سرمایه تان را انبار کنید

با توسعه و گسترش تجارت در جهان و رشد فعالیت‌های اقتصادی و تجاری، سبک و سیاق برخی فعالیت‌ها، دچار تغییر و تحولاتی شد و به تدریج نیازهای جدیدی به وجود آمد که از الزامات شرایط اقتصادی و تجاری نوین است، البته این تغییرات در حوزه‌های گوناگون مانند بسته‌بندی، فروش، بازاریابی، انبارداری، تبلیغات و...  قابل بررسی و مطالعه است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دوران جدید در عرصه تجارت و بازرگانی، تخصصی شدن حوزه‌های مختلف است. 

 انبار‌داری که در گذشته به‌صورت سنتی و در قالب بارانداز‌ها، تیمچه‌ها، کاروانسراها و... انجام می‌شد، در دوره‌ای به‌صورت انبارهای خصوصی و شخصی رشد یافته بود ولی امروز جنبه تخصصی و حرفه‌ای به خود گرفته، به طوری که در شرایط فعلی، بحث انبارهای عمومی به‌عنوان یکی از حوزه‌های تخصصی در تجارت مدرن جای خود را به خوبی باز کرده است. 

تاریخـــچه انبارهـــای عمومی در ایران به دهه 40 برمی‌گردد اما در دنیا سابقه‌ای بیش از این دارد...

رشد انبارهای عمومی به‌عنوان یکی از ابزار‌های تجارت و تکمیل‌کننده زنجیره توزیع کالا تا حلقه پایانی یا همان مصرف‌کننده نهایی به‌گونه‌ای بوده است که امروزه در گوشه و کنار شهرهای بزرگ و صنعتی به پدیده‌ای رایج و کاربردی بدل شده است. درگزارش امروز، فرصت‌ها و الزامات سرمایه‌گذاری در احداث انبارهای عمومی و جنبه‌های مختلف آن را بررسی می‌کنیم. 

مزیت‌های انبار‌های عمومی 

شاید شکل متداول در روند‌های گذشته تجارت و بازرگانی لزوم داشتن انبار‌های شخصی جهت نگهداری کالا‌ها و اجناس در زنجیره توزیع تا رسیدن به دست خرده‌فروش‌ها و مصرف‌کننده نهایی را توجیه می‌کرد، اما امروزه به دلیل هزینه‌های بالای اجاره و ساخت انبار یا خرید آن برای نگهداری محصولات تولیدی داشتن انبار‌های شخصی و خصوصی مبنای اقتصادی و عقلانی ندارد.

از سوی دیگر، هزینه‌های تامین امنیت انبارها در مقیاس‌های کوچک و بزرگ چندان تفاوتی با هم ندارند از این رو صرفه‌های به مقیاس که مبتنی بر ابعاد وسیع کار انبار‌های عمومی است یک دلیل منطقی و محکم برای استفاده از این انبارها به حساب می‌آید همچنین در بحث نیروی انسانی و میزان بهره‌وری کار به دلیل تخصصی‌تر شدن فعالیت‌ها در انبار‌های عمومی و ابعاد و وسعت کار صرفه‌هایی در بحث هزینه‌ها ایجاد می‌شود لذا انبار‌ عمومی نه تنها به‌عنوان یک حلقه واسط و جایگزین برای شیوه‌های انبارداری خصوصی بلکه به دلیل مزیت‌هایی که دارد مورد تاکید است. 

شیوه کار انبارهای عمومی به این ترتیب است: تاجرانی که در بحث خریدوفروش و توزیع انواع کالاها فعالیت دارند در فاصله زمانی بین خرید اجناس و کالا‌های مختلف تا فروش نهایی یا توزیع در سطح خرده فروشی، احتیاج به انبارهایی جهت نگهداری این محصولات دارند. نخستین فکر و ساده‌ترین راه‌حل اجاره یا خرید انباری شخصی برای این کار است اما همان‌طور که می‌دانید همیشه نخستین فکر بهترین فکر نیست، به همین دلیل برخی از تاجران و مدیران فروشگاه‌های بزرگ از نگهداری این کالاها در انبارهای عمومی استقبال می‌کنند، بنابراین فرد تاجر یا هر فرد دیگری که نیاز به نگهداری کالای خود دارد در ازای پرداخت مبلغی ثابت به‌صورت ماهانه و براساس میزان فضای اشغال شده می‌تواند از خدمات انبار‌داری این گونه شرکت‌ها استفاده کند و البته در ازای دریافت خدمات اضافی، سطح مبالغ نیز تغییر خواهد یافت.

