ورود گردشگر به ایران سالهاست که فرازوفرودهای بسیاری را سپری کرده است.
بسیاری از کشورهای در حال توسعه بیآنکه زمینه لازم را برای جذب گردشگر داشته باشند با سیاستگذاریهای مناسب توانستهاند به قطبهای مهم گردشگری جهان تبدیل شوند.
در این میان ایران بیتوجه به قابلیتها و پتانسیلهایی که دارد از عرصه این رقابت دور مانده است. تعدد آثار تاریخی ایران، میتوانست وجه تمایز بسیار مهمی میان ایران و دیگر مقصدهای گردشگری پدید بیاورد.
آمارهای موجود نشان میدهد ایران جزو 15 کشور دارای جاذبههای توریستی در جهان است، اما سیاستهای غلط در این زمینه همچنان ایران را در زمینه گردشگری مهجور نگه داشته است.
در کشورهای در حال توسعه مانند مالزی که طبق آمارهای سال گذشته در فهرست 10 مقصد گردشگری برتر محسوب میشود، با وجود رشد اقتصادی برای حفظ گردشگران و سرمایههایی که از این طریق روانه کشور میشود، درآمد واقعی ناخالص داخلی خود را در کشور اعمال نمیکنند تا قیمت دلار ثابت بماند و همچنان گردشگران به سفر به این کشور تمایل داشته باشند، اما در ایران با افزایش بیسابقه قیمت دلار این امکان پدید آمد تا گردشگران خارجی با هزینه بسیار پایینی به ایران سفر کنند که با سیاستهای نامناسب دولت دهم این فرصت از دست رفت.
عدم تمایل به ورود گردشگران اروپایی
ورود گردشگران، علاوه بر آنکه فرصتهایی برای کشور مقصد ایجاد میکند، بر فرهنگ کشور مقصد نیز اثر میگذارد، از این منظر بسیاری از سیاستگذاران در ایران تمایلی به ورود گردشگران اروپایی ندارند.
این مسئولان با تکیه بر گردشگری مذهبی تمایل دارند گردشگران با هدف زیارت از آستان قدس رضوی و حرم حضرت معصومه روانه ایران شوند. این سیاستگذاری در سالهای گذشته نمود بیرونی داشته و طبق آمار موجود در سال 91 بیشترین گردشگر از کشور عراق و با هدف زیارت یا گردشگری سلامت وارد ایران شدهاند.
در همین زمینه، پرویز سروری، نماینده مجلس به «فرصت امروز» گفت: «برای ورودگردشگر به داخل، کارشناسیهای لازم باید صورت گیرد، چراکه تفاوتهای فرهنگی به ساختار جامعه لطمه میزند، بنابراین کشورهایی باید امکان ورود به داخل را داشته باشند که تجانس فرهنگی کمتری با ما دارند.»
این عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس، با عنوان اینکه تمایلات گردشگر خارجی ما در بخش گردشگری زیارتی بیشتر است،
تصریح کرد: «عراق در این میان بیشترین تمایل را برای فرستادن گردشگر به کشور ما دارد که بیشتر اهداف زیارتی و پزشکی مدنظر آنها است.
حتی مسئولان کشور عراق بارها به صورت غیررسمی اعلام کردهاند که تمایل دارند به هر میزان که ایران ظرفیت ایجاد کند،
گردشگر راهی ایران کنند. همانطور که ایرانیها تمایل دارند تا برای زیارت عتبات عالیات به عراق سفر کنند، شهروندان عراقی نیز مشتاق زیارت حرم امام رضا(ع) هستند.»
ورودی گردشگر خارجی در کشور بیش از سه برابر شده است
از سوی آمارها نشان میدهد که بسیاری از کشورها، نگران این تفاوت فرهنگی نیستند. در این میان دانمارکیها گوی سبقت را از دیگر کشورها ربودهاند.
شهروندان دانمارک میتوانند بدون روادید به ۱۶۹ کشور جهان مسافرت کنند که از این منظر بین دیگر کشورهای جهان، رتبه اول را دارند. ایران روی کاغذ، با عقد قرارداد لغو روادید با حدود ۴۲ کشور جهان، در رتبه ۹۶ این ردهبندی قرار دارد.
در ایران نیز با وجود آنکه برخی نسبت به ورود گردشگران با تفاوت فرهنگی نگران هستند، با ظرفیتهایی که دولت یازدهم ایجاد کرده، رشد ورود گردشگر به بالای 200 درصد رسیده است. همچنین براساس آنچه مسئولان میراثفرهنگی اعلام کردهاند،
طی بهار سال جاری 19 هزار اروپایی به ایران سفر کردهاند. سال گذشته تنها 7 هزار و 500گردشگر به ایران سفر کرده بودند. در صورتی که روند ورود گردشگران به ایران افزایش یابد، فضا برای جذب درآمدهای ارزی اینگونه نیز مساعد میشود.
