رویایی که بانک مرکزی نقش برآب کرد

اوایل تابستان امسال بود که وزارت راه و شهرسازی طرحی مبنی بر راه‌اندازی صندوق پس‌انداز مسکن برای پرداخت وام به متقاضیان طبقه متوسط و بالا به بانک مرکزی ارائه کرد اما با وجود گذشت چند ماه از ارائه‌ این پیشنهاد و اعطای وام 80 میلیونی به نظر می‌رسد که بانک مرکزی هنوز در این مورد تصمیمی نگرفته و در مرحله بررسی‌های کارشناسی قرار دارد. از ابتدای اعلام این طرح رییس کل بانک مرکزی از بررسی این طرح در شورای پول و اعتبار خبر داده بود، اما پس از گذشت چند ماه از ارائه این طرح نه‌تنها این موضوع در شورای پول و اعتبار بررسی نشده بلکه مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی مدتی پس از اینکه اساسا از وجود چنین طرحی اظهار بی‌اطلاعی کرده بود، حالا به صراحت گفته است که اداره کل اعتبارات بانک مرکزی با افزایش وام مسکن به 80 میلیون مخالف است.

اگر چه قوت گرفتن چنین طرح‌هایی که تامین مالی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است نیازمند بررسی و نظر کارشناسی اداره اعتبارات بانک مرکزی و تایید در کمیسیون آن است، اما وقتی که میرمحمد صادقی از عدم ارائه چنین پیشنهادی به این اداره سخن گفت این احتمال را قوت می‌بخشید که حتی بانک مرکزی آنقدر به این موضوع معتقد نیست و شرایط را نامناسب می‌داند که مدیرکل اعتبارات خود را در جریان آن قرار نداده است. اما مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی در آخرین اظهارات خود از مخالفت این بخش با وام 80 میلیون تومانی مسکن خبر داد و گفت: سقف تسهیلات مسکن مهر، صندوق تسهیلات مسکن بانک مسکن و بافت‌های فرسوده افزایش یافته و همین سیاست‌ها، سهم بخش مسکن از کل تسهیلات بانکی را به 25 درصد می‌رساند. میرمحمدصادقی اظهار داشت: به دو دلیل ما (بخش اعتباری بانک مرکزی) با وام 80 میلیون تومانی خرید مسکن موافق نیستیم؛ اول محدودیت منابع و دوم احتمال ایجاد شوک به بازار مسکن.

وی افزود: بیشترین کار تخصصی بانک مرکزی در بخش مسکن انجام شده است؛ وام صندوق مسکن بانک مسکن را به 35 میلیون تومان افزایش دادیم و 10 میلیون تومان هم برای تعمیرات در نظر گرفتیم، بنابراین فرد 45 میلیون تومان می‌تواند تسهیلات بگیرد. مدیرکل اعتبارت بانک مرکزی با بیان اینکه برای زوج‌های جوان هم تا سقف 50 میلیون تومان و برای تعمیرات 10 میلیون تومان تصویب کردیم، تصریح کرد: بنابراین حدود 60 میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن برای زوج‌های جوان با سپرده‌گذاری در صندوق پس‌انداز مسکن فراهم می‌شود که فاصله زیادی با وام 80‌میلیون تومانی ندارد.