 الزامات سرمایه‌گذاری

برای سرمایه‌گذاری در این کار به سرمایه‌ای حدود چهار میلیارد نیاز دارید که از این مبلغ حدود دو میلیارد تومان صرف ساخت سوله یا انبار اصلی می‌شود. به گفته فعالان و کارشناسان این کار، متراژ انبار کمتر از دو هزار متر به لحاظ اقتصادی توجیه‌ ندارد، بنابراین برای سرمایه‌گذاری در این کار به سوله‌ای به وسعت حدود 2000 متر نیاز دارید و این بخش کار بزرگ‌ترین بخش هزینه‌ها را تشکیل می‌دهد. توجه داشته باشید که در این کار نمی‌توانید برای احداث یک انبار عمومی از سوله اجاره‌ای استفاده کنید، چون در این صورت اعتماد مشتریان خود را از دست خواهید داد، به همین دلیل برای شروع این کار و خرید زمین و ساخت سوله که مهم‌ترین بخش کار است به سرمایه اولیه بالایی نیاز دارید.

علاوه بر این جرثقیل سقفی که در حال حاضر در بازار حدود 400 میلیون تومان قیمت دارد از الزامات این کار است برای خرید لیفت تراک نیز باید 100 تا150 میلیون تومان کنار بگذارید. توجه داشته باشید که می‌توانید تنها از جرثقیل سقفی یا لیفت تراک یا‌ ترکیبی از هر دو در انبار استفاده کنید اما مزیت مهم جرثقیل سقفی نسبت به لیف‌تراک در استفاده بهینه از فضا و تامین امنیت بیشتر در جابه‌جایی کالاهاست. 

مابقی هزینه‌ها شامل هزینه‌های حقوق و دستمزد کارکنان، تامین امنیت انبار (که مهم‌ترین اصل در کار است)،هزینه ‌های جاری شامل آب و برق و غیره می‌شود. برای کار در این سطح به 10 تا 12 نیروی کار شامل دو نگهبان، حسابدار، تیم مدیریتی، انبار‌دار، بخش بازرگانی و چهار نیروی خدماتی برای تخلیه و چیدمان بار در انبار و کارهایی از این دست نیاز دارید. 

مهم‌ترین اصل در بحث جذب نیروی انسانی این است که باید دقت نظر زیادی در این بخش صورت گیرد. نیروی کار شما باید دارای ویژگی‌های اخلاقی و حرفه‌ای خاصی باشند، مثلا امانتداری یکی از مهم‌ترین نکات در جذب نیروی انسانی در این کار است. در حال حاضر اکثر انبار‌های عمومی در تهران و شهر‌های بزرگ در حال فعالیتند و در شهرستان‌ها یا شهر‌های کوچک به دلیل حجم کمتر ورودی و خروجی کالاها و هزینه‌های پایین اجاره یا خرید انبار‌های خصوصی این کار توجیه خاصی ندارد.

بازار هدف را بیابید

یک اصل مهم دیگر در این کار تعیین بازار هدف است. شما با تعیین بازار هدف و حوزه‌هایی که قصد ورود به آن را دارید محدوده وسعت و دقت کارتان مشخص می‌شود، بنابراین برای برخی از کالاها نیاز به محیط‌های مسقف نیست یا در مورد برخی دیگر از کالا‌ها مانند پوشاک احتیاج به انبار تمیز و به دور از آلودگی دارید، یا اگر قصد پذیرش لوازم آرایشی و بهداشتی را دارید الزامات دمای محیطی مناسب و خاص نیز بر شرایط قبلی افزوده می‌شود بنابراین مشخص کردن بازار هدف این امکان را به شما می‌دهد که با برنامه‌ریزی و مدیریت بهتر کار را اداره کنید، چرا که بسته به کالاهای مختلفی که می‌خواهید انبار کنید و خدماتی که بنا دارید به مشتریان‌تان ارائه دهید هزینه‌های متفاوتی نیز بر کار مترتب است. در نهایت بسته به شرایط مختلف و نوع کالا و خدماتی که در خواست می‌شود هزینه‌های متفاوتی در بر دارد. 

