نگاهی به ساز و کار ارسال پیامک‌ های ارزش افزوده / رسانه‌ مزاحم یا به درد بخور؟

شاید در بعضی از روزها از انبوه پیامک‌های ارسال شده به گوشی تلفن‌تان به ستوه آمده باشید. آن هم پیامک‌هایی که هیچ علاقه‌ای به دریافت‌شان ندارید و تنها وقت‌تان را تلف می‌کنند و درست وقتی که منتظر پیامک آشنایی هستید سر به سرتان می‌گذارند تا با عجله سراغ گوشی‌تان بروید و ببینید که خبری نیست. گاهی هم ممکن است سوالی که در پیامک از شما پرسیده شده جذاب به نظر برسد اما با دیدن «هر پیامک 150 تومان» از پیگیری ماجرا صرف‌نظر کنید. یک جست‌وجوی رایگان در گوگل می‌تواند شما را به جواب برساند. اما چرا پیامک‌های ارزش افزوده طرفدار دارند و تعدادی از کاربران موبایل عضو پانل‌های آنها و داوطلب دریافت منظم این سوال و جواب‌ها هستند؟ ‌ شرکت‌های بسیاری در حال حاضر برای تولید محتوای پیامک‌های ارزش افزوده با اپراتورهای تلفن همراه همکاری دارند.

آیا می‌خواهید بدانید. . .

«صبا» در شرکتی کار می‌کند که از زیرمجموعه‌های همراه اول است و وظیفه‌اش تولید محتوا برای پیامک‌های ارزش افزوده است. او می‌گوید کارمندان شرکت در چند شاخه محتوا تولید می‌کنند. اگر پیامک‌های سوالی مثل «آیا از زندگی زناشویی خود رضایت دارید؟ ارسال عدد. . . به شماره. . . هر پیام 150 تومان»، «چگونه جلوی ریزش موها را بگیریم؟ ارسال عدد. . . به شماره. . . هر پیام 150 تومان» و پیامک‌های دیگری از این دست دریافت کرده باشید، ممکن است آنها از پانل‌های همین شرکت راهی گوشی‌تان شده باشند. پیامک‌هایی که تعداد زیاد آنها در روز گاهی مشترکان را معترض می‌کند. همین ماجرا باعث شده است همراه اول شماره‌ 8999 را برای لغو دریافت این پیامک‌ها معرفی کند. با این حال، ارسال این پیامک‌ها به کسب‌وکاری تبدیل شده است که تعداد زیادی از شرکت‌ها در همکاری با اپراتورهای تلفن همراه به آن مشغولند و کارمندان زیادی دارند.

پانل‌های عمومی و اختصاصی

آن طور که صبا، کارمند یکی از شرکت‌ها می‌گوید، این پیامک‌های دانستنی که سوالی را مطرح می‌کنند، تنها یک دسته از فعالیت‌های شرکت تولید پیامک‌های ارزش افزوده را تشکل می‌دهند: «ما در چند بخش فعالیت می‌کنیم. جز پیامک‌های نکات دانستی که در صورت ارسال یک عدد به سامانه جوابش برای کاربر فرستاده می‌شود، اخبار و کاریابی هم از حوزه‌های پرمخاطب ماست که اعضایش در پانل‌های مخصوص پیامک‌های هر گروه روزبه‌روز بیشتر می‌شوند. افرادی که یک دسته از پیامک‌ها را یک بار درخواست می‌کنند وارد فهرست اعضا می‌شوند و آن دسته از پیامک‌ها را به‌طور مداوم دریافت می‌کنند.‌»‌

اعضای پانل اخبار، روزانه 3 بار خلاصه‌ای از خبرهای مهم را دریافت می‌کنند. اخباری که توسط یک فرد گلچین و در کوتاه‌ترین شکل ممکن نوشته شده‌اند و بعضی از حروف را به هم چسبانده‌اند تا محدودیت کاراکتر پیامک‌های ارزش افزوده را نقض نکنند. اعضای پانل کاریابی هم روزانه اخبار کاریابی و اطلاعات تماس شرکت‌های متقاضی نیرو را دریافت می‌کنند تا درصورتی‌که شغل مناسب‌شان را در میان پیامک‌های ارزش افزوده پیدا کردند سراغش بروند و شاغل شوند.

