حذف تحریم‌ها هزینه‌های سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد

برقراری رونق در هر بازاری نیاز به اقدامات کوتاه‌مدت و بلند‌مدت به‌صورت توأمان دارد که همزمان با اجرای اقدامات کوتاه‌مدت به‌عنوان راه‌حل‌های مسکنی، اقدامات ساختاری نیز باید انجام گیرد. برای بهبود بازار هم باید کارهای کوتاه‌مدت و هم کارهای بلند‌مدت انجام شود. از جمله اقدامات کوتاه‌مدت می‌توان به عملکرد دولت و مجلس درخصوص شفاف‌سازی برخی ابهامات صنایع اشاره کرد و از طرفی سازمان بورس پیگیر است تا با رفع این ابهامات اعتماد به بازار سرمایه برگردد اما آثار کارهای زیرساختی بعد از دو سه سال نمود پیدا می‌کند.

سال گذشته بازار تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند خوش‌بینی بیش از حد به نتایج مذاکرات هسته‌ای، تصمیمات مجلس درخصوص مباحث خوراک پتروشیمی‌ها، بهره مالکانه، عوارض صادراتی، مالیاتی، سیاست‌های انقباضی و رکودی ناشی از تحریم‌ها قرار داشت که افت قیمت جهانی نفت و به دنبال آن کاهش قیمت محصولات اساسی مانند پتروشیمی، فلزات معدنی نیز رخ داد. حدود 75تا 80 درصد بازار بورس و فرابورس ایران تحت تاثیر حرکات قیمتی جهانی هستند و پتروپالایشی، فلزی، سنگ آهنی‌ها و هلدینگ‌های فعال در این صنایع سال خوبی نداشتند. وقتی قیمت نفت کاهش پیدا می‌کند فارغ از کارهایی که دولت برای جبران کسری بودجه انجام می‌دهد این صنایع از روندی که درجهان شکل گرفته متاثر می‌شوند.

مجموعه‌ای از عوامل داخلی که در اختیار حاکمیت و دولت است و عواملی که خارج از اختیار مسئولان است به‌عنوان ریسک سیستماتیک افت و خیزهای زیادی را در بازار سال گذشته رقم زد. به نظر می‌رسد بعد از افت شاخص و افت قیمت‌ها در سال گذشته بازار هم‌اکنون به مرحله قابل اتکا رسیده باشد که از این پس و به دنبال نتیجه‌ای که از مذاکرات اعلام شد، شاهد اخبار و رخدادهایی باشیم که بازار سرمایه را به سمت یک روند صعودی سوق دهد. برداشته شدن تحریم‌ها یکی از عوامل مهمی است که می‌تواند بازار سرمایه را با رونق همراه سازد. هم‌اکنون بانک‌ها به این تصمیم رسیده‌اند که نرخ بهره را کاهش دهند و خیلی از بانک‌ها با وجود مشکلاتی که دارند سعی می‌کنند نرخ بهره را پایین بیاورند چون با ادامه این روند خودشان به مرور دچار مشکل و زیان عملیاتی می‌شوند و ادامه آن برای بانک‌ها امکان‌پذیر نیست. از طرف دیگر قیمت نفت به ارقام مناسبی رسیده و حتی برآوردها حاکی از افزایش آن تا سقف 70 دلار در سه ماهه پایانی 2015 است.

یکی از وظایف دولت و مجلس ایجاد زمینه توسعه اشتغال و سرمایه‌گذاری است و چنانچه بخواهیم شاهد رونق کسب‌وکار باشیم باید سرمایه‌گذاری توسعه پیدا کند و توسعه سرمایه‌گذاری مشروط به ایجاد یک فضای باثبات و بلند‌مدت است که سرمایه‌گذاران بتوانند برای بلند‌مدت خود تصمیم‌گیری کنند. تصمیمات مثبت درخصوص مهلت 5 ساله برای کیفی‌سازی پالایشی‌ها و تدوین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها برای یک افق 10ساله و کاهش عوارض بهره مالکانه، آزاد‌سازی صادرات و رفع برخی محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های صادراتی از جمله اقداماتی است که می‌تواند به برون‌رفت از شرایط رکود بازار سرمایه کمک کند.

با حذف تحریم‌ها، همکاری مستقیم و بدون مانع منجر به کاهش هزینه‌ها برای سرمایه‌گذاران می‌شود و می‌توانند مانند گذشته در قالب ال سی مدت‌دار یا یوزانس مواد اولیه محصولات مورد نیاز را از خارج تهیه کنند تا نبود نقدینگی و فشاری که روی بنگاه‌ها است کم شود و سرمایه در گردش مورد نیاز بنگاه‌ها تامین شود که همه این اقدامات نشان می‌دهد در یک مسیر رو به بهبود در فضای کسب‌وکار حرکت می‌کنیم. در حالی‌که تجربه بورسی ما به نیم قرن نمی‌رسد اما تجربه دنیا به یک سده یعنی دو برابر تجربه ما می‌رسد و این راهی که ما می‌رویم آنها ده‌ها سال است که رفته‌اند. ما باید از تجربه آنها بیاموزیم که وقتی دچار مصائب ما شدند چه کردند و چطور توانستند تلاطم‌ها را برطرف کنند.

بازارگردان‌های قوی در بورس‌های دنیا نوسانات بازار را می‌گیرند و قیمت سهام را به سمت ارزش ذاتی هدایت می‌کنند و نگه می‌دارند اما در ایران بازارگردان واقعی و جدی نداریم که چرایی‌اش باید بررسی شود تا شاهد حضور بازارگردان به معنای واقعی در بازار باشیم نه اینکه فقط اسمی به‌عنوان بازارگردان شنیده شود اما حرکت جدی از آنها دیده نشود. از طرف دیگر وقتی شرکتی اطلاعات به‌موقع و شفافی را به هر دلیلی نمی‌دهد نباید سهامدار به جای هیات‌مدیره و مدیرعامل شرکت مزبور با توقف نماد و بلوکه شدن سرمایه‌اش تنبیه شود. ما هم‌اکنون اختیار معامله نداریم و خیلی از آپشن‌ها را نداریم.

باید در این خصوص فکری شود یا معاملات آتی را داریم اما عمقی ندارد و نتوانسته جای خودش را در بازار پیدا کند و همچنین ابزارهای مدیریت ریسک باید ایجاد شود و اجازه بدهیم بازار خودش ریسکش را مدیریت کند و بازار دو طرفه باشد نه اینکه در یک بازه زمانی همه سهم‌ها مثبت یا همه منفی شوند. بدین ترتیب در سال 94 چه در بعد سیاسی چه در بعد اقتصادی فعالان بازار سرمایه به این نتیجه برسند که افق روشنی وجود دارد و می‌توانند سرمایه خود را به بورس بیاورند.

* مدیرعامل تامین سرمایه آرمان