به طور کلی برای کالاهایی که فقط هزینه نگهداری از مشتریان اخذ می‌شود برای هر متر مربع از فضایی که کالا اشغال می‌کند حدود 40 هزار تومان اجاره ماهانه دریافت می‌‌شود و با ارائه هر خدمت یا سرویس اضافی بر این مبلغ تا سقف 40 تا 50 درصد افزوده می‌شود. 

ورود و خروج کالا در انبار ثبت می‌شود اما مشتریان برای تحویل کالا‌های خود نیازی نیست که به انبار مراجعه کنند و به درخواست آنها کالا یا جنس مورد نظر برایشان ارسال می‌شود اما هزینه‌های باربری و انتقال کالا به عهده مشتریان خواهد بود در نهایت می‌توان یک سود 50 تا 60 درصدی برای این کار متصور بود و لازم است بدانید زمان برگشت سرمایه در این کار سه تا چهار سال است. 

برای کسب مجوز‌ها ابتدا باید اقدام به تاسیس شرکت کنید و سپس به سراغ ادارات اصناف بروید. فرآیند کسب مجوزها و تاسیس شرکت بین یک تا سه ماه زمان نیاز دارد و هزینه‌های آنچنانی برایتان ندارد. 

***

شرایط بازار؛ فرصت‌ها و تهدیدها 

سیدمجید حسینی یکی از فعالان این بخش در رابطه با شرایط بازار و شیوه‌های جذب مشتری در این کار در گفت‌وگو با «فرصت امروز» می‌گوید: تعیین بازار هدف مهترین عامل در تعیین شرایط بازار و سود احتمالی شماست و نوآوری و ارائه خدمات متمایز و تبلیغات گسترده در جذب مشتریان بیشترین تاثیر را دارد. دانش مدیریتی و استفاده از نرم‌افزارهای قوی برای اطلاع از موجودی انبار در هر لحظه به توسعه و پیشرفت شما در کار بسیار کمک خواهد کرد. وی در ادامه می‌افزاید: شهرهایی نظیر تهران و شهر‌های بزرگ که ورود و خروج کالا به‌صورت عمده و گسترده صورت می‌گیرد بهترین و مناسب‌ترین مکان برای شروع کار است. 

حسینی همچنین در رابطه با فرصت‌ها و تهدید‌های موجود در بازار اذعان می‌کند که رشد فزاینده فروشـــگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ و فروشـــگاه‌های اینتر‌نتی در کشور از مهم‌ترین مولفه‌های مثبت برای رشد انبار‌های عمومی تلقی می‌شود. از سوی دیگر قیمت بالای اجاره و خرید ملک در تهران نیز یک عامل موثر در توسعه انبار‌های عمومی است.

وی در ادامه می‌افزاید: البته از تهدید‌های این کار نیز نباید غافل شد.غفلت از مسئله تامین امنیت کالا‌ها از حوادث غیر‌مترقبه مانند آتش سوزی و... می‌تواند یک شبه کل سرمایه‌تان را بر باد دهد. به همین دلیل بیمه کالا‌ها به محض ورود به انبار یکی از مهم‌ترین نکاتی است که باید به آن توجه ویژه‌ای صورت گیرد. 

حسینی مهم‌ترین عامل موفقیت در این کار را داشتن تجربه بالا و استفاده از شیوه‌های نوین در انبار‌داری و استفاده از نرم‌افزار‌های انبار‌داری مناسب و افراد با تجربه بالا می‌داند و تاکید می‌کند تعیین بازار هدف و ارائه خدمات بنا به نیاز مشتری بسیار اهمیت دارد.