ساختمانی با مصرف انرژی کمتر

در ساخت‌وسازهای امروزی پیوسته سعی بر آن است که علاوه بر سلامت محیط‌زیست، در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی شود. به همین دلیل، هم طراحی‌های به کار رفته متفاوت هستند و هم شکل و اجرا و نوع مواد مصرفی. در این میان مصالح نقش مهمی ایفا می‌کنند زیرا می‌توانند عقیده و احساسات و اصول عقلی بشر را نیز به نمایش بگذارند.
در بناهای دو دهه قبل هم به محصولات تکنیکی و هم زیبایی‌شناختی آنها توجه شده است. به‌علاوه پیشرفت‌های جدید مهندسی باعث بالا رفتن امکانات فناورانه شده، بنابراین جنبه زیبایی‌شناسی مصالح به‌عنوان یک فرصت طراحی در نظرگرفته می‌شود. ما بیشتر با مصالحی مانند آجر، سنگ، گچ، آهن، فولاد و شیشه آشنایی داریم. درصورتی‌که در سال‌های اخیر به مصالح طبیعی بیشتر توجه می‌شود. هرچند در حال حاضر، تقاضاهای مربوط به سازه‌های چوبی، کورتن استیل، روی، آجر کوره‌ای چندرنگ و انواع جدید بتن بیشتر موردتوجه هستند، ولی باید پذیرفت که پیشرفت‌های این نوع مصالح هم کم‌کم کاهش می‌یابند.
پیشرفت‌های جدید، تقاضای روزافزون را نسبت به انواع مختلف مصالح و تکنیک‌های جدید، چندمنظوره و شگفت‌آور نشان می‌دهد که به کمک آنها چیزهایی را که زمانی غیرممکن و نامعقول به نظر می‌رسید عملی و قابل اجرا کرده است. البته باید در نظر داشت که ایده‌های جدید در امر ساخت‌و‌ساز یک بنا ارتباط نزدیکی با وضعیت اجتماعی و اقتصادی جامعه دارد. همچنین این موضوع جریانات عمده و مهم آینده را هم مانند توجه به محیط‌زیست، سلامت بیشتر و با ارزش شدن پول رایج شامل می‌شود. درواقع باید خاطرنشان کرد که محیط زندگی آینده ما به مسائلی مانند کاهش استفاده از مصالح، پایداری و مقاومت، برگشت‌پذیری محصولات و مصالح و صرفه‌جویی انرژی توجه دارد.

پلاستیک چوبی
یکی از یافته‌های جالب در زمینه مصالح ساختمانی، کاربرد پلاستیک چوبی است. شرکت استرالیایی زئو توانسته با استفاده از سلولز چوب ماده‌ای بسازد که مانند پلاستیک انعطاف‌پذیر و به اندازه چوب محکم است. به این ترتیب، دوستداران محیط‌زیست نیز از اینکه این ماده آسیب کمتری به پیرامون خود وارد می‌آورد، بیشتر راضی می‌شوند. این شرکت استرالیایی زئو فرآیند بدون سیمانی را اختراع و آن را به ثبت رسانده که مصالح ساختمانی قدرتمندی است که از سلولز و آب تولید شده است. این ماده سخت چوب‌مانند را که زئوفرم نام دارد، می‌توان اسپری و قالب‌ریزی کرد یا به انواع و اقسام اشکال مختلف درآورد و در جاهای بسیاری از آن استفاده کرد.
یکی از مزیت‌های استفاده از سلولز به‌عنوان ماده خام این است که با توجه به اینکه فراوان‌ترین ترکیب آلی موجود در زمین است، می‌توان آن را از بسیاری از منابع استخراج کرد که کاغذهای بازیافت‌شده، الیاف و گیاهان را نیز دربر می‌گیرد. به‌ علاوه می‌توان آن را در بسیاری از انواع گوناگون خزه‌های دریایی و ترشحات بعضی از باکتری‌ها هم یافت. فرمول استفاده شده در ساخت زئوفرم برداشتی از یک فرآیند طبیعی بدون چسب به نام هیدروکسیل است که در آن الیاف سلولز در آب به یکدیگر می‌چسبند.
شرکت زئو می‌گوید این فرآیند غیرسمی است و به مواد شیمیایی و چسب احتیاجی ندارد، ضمن اینکه با استفاده از آن می‌توان در مصرف آب و انرژی نیز صرفه‌جویی کرد. همچنین بازگشت‌پذیر به طبیعت است و می‌توان با استفاده از چندین شیوه متفاوت آن را شکل داد؛ چیزی که استفاده از آن را در هر صنعتی که برای تولید خود نیاز به چوب، پلاستیک و رزین دارد مناسب می‌سازد. در بعضی چگالی‌های بالاتر زئوفرم نسبت به آب و آتش مقاوم است. ضمن اینکه در حال کار روی تولید روکش‌هایی است که می‌توانند در برابر شرایط بسیار بد محیطی و آب‌و‌هوایی مقاومت کند.

پانل کامپوزیت
پانل کامپوزیت آلومینیومی نیز یکی دیگر از مصالح نوین ساختمانی است که متشکل از لایه‌هایی از ورق آلومینیومی در بالا و پایین و مواد پلی‌استیلنی غیرسمی در مرکز است و کیفیت شکل‌پذیری خوب دارد. این ماده همچنین از قابلیت پردازش بسیار آسان، پایداری شیمیایی و عملکرد خوبی برخوردار است و می‌توان گفت تقریبا نقطه‌ضعفی ندارد. به همین خاطر، پانل‌ها حتی اگر در معرض گرما یا سرمای شدید هم قرار گیرند، مسطح باقی می‌مانند. یعنی پانل‌ها نیز در برابر آتش مقاوم هستند. این پانل‌ها لایه‌هایی از ورق آلومینیومی در پایین و بالا و همچنین مواد ضدحریق در مرکز دارند. یعنی این پانل‌ها از نوع فلزی هستند و کاربرد آنها هنگامی است که تعداد زیادی از رول‌های آلومینیومی در ابعاد باریک‌تر به یکدیگر بپیوندند و یک پانل آلومینیومی با ضخامت موردنیاز را تشکیل دهند.

آشنایی با کامپوزیت‌ها
کامپوزیت‌ها در بسیاری از زمینه‌ها کاربرد دارند. مثلا در حمل‌و‌نقل و صنایع هوافضا به موادی احتیاج است که علاوه بر داشتن استحکام بالا، سبک هم باشند. کامپوزیت‌ها موادی چندجزئی هستند که خواصشان در مجموع از هرکدام از اجزا بهتر است. کامپوزیت‌های طبیعی، فلزی و سرامیکی نیز از انواع کامپوزیت‌ها به حساب می‌آیند. کارایی کامپوزیت‌های پلیمری مهندسی نیز با توجه به خواص اجزای آنها تعیین می‌شود. درواقع، کامپوزیت‌ها برای تولید سازه‌هایی با بالاترین نسبت استحکام به وزن شناخته شده برای بشر به کار برده می‌شوند.

ورمیکس
ورمیکس عایقی حرارتی و صوتی است که به دلایل نداشتن آزبست هیچ‌گونه خطر زیست‌محیطی ندارد و از هیچ نوعی رزین یا پلیمری در آن استفاده نشده است. معمولا به صورت‌های گچی یا سیمانی است که روی دیوار، کف و سقف کشیده می‌شود. لایه ورمیکس مخلوطی آماده است که قطعا زمان اجرا با آب مخلوط می‌شود و نسبت به گچ کمتر رنگ می‌برد که همین موضوع باعث می‌شود علاقه‌مندان بیشتری را به خوبی جذب کند.