خواندن و تایپ پیامک در حین رانندگی / خطرناک ترین عامل حواس پرتی برای رانندگان

یک مطالعه علمی نشان می‌دهد در زمان خواندن یا فرستادن پیامک توسط فرد در حین رانندگی، حالت «رانندگی خودکار» مغز وی از کار می‌افتد.

در مغز انسان حالتی شبیه به قابلیت رانندگی خودکار در خودروها وجود دارد که موجب پیشگیری از انحراف در مسیر رانندگی رانندگان حواس‌پرت می‌شود و این بخش در زمان خواندن یا فرستادن پیامک همزمان با رانندگی از کار می‌افتد. این یافته‌ها که در مجله Scientific Reports به چاپ رسیده است، نشان می‌دهد که فرستادن پیامک در حین رانندگی یکی از بزرگ‌ترین عوامل ایجاد خطر است.

در آزمایش‌هــای مربــوط به این مطالعه از داوطلبان خواسته شد که در یک مسیر شبیه‌سازی شده رانندگی کنند و در عین حال پژوهشگران تمام تلاش خود را برای منحرف کردن آنها از مسیر خود انجام دهند. در این مطالعه سه عامل حواس پرتی رانندگان مورد مطالعه قرار گرفت که شامل سوالات مشغول‌کننده ذهن، سوالات عاطفی و نیز میزان اهمیت ارسال پیامک در حین رانندگی بود.

همه این عوامل تا حدی منجر به از دست رفتن کنترل راننده شد اما تنها ارسال پیامک بود که موجب انحراف از لاین و رانندگی غیر‌ایمن شد.

پژوهشگران در این باره گفتند که رانندگان وقتی در حال کنترل پیامک‌های خود بودند نتوانستند از سیستم «اصلاح خطا» ناخودآگاه خود در مغزشان که در سایر موارد با دخالت به موقع موجب خارج شدن از خطر شده بود کمک بگیرند.

«حس ششم» تشخیص خطر در زمان ارسال پیامک از کار می‌افتد محقق اصلی این پروژه، دکتر یوانیس پاولیدیس از دانشگاه هیوستون در تگزاس آمریکا گفت: «ذهن راننده ممکن است منحرف شده و احساسات وی نیز ممکن است برانگیخته شود اما همیشه یک حس ششم وجود دارد که فرد را حداقل از منظر انحراف عمده مسیر ایمن نگه می‌دارد.»

«آنچه ارسال پیامک را بسیار خطرناک می‌کند این است که به‌طور کلی حس ششم مورد بحث را از پایه نابود می‌کند. خودروهای خودران ممکن است راه‌حلی برای این مشکل و سایر مشکلات اینچنین باشند اما تمام روح قضیه اینجاست که خود انسان‌ها سیستم‌های خودکار کنترل مسیر طبیعی در ذهن دارند و تا زمانی‌که آن را از بین نبرند، به خوبی کار می‌کند.»

براساس این مطالعه، توانایی کنترل مسیر غیر ‌ارادی انسان در پوسته قدامی (ACC) مغز قرار دارد. استرس ناشی از عوامل حاشیه‌ای بیرونی موجب تزریق انرژی fight or flight به بازوان راننده شده و در نتیجه به عدم هدایت پایدار و کنترل شده فرمان خودرو می‌انجامد.

اینجاست که ACC وارد عمل شده و هرگونه انحراف قوی به سمت چپ را با مقیاسی برابر به سمت راست و برعکس متعادل‌سازی می‌کند. برآیند این جریان جلوگیری از هرگونه انحراف عمده به سمت راست یا چپ و ثبات خودرو در طول مسیر است.

خواندن یا ارسال پیامک‌ها این سیستم را متوقف کرد و کنترل نامتعادل فرمان خودرو در نهایت منجر به انحراف زیاد در مسیر خودرو شد.

دکتر پاولیدیس اضافه کرد: با پیگیری نتایج مطالعه علمی انجام شده خود در حال حاضر به دنبال توسعه یک سیستم نظارت بر رفتارهای راننده، مشخصا انحراف فرمان یا تغییر لاین ناگهانی و نیز وضعیت درونی راننده هستیم که عامل اصلی بروز این رفتارها است.

این سیستم که من آن را Stressalyser می‌نامم و در واقع بازی با کلمه breathalyzer است (دستگاه تشخیص درصد الکل در تنفس رانندگان)، نه‌تنها قابلیت ایفای نقش جعبه‌سیاه در تصادفات رانندگی را دارد بلکه می‌تواند با تشخیص تغییر جهت‌های متوالی در مسیر مستقیم به عدم تمرکز راننده پی برده و به‌عنوان یک مکانیزم هشدار‌دهنده به راننده و پیشگیری از تصادفات به کار گرفته شود.