش خصوصی بالا است اما به دلیل عدم تامین خوراک به موقع و به میزان نیاز صادرکنندگان کمتر از توان صادرات داریم. در این میان وزارت نفت می تواند به عنوان یک اهرم تعیین کننده عمل کند و موجب شکوفایی و رونق بازار صادرات شود اما خروجی کار موید این است که از ظرفیت های موجود به دلیل عدم همکاری بخش های خصولتی و دولتی به خوبی استفاده نمی شود.

تاجیکی معتقد است ایران می تواند از محل صادرات فرآورده های نفتی علاوه بر ایجاد اشتغال، ارزآوری مناسبی برای اقتصاد داشته باشد، مسئله ای که نباید از آن غافل شد.

ارتباط با نویسنده: ebrahimi1941@gmail.com