وی در پاسخ به این سوال که این تسهیلات برای ساخت است و باید خرید مسکن تقویت شود، گفت: این وام ساخت می‌تواند با فروش اقساطی به خریدار منتقل ‌شود. میرمحمد صادقی با تاکید بر اینکه بخش اعتباری بانک مرکزی با وام 80 میلیون تومانی موافق نیست، افزود: اقدامات لازم برای تقویت بخش مسکن انجام شده است و بخش عمده درخواست‌ها برای بخش مسکن مورد موافقت بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه بانک مرکزی نمی‌تواند بخش عمده منابع بانک‌ها را به بخش مسکن هدایت کند، گفت: با مصوبات فعلی سهم بخش مسکن از تسهیلات از 13 درصد به 25 درصد می‌رسد و بنابراین نمی‌توانیم سهم مسکن را بیش از این افزایش دهیم. مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی خاطرنشان کرد: طرح پیشنهادی افزایش وام خرید مسکن به 80 میلیون تومان تاکنون به بخش اعتباری بانک مرکزی ارائه نشده است، ولی اگر هم این پیشنهاد ارائه شود ما قطعا با آن مخالفت خواهیم کرد. این در حالی است که رییس‌کل بانک مرکزی در ابتدای ارائه این پیشنهاد بارها اعلام کرده که طرح وام مسکن 80 میلیونی در دستور کار شورای پول و اعتبار قرار داشته، اما هنوز گزارشی از آن ارائه نشده است و درعین حال پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی را ایده خوبی دانسته و عنوان کرده که موضوع را به رییس‌جمهور منعکس کرده است.

اما مدیرعامل بانک مسکن نیز روز گذشته احتمال تصویب وام 80 میلیون تومانی مسکن را بیش از پیش تضعیف کرد. محمد هاشم بت‌شکن روز گذشته درباره اظهارات اخیر مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی مبنی بر تورم‌زا بودن پیشنهاد وام 80 میلیونی مسکن و همچنین نبود منابع کافی برای اجرای آن اظهار کرد: این طرح توسط بانک مسکن به بانک مرکزی پیشنهاد نشد، بلکه پیشنهاد وزارت مسکن بود و آنچه ما به بانک مرکزی ارائه کردیم راه‌اندازی این صندوق در اعطای تسهیلات تا سقف 60 میلیون تومان بوده است که اکنون منتظر بررسی کارشناسی بانک مرکزی بر تمامی ابعاد از جمله تاثیر آن بر شاخص تورم و تامین منابع برای آن و همچنین جبران کسری‌های ناشی از اجرای چنین طرحی هستیم.

مدیرعامل مسکن با بیان اینکه بانک مسکن به دنبال افزایش قدرت خرید مردم در زمینه مسکن است، یادآور شد: هدف ما از راه‌اندازی صندوق پس‌انداز مسکن این است که بتوانیم با پس‌اندازی که خود متقاضیان انجام می‌دهند با کاهش دوره زمانی تسهیلات را برای آنها بپردازیم. بت‌شکن گفت: درصورت اعلام نظر بانک مرکزی درباره صندوق پس‌انداز مسکن جزییات آن در بانک مسکن نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. البته برخی از کارشناسان مسکن نیز احتمال تورم‌زا بودن این وام را تایید می‌کنند و با توجه به تمرکز بخش اقتصادی دولت بر کاهش تورم این موضوع برای دولت حساس‌تر می‌شود.

بهرام غفاری، مدیر اجرایی سابق شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی کشور معتقد است که پرداخت وام 80 میلیون تومانی خرید خانه نمی‌تواند کمکی به این بخش کند، چراکه در صورت تصویب آن به دلیل تامین نبودن اعتبارات در بانک مرکزی امکان پرداخت وجود ندارد و مطرح شدن پرداخت این میزان وام می‌تواند باعث تورم در بازار مسکن شود. اما حامد مظاهریان، معاون امور مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی تورم‌زا خواندن ارائه این وام به مردم را اظهار نظری شتابزده می‌داند. وی با اشاره به اینکه نگرانی‌هایی که درباره افزایش قیمت در این بازار با پرداخت وام 80 میلیون تومانی ابراز می‌شود درست نیست، تصریح کرد: با پرداخت وام 80 میلیونی به آورده‌مان در بخش مسکن مبلغی حدود 20 هزار میلیارد تومان در صنعت ساختمان تزریق می‌شود و این امری بدیهی است که به افزایش ساخت‌و‌ساز منجر خواهد شد. هرچند اگر این طرح تورم زا هم نباشد به نظر می‌رسد که اصولا بانک مرکزی منابعی برای پرداخت این وام ندارد و باوجود همه پیگیری‌ها انگار رویای خانه دار شدن بسیاری از مردم با این اظهارات اخیر نقش بر آب شده است.