براساس آمارهای رسمی 23 هزار و 625 گردشگر خارجی در سه ماهه اول امسال به کشور وارد شدند. این در حالی است که به گفته معاون سازمان گردشگری کشور، در مدت مشابه سال قبل تنها حدود 7هزار و 495 گردشگر به ایران آمده بودند.
به این ترتیب، میزان ورودی گردشگر خارجی در کشور بیش از سه برابر شده است. به عبارتی ورود این گردشگران با 215 درصد رشد همراه بوده است.
گردشگران جهان هر ساله در حال افزایش هستند
براساس آخرین گزارشهای سازمانهای بینالمللی مرتبط با گردشگری، با افزایش 43 میلیونی گردشگران در سال قبل، تعداد کل گردشگران جهان حدود 2/1 میلیارد نفر است.
تعداد کل گردشگران جهان هر ساله در حال افزایش است و بعید نیست این تعداد با افزایش و پیشرفت وسایل حملونقل عمومی گسترش ارتباطات تا سال ۲۰۳۰ به 8/1میلیارد نفر برسد.
بنا به گزارش وورد توریسم ریپورت تعداد گردشگران هر سال به طور میانگین ۴۳ میلیون نفر افزایش مییابد.
انتظار میرود با تغییر مقاصد گردشگری برتر جهان، کشورهای در حال توسعه آسیایی، پاسیفیک، آفریقایی و خاورمیانه شاهد بیشترین میزان گردشگر باشند. اروپا هم با حفظ جایگاه پیشتاز خود در جذب گردشگران قارههای مختلف، میزان سفرهای هوایی افزایش خواهد داد و این سفرها به رایجترین نوع سفر تبدیل خواهد شد. هماکنون سفرهای هوایی کمترین میزان سفر را در جهان تشکیل میدهد.
از هر 10 گردشگر جهان یک نفر چینی است
از هر 10 گردشگر جهان یک نفر چینی است که تنها در سال گذشته میلادی، 129 میلیارد دلار پول به کشورهای مختلف سرازیر کردند. با این حال این میزان گردشگر هنوز 4 درصد از کل جمعیت میلیاردی چین است. طبق بررسیهای منتشر شده ازسوی مؤسسه تحقیقات گردشگری چین در آلمان، تعداد پروازها از کشور چین به نقاط مختلف جهان اکنون به بیش از 3/97میلیون در سال 2013 رسیده است که 9 برابر بیشتر از سال 2000 است.
برای درک بهتر این رقم سرسامآور آن را در مقیاس کوچکتری در نظر بگیرید که این میزان به معنی آن است که از هر 10 گردشگر بینالمللی درجهان یک نفر چینی است.
چینیهای مسافر همچنین حدود 129 میلیارد دلار در سال 2013 درکشورهای مختلف جهان، پول خرج کردند که 26 درصد بیشتر از سال گذشته بود. این رقم همچنین به مراتب بیشتر از 86 میلیارد دلار پولی است که گردشگران امریکایی درهمان سال خرج کردند. بنابراین گردشگران عاشق سفر چینی اکنون بیش از هر کشور دیگری در سال پول خرج میکنند.
بنابراین قابل درک است که چرا گردشگران چینی به یک کالای پرسود مبدل شدهاند که هرکشوری میکوشد بیش از پیش سهمی از آن بردارد.
زیارت در اولویت گردشگران خارجی
مسئولان گردشگری کشور از ورود 4 میلیون و 126 هزار گردشگر خارجی در 10 ماهه اول سال 92 به کشور خبر میدهند. این آمار نشان میدهد که میزان ورود گردشگران خارجی به کشور نسبت به مدت مشابه، 21 درصد رشد داشته است.
براساس این گزارش، کشورهای اول در تعداد گردشگر خارجی ورودی، عراق آذربایجان، افغانستان، ترکیه، پاکستان، ترکمنستان، عربستان سعودی، کویت و هندوستان بوده است از این تعداد حدود 2 میلیون و 500 هزار نفر از آنها با منظورهای خاص گردشگری به کشور آمدهاند که سفر به منظور زیارت در اولویت آنها بوده است.
این آمار نشان میدهدکه سهم ایران از تعداد رو به افزایش گردشگران جهان حدود 33/0 تا 34/0درصد است.
جدول زیر وضعیت پنج کشور برتر خاورمیانه را نشان میدهد. گفتنی است که آمارهای مصر و کشور سوریه در دو سال اخیر کاهش جدی داشته و ایران به دلیل خروج سوریه از لیست به جمع پنج کشور اول پیوسته است: ایران همچنین از حدود 70 تا 80 میلیون گردشگر چینی که هر سال به قصد مسافرت از کشور خارج میشوند سهم اندکی دارد در صورتی که با جذب گردشگران خوشخرج چینی و با وجود قراردادهای بیشمار گردشگری بین دو کشور میتوان امیدوار بود که این صنعت تعیینکننده در کشور ما از رکود و رخوت چندین ساله خود به در آمده و جایگاه شایسته خود را در سطح جهان پیدا کند.