نهاد دولت در ایران از دیرباز تا امروز نقش اول و بیبدیل در حیات اقتصادی ایرانیان داشته و دارد. دولتهای ایران که درآمد حاصل از صادرات نفت را یکسره به خود اختصاص دادهاند از این سرمایه مالی هنگفت استفاده کرده و در پویش زمان صدها بنگاه، موسسه، شرکت و نهاد بزرگ اقتصادی، صنعتی، حملونقل، بازرگانی و... تاسیس کردهاند. با وجودی که از دهه 70 به این طرف سهام دهها بنگاه بزرگ دولتی به بخش خصوصی باید واگذار میشد و تا اندازهای نیز اتفاق افتاد اما هنوز اندازه دولت در اقتصاد فاصله بعیدی با بخشخصوصی دارد. در هر مرحله از تحولات اقتصاد ایران مثل تحولاتی که این روزها شاهد آن هستیم بهرغم تلاش بخشخصوصی اما دولت هنوز پیشگام است.
آنچه بهنظر میرسد این است که شرکتها و کشورهای خارجی که میخواهند سرمایهگذاری کنند بیشتر به بستن قرارداد با دولت علاقه دارند. بخشی از پولهایی که ما بهعنوان پولهای بلوکه شده از آن صحبت میکنیم، برای شرکتهایی که از آن کشورها میخواهند کار انجام دهند تضمین میدهد. دولت نیز پروژههای زیر زمینی زیادی در حوزههای حملونقل ریلی، کشتیرانی و شبکه هوایی دارد. طبیعی است قراردادها ابتدا میان دولتها منعقد میشود و سپس دولتها این قراردادها را به شرکتها میدهند. اینکه توقع داشته باشیم بخش خصوصی به این سرعت قرارداد ببندد کمی زود است و باید زمان بدهیم تا مناسبات روال عادیتری پیدا کند. مسلما بخش خصوصی خارجی نیز با اطلاعات کامل، طرف ایرانی خود را پیدا میکند، سپس اقدام به سرمایهگذاری میکند.
* دبیر خانه صنعت و معدن تهران