در حالی که شاخصهای مصرف انرژی در ایران فاصله معنایداری با استانداردهای جهانی داشته و ایرانیان چندین برابر مردم جهان سوخت مصرف میکنند، عدهای به واردات گسترده توربینهای دست دوم از اقصی نقاط جهان به کشور اقدام کردهاند. راندمان این توربینها بسیار کم بوده و برای تولید برق، میزان زیادی سوخت را تلف میکنند.
ایران یکی از کشورهایی است که در بسیاری از شاخصهای مصرفی نه تنها گوی سبقت را از کشورهای منطقه ربوده، بلکه در دنیا نیز رتبههای اول تا سوم را به خود اختصاص دادهاست. ایرانیان در زمینه مصرف انرژی جزء پرمصرفترینهای دنیا به حساب میآیند. رتبه مصرف انرژی در ایران بالاخره زنگ خطر را در بدنه تصمیم ساز کشور به صدا درآورد. دولت با تشکیل کارگروههای مختلف تلاش میکند با مشارکت بخش خصوصی، راندمان مصرف انرژی را در ایران بهبود دهد.
در حال حاضر، به اعتقاد دولتمردان برق از جمله حاملهایی است که صرفهجویی در آن برای ایران یک ضرورت جدی است. زیرا نفت و گاز این نعمتهای خدادادی که میتوانند درآمد ارزی برای کشور داشته باشند، برای تولید برق مصرف میشوند تا نیازهای روزافزون مردم را تامین کنند. در نتیجه درآمدهای حاصل از فروش نفت صرف ورود فرآوردههای نفتی به کشور میشود و بسیاری از زیرساختهایی که میتوانست با درآمدهای نفتی تکمیل شود، سالها در انتظار تامین اعتبار باقی میمانند. سالانه یک و نیم میلیون مشترک برق در بخش خانگی به جمع مصرفکنندگان برق کشور افزوده میشود و برای پاسخگویی به این نیازها وزارت نیرو باید پنج هزار مگاوات نیروگاه جدید ایجاد کند.
به همین دلیل، این وزارتخانه بهشدت در تلاش است تا راندمان نیروگاهها و بخشهای مختلف صنعت برق را اصلاح کند. مسئولان وزارت نیرو هم پیمان شدهاند تا تلفات انرژی بهویژه در بخش توزیع را کاهش دهند. متولیان امر تصمیم دارند تا مهرماه سال آینده تلفات برق را در بخش توزیع به زیر 10درصد برسانند، اما با وجود این پیمانها، خبر میرسد، توربینهای قراضه اقصی نقاط جهان در بازارهای ایران جاخوش کردهاند.
عباس علی آبادی، مدیرعامل گروه صنعتی مپنا در گفتوگو با خبرنگار «فرصت امروز» یکی از تهدیدهای جدی صنعت برق کشور را ورود توربینهای قراضه غربی و شرقی به کشور میداند.
وی واردات این توربینهای دست دوم را به ایران در مقیاس بالا توصیف کرده و اضافه میکند که به دلیل نبود عوارض گمرکی و تعرفهای برای ورود چنین کالاهایی؛ واردات توربین دست دوم به ایران شدت گرفتهاست.
علی آبادی اضافه میکند که عدهای توربینهای گازی قراضه با راندمان 20 درصد و حتی توربینهای بادی اسقاطی را از کشورهای مختلف جمعآوری کرده و به ایران وارد میکنند. آنها این توربینها را در نیروگاههای مختلف به کار میگیرند. برای نیروگاههای خود سوخت یارانهای دریافت میکنند و برق حاصل از چنین توربینهایی را با قیمت مشابه سایر تولیدکنندگان، به فروش میرسانند.
وی با ابراز تاسف از اینکه ایران محل تجمع توربینهای اسقاطی دنیا شده، تاکید میکند که احتمالا دولت از این موضوع بیخبر است.
مدیر عامل گروه صنعتی مپنا اضافه میکند که این گروه سازنده توربینهای گازی در کشور است. راندمان توربینهای ساخت ایران مشابه با استانداردهای اتحادیه اروپا است، در نتیجه لزومی ندارد که به واردات توربینهای دستدوم اقدام کنیم.
وی میگوید که توربینهای دست دوم با قیمت اندک از کشورهای مختلف جمعآوری میشود، در نتیجه سودمناسبی برای واردکنندگان به همراه خواهد داشت.
علی آبادی، واردات توربینهای اسقاطی به ایران را ناشی از سوءاستفاده عدهای خاص توصیف میکند. وی از رسانهها خواست تا درباره تبعات ناشی از ورود دستگاههای اسقاطی به کشور به ارگانهای دولتی و مردم هشدارهای لازم را بدهند.
بیاطلاعی وزیر نیرو از ورود توربین اسقاطی
در حالی که یکی از بزرگترین توربینسازهای کشور نسبت به ورود توربینهای اسقاطی به ایران هشدار داده و آن را بلای جان تولید داخلی معرفی میکند، وزیر نیرو از وجود چنین معضلی در کشور اظهار بیاطلاعی میکند. حمید چیتچیان، در حاشیه چهاردهمین نمایشگاه بینالمللی صنعت برق که در محل دائمی نمایشگاههای تهران در حال برگزاری است، در پاسخ به این پرسش که آیا درباره ورود توربین اسقاطی به کشور اطلاع دارید؟ یک پاسخ کوتاه میدهد: «خیر در اینباره اطلاعی ندارم.»
راندمان توربینهای ساخت داخل بیش از 36 درصد و حدود 37 درصد است، اما توربینهای دستدوم چینی یا اروپایی نیروگاههای کشور را به تصرف خود درآوردهاند. راندمان این توربینها حدود 20 درصد است. در چنین شرایطی برای تولید مقدار معینی برق با استفاده از توربینهای اسقاطی خارجی، باید سوخت بیشتری مصرف شود. این مصرف سوخت بیشتر، نه تنها ثروت ملی ایران یعنی فرآوردههای نفتی را هدف قرار داده، بلکه با آلودهکردن هوا، سلامت مردم را هم نشانه رفته است. اما متاسفانه متولیان دولتی از ورود این توربینها به ایران اطلاعی ندارند. محمد نهاوندیان، رییس دفتر رییسجمهور نیز در واکنش به اظهارات مطرح شده درباره ورود توربینهای دست دوم به ایران و برنامههای دولت برای مقابله با این روند میگوید: «توصیه میکنم شما درباره این موضوع گزارش تهیه کنید.»
وی ادامه میدهد، به هر حال هر خبری که منتشر میشود یا واقعیت دارد یا کذب است. حرفه خبرنگاری اقتضا میکند هر خبری را شنیدید، لزوما باور نکنید. رییس دفتر رییسجمهور تاکید میکند، باید خبرنگاران موضوعات مطرح شده را بررسی کرده و از صحت آن اطمینان حاصل کنند. بعید میدانم چنین چیزی در کشور وجود داشته باشد.