خروج طرح‌های بالادست کرخه و سیمره از اولویت اجرا

مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران از خروج طرح‌های بالادست رودخانه‌های کرخه و سیمره از اولویت اجرا خبرداد. این طرح‌ها به دلیل وقوع خشکسالی، مورد تجدیدنظر قرار گرفته و تا بهبود وضعیت اقلیمی از اولویت اجرا خارج شده‌اند. هوشنگ فلاحتیان، معاون وزیر نیرو در امور برق به تازگی اعلام کرده بود که توان تولید برق در نیروگاه‌های برق آبی کشور به دلیل کمبود منابع آب تا حد زیادی کاهش یافته و نسبت به کمبود برق در تابستان سال جاری هشدار داده بود. در حال حاضر نیروگاه‌های برق آبی 14‌درصد برق کشور را تامین می‌کنند.

با توجه به اینکه هنوز برای توسعه نیروگاه‌های برق‌آبی پتانسیل‌هایی وجود دارد، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران به‌عنوان متولی ساخت نیروگاه‌های برق آبی، پروژه‌هایی را در دست مطالعه و اجرا دارد. محمدرضا رضازاده، مدیر عامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در نشست خبری دیروز که در وزارت نیرو برگزار شد، پتانسیل ایجاد نیروگاه‌های برق آبی در کشور را 30‌هزار مگاوات اعلام کرد. به گفته وی در حال حاضر 11‌هزار مگاوات نیروگاه برق آبی در کشور نصب شده و به مرحله بهره‌برداری رسیده‌است. حدود 5 تا 6‌هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی جدید در دست اجرا است و بقیه طرح‌های مرتبط با نصب نیروگاه‌های برق آبی نیز در دست مطالعه قرار دارد.

اما سوال اینجاست که با توجه به روند خشکسالی‌های اخیر و کاهش توان تولید نیروگاه‌های برق‌آبی، آیا ادامه روند ساخت این نیروگاه‌ها، توجیه اقتصادی دارد یا خیر؟ مدیرعامل شرکت آب نیرو در پاسخ به این پرسش «فرصت امروز» گفت: به دلیل تغییر شرایط اقلیمی، وزارت نیرو بخشی از طرح‌های خود را بازنگری کرد. پروژه‌های آب نیرو نیز از این قاعده مستثنا نبوده و مورد بازنگری قرار گرفته است. وی اضافه کرد: در این بازنگری‌ها طرح‌های بالادست حوزه کرخه و سیمره شامل سد و نیروگاه سازمان، سد و نیروگاه گرمشا و کرخه2 از اولویت اجرا خارج شده‌است.

توان تولید برق در سد بختیاری نصف شد

رضازاده در پاسخ به این پرسش که پرداخت هزینه برای انجام پروژه‌های مطالعاتی ادامه خواهد یافت، بیان کرد: باید مطالعات انجام شود تا پتانسیل‌ها شناسایی شوند. گاهی مطالعات به ما نشان می‌دهند که پروژه‌ای از اولویت اجرایی خارج شود یا اینکه با وجود شرایط نامناسب آب و هوایی، یک پروژه را انجام دهیم. مثلا کارون2 که یک سد جریانی است، با وجود شرایط نامساعد آب و هوایی باید در پایین دست کارون3 ایجاد شود.

وی همچنین با اشاره به تعدیل ارتفاع سد بختیاری در نتیجه مطالعات اخیر، از تغییر کاربری این سد خبرداد و افزود: هدف اولیه سد بختیاری تولید برق بود که این هدف تغییر کرد و تنظیم آب هدف اصلی این سد شد. به دلیل اینکه از عمر مفید سد دز فقط 15 سال باقی مانده و 70‌درصد رسوب، در مخزن سد ذخیره شده، باید در بالادست دز، سد بختیاری برای تنظیم آب ایجاد شود. مدیر عامل شرکت آب و نیرو ادامه داد: با تغییرات انجام شده، ارتفاع سد بختیاری از 335‌متر قبلی به 275‌متر رسید و توان تولید برق در این سد از 1500‌مگاوات به 750‌مگاوات رسید.

حضور رییس‌جمهور در سنندج

رضازاده با اشاره به سفر امروز رییس‌جمهور به سنندج، از اجرای یک پکیج پروژه‌ای در سد آزاد به منظور تامین آب شرب شهر سنندج و تولید برق در این منطقه خبرداد. وی افزود: به دلیل اختلاف بارش در غرب و شرق استان کردستان ناگزیر به اجرای پروژه‌های انتقال آب در این منطقه هستیم. حجم بارش‌های غرب استان حدود هزار‌میلی‌متر و در شرق حدود 200‌میلی‌متر است. به همین دلیل امسال برای تامین آب شرب شهر سنندج پمپاژ آب از حجم مرده سد قشلاق در دستور کار قرار گرفت.

مدیر عامل آب نیرو افزود: برای حل مشکل آب سنندج تا دشت قروه دهگلان، 190‌میلیون متر مکعب آب از پشت سد آزاد منتقل می‌شود. طول مسیر انتقال آب حدود 83‌کیلومتر بوده و در هفت نقطه از مسیر، آب برای تامین نیازهای شرب، صنعت و کشاورزی به بهره‌برداران اختصاص می‌یابد. در طول مسیر 15‌کیلومتر تونل حفاری می‌شود. تاکنون 4‌کیلومتر از این تونل حفاری شده و 11‌کیلومتر آن باقی مانده است.

رضازاده همچنین از اجرای یک نیروگاه برق آبی با توان 10‌مگاوات در پای سد آزاد و یک نیروگاه تلمبه ذخیره‌ای با ظرفیت 510‌مگاوات در بالادست سد آزاد خبرداد. وی اعتبار مورد نیاز را برای اجرای این طرح 2100‌میلیارد تومان اعلام کرد که از محل فروش اوراق مشارکت، صندوق توسعه ملی و فاینانس داخلی و خارجی تامین می‌شود. همچنین قرارداد ساخت نیروگاه 10‌مگاواتی با روش BOT به بخش خصوصی واگذار شده‌است.به گفته مدیر عامل آب نیرو، برای نخستین بار در کشور با کمک دانشگاه صنعتی شریف طراحی و ساخت نیروگاه برق‌آبی سد آزاد به‌طور کامل به‌وسیله متخصصان ایرانی انجام شده‌است.

طلب 400‌میلیارد تومانی وزارت نیرو

رضازاده حجم مطالبات شرکت آب نیرو از وزارت نیرو به دلیل فروش برق پیک به شبکه برق کشور را 400‌میلیارد تومان اعلام کرد. وی افزود: این شرکت 300‌میلیارد تومان بدهی به پیمانکاران به دلیل اجرای طرح‌های آبی دارد. اما پول اجرای بخشی از طرح‌های آبی که منابع آن از صندوق توسعه ملی تامین شده، به پیمانکاران پرداخت شده است و در این بخش بدهی نداریم. مدیر عامل آب نیرو، حجم کل بدهی‌های این مجموعه به سیستم بانکی به دلیل فروش اوراق مشارکت را حدود 3هزار میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: با توجه به تولید برق امیدواریم این بدهی‌ها در سال‌های آتی تسویه شود.