تخلیه انبار کارخانه‌ ها یا کمک به کم درآمدها؟

بحث پرداخت تسهیلات خرید لوازم خانگی داخلی از طریق کارت‌های اعتباری در جهت خروج از رکود چند وقتی است که مطرح شده و با اما و اگرهای زیادی همراه بوده است. در این زمینه با حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی درباره صفر تا صد ارائه این کارت‌ها به متقاضیان به گفت‌وگو نشسته‌ایم که از نظرتان می‌گذرد.

***

سوت آغاز کارت‌های اعتباری از کجا زده شد؟

متاسفانه در گذشته متقاضیان برای دریافت وام خرید کالا با دریافت فاکتورهای صوری اقدام به دریافت این وام‌ها می‌کردند که مبلغ دریافتی به جای اینکه صرف خرید کالا شود، در راه‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گرفت.

بر همین اساس با بررسی این موضوع و اطلاع‌رسانی درباره اینکه منابع کشور در جهت حمایت از تولید داخل صرف نمی‌شود و اقدامی در جهت تحریک تقاضا صورت نمی‌گیرد و علاوه بر این طبق تجربه شرکت اسنوا در این زمینه مقرر شد هنگامی که قرار است تسهیلاتی به متقاضیان پرداخت شود به‌جای پرداخت آن به متقاضی این مبلغ به حساب تولیدکننده واریز شود. با توجه به اینکه تجربه‌ای موفق در این زمینه بود، به بانک مرکزی ارائه شد.

چه شد که این کارت‌ها سر از بسته خروج از رکود درآورد؟

هنگامی که بحث خروج از رکود پیش آمد دولت طرح‌هایی برای این اقدام ارائه داد که یکی از این طرح‌ها بحث کارت‌های اعتباری خرید کالا بود. اواخر مهر سال گذشته این طرح از سوی دولت اعلام شد که متاسفانه در زمان طرح این موضوع برخی اشکالات در اجرا و استفاده از این طرح پیش آمد. یکی از این مشکلات ایجاد شده عدم پیش‌بینی استقبال بالا از طرح وام 25 میلیون تومانی خودرو بود که استقبال متقاضیان از این طرح کاملا بدون پیش‌بینی بود. مشکل دیگر مربوط به چگونگی ورود منابع پر قدرت بانک مرکزی به بازار بود، زیرا اگر این منابع بدون برنامه‌ریزی وارد بازار می‌شد به طور حتم تورم زا بود. 

برنامه‌ریزی بانک مرکزی برای کارآمدی و اجرای این طرح چه بود؟

یکی از اقدامات بانک مرکزی این بود که اقساط 24 ماهه طرح خرید کالا را به 12 قسط کاهش داد. از سویی منابع مالی که به خودرو اختصاص یافته بود رقمی حدود 3هزار میلیارد بود اما برای طرح خرید کالا بودجه‌ای 4هزار و 200‌میلیارد تومانی در نظر گرفته بود که از سهم وام خودرو بیشتر بود و باید در پرداخت آن به متقاضیان احتیاط بسیاری می‌شد.

اما از طرفی دیگر برخی تولیدکنندگان نسبت به این کاهش اقساط اعتراض داشتند و معتقد بودند با توجه به رکودی که در این بازار وجود دارد و همچنین فروش اقساطی لوازم خانگی در تعاونی‌ها و فروشگاه‌ها، این کاهش اقساط به هیچ عنوان اقدامی درست و کارشناسی نیست. با توجه به این، مشکلات این طرح به جایی رسید که استقبالی از آن صورت نگرفت و موجب دامن زدن بیشتر به رکود بازار لوازم خانگی شد.

دلیل این افزایش رکود در چه بود؟

به دلیل اینکه خبر پرداخت این طرح در جامعه پیچید، اکثر متقاضیانی که قصد خرید لوازم خانگی را داشتند دست نگه داشتند که این موضوع موجب رکود مجدد در این بازار شد. در نهایت با توجه به این مباحث و رخدادها در اواخر سال گذشته اعتراض‌ها به هیات دولت و رئیس‌جمهور رسید و منجر به دخالت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور شد. این سازمان نیز با تشکیل کارگروهی متشکل از وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک‌ها، تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان مقرر شد که 6میلیون تومان تسهیلات در قالب کارت اعتباری در اقساط 24 ماهه به متقاضیان پرداخت شود.

دلیل کاهش 4میلیون تومانی این تسهیلات چیست؟

بودجه‌ای که به این طرح اختصاص یافت، همان 4هزار و 200میلیارد تومان اولیه بود، اما به دلیل اینکه افراد بیشتری از این طرح استفاده کنند، رقم این طرح از 10میلیون به 6میلیون تومان کاهش یافت.

استفاده از این طرح برای خرید کالای ایرانی محدودیتی دارد؟

بله. فقط باید از برندها و کالاهایی که اسامی آنها در سایت وزارت صنعت، معدن و تجارت درج شده است خرید صورت گیرد.

شرکت‌هایی که جزو این طرح هستند باید دارای استاندارد خاصی باشند؟

بله. باید خدمات پس از فروش، استاندارد و بسیاری دیگر از آیتم‌های مدنظر ما را دارا باشند.

این طرح براساس میزان انباشت کارخانه‌های لوازم خانگی است؟

بله. این بودجه 4هزار و 200میلیارد تومانی که در نظر گرفته شد براساس میزان انباشت این کارخانه‌ها است.

این طرح تا چه زمانی ادامه دارد؟

تا پایان فروردین این کارت‌های اعتباری توزیع خواهد شد و تا اطلاع ثانوی تنها به بازنشستگان تامین اجتماعی، بازنشستگان صندوق بازنشستگی کشوری و کارکنان آموزش و پرورش پرداخت می‌شود که اعتباری سه ماهه دارد. هر تعداد ظرفیتی که از سوی این سه نهاد پر نشود، پایان فروردین درباره ظرفیت باقی‌مانده تصمیم‌گیری خواهد شد.

به چه دلیل به افرادی که حقوقی تا 1/5میلیون تومان دارند این کارت‌ها اختصاص می‌یابد؟

به دلیل این است که افرادی که تا 1/5میلیون تومان حقوق دریافت می‌کنند، این وام 6میلیون تومانی 3 الی 4 برابر حقوق آنها خواهد بود.

تا چند درصد این تسهیلات به افراد عادی اختصاص می‌یابد؟

به احتمال 90درصد این تسهیلات به افراد عادی اختصاص نخواهد یافت.

از نظر شما این طرح بیشتر به دلیل کاهش تولیدات لوازم خانگی انباشت کارخانه‌ها است یا کمک به افراد کم درآمد جامعه؟

به طور حتم بخش اعظمی از این طرح به دلیل کاهش تولیدات انباشته کارخانه‌های لوازم خانگی است، اما کمک به افراد کم درآمد جامعه نیز بخشی از هدف اجرای این طرح است.

کدام‌یک از بانک‌ها در این طرح دخیل هستند؟

بانک صادرات برای بازنشستگان کشور، بانک ملی برای آموزش و پرورش و بانک رفاه نیز مختص بازنشستگان تامین اجتماعی است.

* ارتباط با کارشناس: sanazkolahdooz@yahoo.com