این پانل‌ها روزبه‌روز با توجه به نیازهای تازه گسترده‌تر می‌شوند و موضوعات تازه‌ای به آنها اضافه می‌شود. آنها تبدیل به رسانه‌های مینیمال شده‌اند و همه چیز را در کوتاه‌ترین مدت به گوشی‌های تلفن می‌فرستند.

نویسندگان پیامک‌ها چه کسانی هستند؟

نویسندگان محتوای این سوال و جواب‌ها متخصصان تغذیه و بهداشت و مشاوران خانواده نیستند بلکه کارمندانی هستند که با جست‌وجو در فضای مجازی پاسخ‌های از پیش داده شده را پیدا می‌کنند و برای کاربران مشترک سامانه می‌فرستند. آنها تنها جست‌وجوگرانی هستند که به دنبال فعال کردن یک‌سوال در ذهن کاربران موبایلند تا پاسخ را در ازای دریافت مبلغی مشخص برای‌شان بفرستند. هر یک از این افراد در شرکت‌ها حوزه مشخصی را دنبال می‌کنند، به‌طور مرتب پیامک‌های قبلی را مرور می‌کنند تا سوال تکراری نپرسند و مدام سوال‌های جدید تولید می‌کنند تا اعضای قدیمی هم بتوانند پیامک تازه دریافت کنند. برای اعضای جدید هر پانل، پیامک‌ها به ترتیب از محتواهای تولید شده روز اول ارسال می‌شود.

روابط مالی در پیامک‌های ارزش افزوده

مبلغی که باید در ازای دریافت پیامک‌های ارزش افزوده بپردازید در انتهای هر پیام ذکر شده است. مبلغی که بخش اعظم آن به جیب اپراتور اول می‌رود و بخشی از آن هم نصیب شرکت زیرمجموعه و کارمندانش می‌شود. همراه اول و شرکت در سود بردن از هزینه‌ای که برای دریافت هر پیامک متقبل می‌شوید سهیم می‌شوند و به این ترتیب درآمدزایی می‌کنند. هزینه این پیامک‌ها برای مشترکان نیز قابل محاسبه است. مثلاً درصورتی‌که در یکی از پانل‌ها خبری عضو باشید روزی 3 نوبت اخبار دریافت می‌کنید. اگر هزینه هر یک از این پیامک‌ها 150 تومان باشد، روزانه 450 تومان و ماهانه 13هزار و 500 تومان هزینه صرف می‌کنید.

شتابدهی به ایده‌ها در کنار پیامک

«کیانا» در شرکت دیگری از زیرمجموعه‌های یکی از اپراتورهای تلفن همراه کار می‌کند. او هم از روال کار مشابهی صحبت می‌کند اما معتقد است تمام شرکت‌های تولید پیامک ارزش افزوده این کار را در یک سطح و با یک درجه از اعتبار انجام نمی‌دهند. به عقیده او بعضی از پیامک‌ها بسیار سطحی هستند و سوالات نادرستی مطرح می‌کنند.

او می‌گوید: «سطح کار شرکت ما فرق می‌کند و خودم فکر می‌کنم محتواهای به درد بخوری تهیه می‌کنیم. کاری که من انجام می‌دهم در حوزه فناوری و معرفی اپلیکیشن است که فکر می‌کنم در دنیای امروز به درد خیلی‌ها می‌خورد. ضمن اینکه شرکت ما خودش در طراحی اپلیکیشن و شتابدهی به ایده‌های نو در این باره هم فعالیت دارد و سرمایه‌گذاری می‌کند. بنابراین همه شرکت‌ها مثل هم نیستند و در سطوح مختلفی کار می‌کنند.»

این کارمند می‌گوید تعداد اعضای پانل‌های مختلف محرمانه است اما مردم از این خدمات استقبال کرده‌اند و بسیاری از افراد حداقل در یکی از پانل‌ها عضو هستند.