خرید خانه میتواند بهقصد سرمایهگذاری باشد، اما این شیوه سرمایهگذاری تنها وقتی سودآوراست که ملک در منطقهای در حال رُشد باشد درغیراینصورت تنها سرمایه برای مدتی بدون سود، مسدود (بلوکه) میشود. در اروپا هرسال آمارهای دقیقی از وضعیت قیمت خرید و اجاره خانه درشهرهای مختلف ارائه میشود. این آمارها نشان میدهند که «برلین» ارزانترین پایتخت اروپا برای خرید آپارتمان است. برای مثال در «برلین» ساختمانی نوساز، فروش آپارتمانهای آماده تحویل را از متری ۲۲٠٠ یوروبه بالا را درروزنامه آگهی کرده است. (درشهردوسلدورف از متری ۴۰۰۰ یورو به بالاست) اما دانستن این اطلاعات درست، تمام واقعیت نیست.
مشکل اینجاست که پیدا کردن آپارتمان با متراژ کم و همچنین پیدا کردن کار با دستمزد مناسب در برلین تقریبا مثل یافتن کیمیاست؛ برعکس خانههای چند میلیون یورویی فراوانی با شرایط بسیار عالی میتوان بهراحتی پیدا کرد. اغلب سرمایهگذاران موفق در بازارمسکن «برلین» افرادی ثروتمندهستند که شغل یا محل زندگی آنها در شهر دیگری است. آنها خانهای را خریده واجاره میدهند یا ازآن مدتی بهعنوان خانه دوم استفاده میکنند تا درزمان مناسب باقیمت مناسب بفروشند. سرمایهگذاران با توجه به نرخ تورم درآلمان، میزان مالیات برارزشافزوده و نرخ رشد و بهره بانکی. . . تصمیم میگیرند که آیا سرمایهگذاری در بازار مسکن «برلین» برای آنها سودآور خواهد بود یا خیر.
بهجز مشخصات ملک توجه به قوانین و وضعیت اقتصادی هرمنطقه روی این نوع سرمایهگذاری تأثیر مستقیم دارد. برای مثال، قانون خرید ملک در استانهای مختلف بسیاری از کشورها ازجمله «اسپانیا» باهم فرق دارند. به علت وضع بد اقتصادی، ویلاهای ساختهشده کنار نوار ساحلی خالی مانده و مالک هرکدام از آنها با خوشحالی حاضر است از دست ملک خود خلاص شود! به مشتریهای خارجی غیراروپایی با خرید این خانهها اقامت موقتی برای راحتی رفتوآمد داده میشود و مردم این دهکدههای ساحلی از دیدن مالک خارجی و خانواده آنها بسیار خوشحال میشوند، چراکه آنها حدود 300 هزار یورو ویلایی که روی دست صاحب آن مانده و اغلب قدرت پرداخت مالیات یا بازپرداخت قسطهای آن را نداشته خریدهاند.
این خارجیهای مهمان، اجازه کار کردن و کسب درآمد در این کشوررا ندارند، بهعبارتدیگر در تمام مدت فقط مسافرانی هستند که به جای آنکه به هتل بروند، درخانه خودشان میمانند و بیشتر از یک توریست معمولی پول خرج کرده و به آبادی منطقه هم کمک میکنند! آنها در مدت اقامت خود در «اسپانیا» وسایل زندگی تهیه میکنند، ماشین کرایه کرده، یا از پروازهای داخلی استفاده میکنند، با خانواده خرید میروندوپول محوطهسازی و گلکاری و مالیات میپردازند. در اغلب تبلیغها برای تشویق به خرید خانه به اقساط طولانیمدت با نرخ بهره کم، اشاره میشود. درهمه جای دنیا، برای درخواست وام مسکن، باید حساب بانکی داشته و برای نشان دادن قدرت بازپرداخت اقساط، مدارکی نشان داد که متقاضی درآمد و قدرت بازپرداخت اقساط را دارد. با تغییر نرخ ارز، کارمزد صرافی و نرخ تورم، مالیات، دستمزد وکیل و مترجم رسمی. . . آیا بازهم این سرمایهگذاری بهصرفه خواهد بود؟
معمولاً داشتن ویلای مجلل درتنهایی یا معاشرت با همسایههای روس وعرب بعد از چند بار رفتوآمد، محبوبیت خود را از دست میدهد. بهجزصورتحسابهای بلیت هواپیما، هزینههای نگهداری و شارژ و عوارض شهرداری، خبری از تفریح نیست. مالک خارجی خانه خود را نمیتواند اجاره دهد، چون کسب درآمد محسوب خواهد شدواگر خانه را بفروشد، اقامت بهشرط داشتن ملک هم باطل میشود. در تبلیغ هیچوقت تمام حقیقت گفته نمیشود. باید به تفاوت و شرایط انواع ویزا با اقامتهای دائمی و موقت و تفاوت آنها با تابعیت توجه کرد.
متأسفانه بیشتر کسانی که در دام چنین سرمایهگذاریهای اشتباه میافتند، قشر متوسط با امید و آرزوهای غیرواقعی هستند. هنوز هم افراد زیادی بدون آگاهی کافی در دام افتاده، ازپسانداز خود بهجای سرمایه در این روش اشتباه استفاده کرده یا فرصت سرمایهگذاری سودآورتری را از دست میدهند.
* روزنامهنگار و جهانگرد