رکود تورمی که بر اقتصاد کشورمان سایه افکنده سبب شده با شرایط و واکنشهای متفاوتی در بازار روبهرو شویم. در این شرایط رکود، طبیعتا نگرانی و ابهام در بازار وجود دارد و واکنش مردم در خرید به چهار شکل تقسیم میشود:
1- تاخیر در خرید
2- جایگزینی کالاها در خرید
3- تقلیل در خرید
4- توقف در خرید.
ما اکنون با شرایط بد اقتصادی با این واکنشها روبهرو هستیم، اما در این برهه زمانی مردم اندکی به بهبود اوضاع امید دارند و بسیار خوشبین هستند که به نتیجه رسیدن مذاکرات و لغو تحریمها پویایی را به اقتصاد کشورمان برمیگرداند. زمانی که این روزنه امید بین مردم ایجاد شود طبیعتا و به مرور زمان واکنشهای متفاوتی نسبت به آن نشان میدهند.
یعنی فاصله زمانی تاخیر در خرید کوتاهتر خواهد شد و در حالت دوم یعنی حالت جایگزینی کالا، افراد بیشتر چیزهای دلخواهشان را خواهند خرید و مانند قبل هر چیزی را نمیپذیرند. آرام آرام به جای تقلیل، خریدها افزایش پیدا خواهد کرد و همچنین به جای توقف، حرکت در خرید اتفاق خواهد افتاد. این چهار برخورد، در طول زمان، همراه با درک و فهم افراد از شرایط و با توجه به نگاهی که هرکس به زندگی اقتصادی خود دارد تغییر خواهد کرد.
با توجه به این شرایط در این بین مهمترین چیزی که تحول مییابد معیارهای خرید مردم خواهد بود. در این شرایط معیارهای زندگی مردم به سمت و سویی میرود که باعث میشود کیفیت زندگیشان عوض شود و روزبهروز تحولات چشمگیری داشته باشد. زمانی که شرایط اقتصادی مردم و اوضاع بازار به یک وضعیت آرام و ایدهآل برسد سبب میشود مردم به جای فکر کردن به حداقل درآمد و کیفیت زندگی، به ایدهآلها و آرمانهای خود فکر کنند و زندگی خودشان را روزبهروز ارتقا بخشند و خودبهخود تولید ناخالص داخلی افزایش یابد.
* اقتصاددان