با وجود اینکه ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی بخصوص موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز از اهم برنامههای نظارتی بانک مرکزی عنوان میشود و قراربود بهزودی موسسات دیگر مجوز فعالیت دریافت کنند، اما نه تنها تاکنون این گونه نشده بلکه این موسسات به همان فعالیتهای گذشته و اغلب نقش تخریبی خود در شبکه بانکی ادامه میدهند.
به گزارش ایسنا، این روزها فعالیت موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز در مرحلهای قرار گرفته که نه تنها غیرمجاز بودن آنها نشانهای از حرکت اغلب منفی شان در سیستم بانکی است، بلکه صدای بانکهای بزرگ و کوچک را هم از بینظمی عملیاتی آنها در آورده است. در سالهای اخیر آنقدر بانک و موسسه مالی و اعتباری با هر نام و بهانهای در گوشه و کنار شبکه بانکی ایجاد شده که به وضوح مشخص است، کنترل کافی و دقیقی از سوی مقامات نظارتی بر تک تک آنها و شعب شان وجود نداشته و در بسیاری از موارد خارج از چارچوبهای تعیین شده بانک مرکزی حرکت میکنند.
اگرچه مقامات ارشد بانک مرکزی به طور تمام قد در مقابل انتقادات از فعالیت عمده بانکها دفاع کرده و تخلفات را محدود میدانند، اما نه تنها در بین تمامی 34 بانک و موسسه مالی و اعتباری تحت نظارت این بانک هم تخلفات واضح است، بلکه اگر فعالیت موسسات غیرمجاز را به این لیست اضافه کنیم آنقدر کفه تخلفات سنگین خواهد شد که جایی را برای دفاع باقی نمیگذارد.
در حال حاضر به غیراز موسسه مالی و اعتباری کوثر، توسعه و عسکریه مابقی موسسات اعتباری که تعدادشان هم کم نیست غیرمجاز محسوب شده و تحت نظارت بانک مرکزی قرار ندارند.
این در حالی است که با وجود اینکه بانک مرکزی بارها تاکید کرده تعهدی نسبت به ضرر و زیان سپردهگذاران در موسسسات مالی غیرمجاز نداشته و دخالتی در این امور نخواهد داشت، اما بالاخره این موسسات هم جزئی از بازار پولی حتی غیرمتشکل بوده و بخش زیادی از سرمایههای مردم که میتواند با قرار گرفتن در بانکها به ارائه تسهیلات به بخشهای مختلف اقتصادی اختصاص یابد را در خود ذخیره کرده و به سودبری آنها بدون هیچ تعهدی نسبت به قوانین و دستورالعملهای بانک مرکزی انجامیده است.
با این وجود در حدود یکسال گذشته از رییس کل بانک مرکزی گرفته تا معاونانش بارها بر لزوم ساماندهی موسسات مالی تاکید کردهاند به طوری که معاون نظارتی بانک مرکزی در ماه های پیش عنوان کرد که در این مدت تلاش شد تا موسسات غیرمجاز تعیین تکلیف شده و بهزودی یکی از موسسات مجوز قانونی برای ادامه فعالیت دریافت خواهد کرد.
تهرانفر با اعلام اینکه بانک مرکزی در مورد موسساتی که مجوز ندارند قهرآمیز عمل نمیکند و درصدد قرار گرفتن آنها در چارچوب ضوابط است با اشاره به هفت تا هشت موسسه مالی اعتباری مهم و اثرگذار در سیستم بانکی این وعده را داده که در آینده نزدیک و تا پایان سال 1394 حدود پنج مورد از این موسسات مجوز خود را کاملا دریافت میکنند و سه موسسه دیگر نیز احتمالا ادغام خواهند شد.
اما در کنار اینکه با وجود تمامی وعدهها هنوز موسسهای به لیست مجوزدارها اضافه نشده برای خودسری این موسسات در حوزههای مختلف هم مانعی وجود ندارد. موسسات مالی غیرمجاز حتی در مواردی آنهایی که تحت نظارت بانک مرکزی هستند سودهای سپرده تا 30 درصد را بر خلاف تفاهم میپردازند، سود تسهیلات تا 35 درصد میگیرند، شرکت داریشان پابرجاست، خود را تحت نظارت بانک مرکزی معرفی میکنند و تخلفات دیگری که برایشان عادی است چرا که به اذعان خودشان بانک مرکزی با آنها کاری ندارد.
این درحالی است که موانع بانک مرکزی برای ممانعت در مقابل این موسسات به اخطار به سپرده گذاران آنها، تهدید به عدم همراهی یا اخیرا به منع تبلیغات در رسانهها بخصوص رسانه ملی محدود شده است.
بر این اساس به درخواست اخیر سیف، با توجه به تبعات منفی گسترده و محتمل موسسات مالی- اعتباری فاقد مجوز، از طرح و تبلیغ این موسسات در برنامههای صدا و سیما به هر شکلی خودداری خواهد کرد؛ بنابراین پخش آگهی تبلیغاتی از صداوسیما در زمینه انتشار اوراق مشارکت، فروش سهام، جوایز بانکها، اعلام پیش فروش و موارد مشابه، نیازمند ارائه مجوزهای لازم از مراجع ذی صلاح است.