پیشنهاد سازمان ملی زمین و مسکن برای اعطای زمین به انبوه سازان / زمین های قابل بارگذاری به جای زمین های صفر

اشباع زمین های شهرهای بزرگ و ناممکن بودن ساخت و سازهای جدید روی آنها باعث شده وزارت راه و شهرسازی برای پیدا کردن جایگزینی مناسب برای زمین هایی که در سال های گذشته به زیر بار ساخت رفته اند برنامه ریزی هایی جدی کند. 

استفاده از ظرفیت بافت های فرسوده یکی از اصلی ترین این راه حل ها بوده است. این بافت ها که به طور معمول در مراکز شهرهای بزرگ هستند و از نظر امکانات زیرساختی شرایط مناسبی دارند، می توانند تیری با دو نشان قلمداد شوند. از یک سو با نوسازی این واحدها بسیاری از هزینه های اقتصادی و اجتماعی شهرها کاهش می یابد و از سوی دیگر با رساندن اراضی جدید قابل ساخت و ساز این امکان به وجود می آید که عرضه کنندگان خانه از فضایی جدید برای کار بهره مند شوند. 

چنین ارزیابی هایی شرایط را برای نهایی شدن طرح زمین های صفر فراهم کرد. در جریان این طرح وزارت راه و شهرسازی با استفاده از اراضی که در اختیار دارد، فضایی را برای انبوه سازان فراهم می کند و آنها نیز می توانند فعالیت های خود را تقویت کنند.

با وجود آنکه به نظر می رسید با پیگیری های ابتدایی صورت گرفته طرح زمین های صفر اجرایی شود، اما این طرح هنوز نهایی نشده مخالفی جدی به خود دیده است و سازمان ملی زمین و مسکن با آن موافق نیست.

حمیدرضا عظیمیان، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن در این رابطه گفته با اجرای مدل زمین صفر به معنای اعطای زمین رایگان به انبوه سازان مخالف هستم و معتقدم این طرح به معنای دخالت در بازار مسکن است. دخالت در بازار جزو سیاست های مسکنی وزارت راه و شهرسازی و دولت نیست و معتقدم نباید در ساخت انبوه مسکن وارد شویم.

عظیمیان برای اجرای این طرح جایگزینی نیز مطرح کرده است. به گفته وی واگذاری اراضی از سوی سازمان ملی زمین و مسکن تنها در نقاطی انجام می شود که بارگذاری ویژه ای به واسطه ایجاد شهرک های صنعتی به وجود آید، به این معنا که وقتی شهرک صنعتی در یک منطقه ایجاد می شود، سازمان ملی زمین برای تأمین مسکن کارکنان آن شهرک، جهت ساخت واحدهای مسکونی نزدیک به محل کار، زمین واگذار می کند.

انبوه سازان آماده همکاری با دولت

رئیس انجمن انبوه سازان استان تهران معتقد است هر آنچه بتواند گره ای از مشکلات فعلی بازار مسکن باز کند مثبت خواهد بود و انبوه سازان آماده مذاکره درباره آن هستند، هرچند چگونگی اجرای سیاست ها اصلی ترین عامل تأثیر گذار در این حوزه به حساب می آید.

حسن محتشم در گفت وگو با «فرصت امروز» با اشاره به شرایطی که ساخت و سازهای جدید در شهرهای بزرگ با آن روبه رو هستند، اظهار کرد: در چنین شرایطی قطعا استفاده حداکثری از ظرفیت های موجود اهمیت بسیاری دارد و بافت های فرسوده یکی از این ظرفیت ها به شمار می روند.

به گفته وی، ورود دولت به این عرصه که می تواند با ارائه برخی امتیازها یا اختصاص زمین باشد تأثیرات مثبتی خواهد داشت، اما گزینه های دیگری که ارائه شوند نیز قابل بررسی هستند.

محتشم با بیان اینکه باید به طور دقیق زمین های قابل بارگذاری مشخص شوند، تأکید کرد: برای بررسی این موضوع نیز می توان به فضای موجود در بافت های فرسوده فکر کرد و اگر از شهرک های صنعتی سخن گفته می شود، می توان در صورت نهایی بودن طرح ها بررسی ها درباره آن را آغاز کرد. به گفته رئیس انجمن انبوه سازان در تهران شاید تنها بخش هایی از منطقه 22 و مناطقی نزدیک به خاوران امکان استفاده جدید برای ساخت و ساز را پیدا کنند و برای پیدا کردن مناطق بیشتر شاید کار سخت باشد.

ایرج رهبر، عضو هیأت مدیره انجمن انبوه سازان نیز در گفت وگو با «فرصت امروز» به اهمیت استفاده از ظرفیت های بافت های فرسوده اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه نیاز به نوسازی قطعی بخش هایی از این بافت ها احساس شده و وزارت راه و شهرسازی نیز روی آن تأکید دارد می توان انتظار داشت طرح های جدید حول همین محور عمل کنند.

به گفته وی، در چارچوب طرح کلید به کلید که از چند سال قبل مطرح شده امکان آن وجود دارد که انبوه سازان کار عمرانی را در بخشی از بافت های فرسوده آغاز کنند و با نهایی شدن کار و مشخص شدن نتایج مثبت، ساکنان بافت های مجاور نیز نسبت به واگذاری خانه های شان اقدام کنند؛ موضوعی که نمونه اش در منطقه سیروس تهران انجام شد، اما متأسفانه به دلیل مشکلاتی که در تملک اراضی و جذب اعتماد مردم وجود داشت به پیش نرفت.

رهبر درباره طرح جدید واگذاری زمین در نزدیکی شهرهای صنعتی نیز تصریح کرد: انبوه سازان از ارائه طرح های جدید استقبال می کنند، اما این برنامه در حال حاضر شکلی کلی دارد و برای اجرا ابتدا باید با مصوبه ای رسمی، منابع اعتباری لازم را پیدا کند، سپس قراردادها درباره آن بسته و وظایف به طور دقیق تشریح شود. اگر تمام این اصول به کار بسته شود می توان امیدوار بود اهداف این طرح جدید به تحقق نزدیک خواهند شد.

با وجود آنکه مخالفت سازمان ملی زمین و مسکن به طور قطعی به لغو طرح زمین صفر و ارائه برنامه های جدید منجر نشده اما مخالفت این سازمان شاید تحولی جدید را به همراه بیاورد. بافت های فرسوده نیاز به نوسازی دارند و شهرهای بزرگ نیز برای ساخت و سازهای جدید زمین نیاز دارند، باید دید مسئولان وزارت راه و شهرسازی از ترکیب همزمان این دو نیاز چه طرحی را نهایی خواهند کرد.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com