امید به خیزش دوباره مسکن

سال 94 در حالی به پایان رسیدکه رکود مسکن با وجود تمام برنامه‌ریزی‌ها و تلاش‌های صورت گرفته جای پای خود را برای یک بهار تازه محکم کرد. رکودی که در طول سال‌های گذشته خود را به بدنه بزرگ‌ترین بازار اقتصادی ایران تحمیل کرده و بقای طولانی‌مدت آن باعث شده بسیاری به سال 95 امید بندند تا کار رکود در سال جدید یکسره شود. سال گذشته در حالی آغاز شد که با تثبیت سیاست‌های اقتصادی دولت یازدهم، چند وام جدید برای کمک به خریداران مسکن به بازار تزریق شد. وام 35 میلیون تومانی خانه که به دلیل ثبات چند ساله و البته رشد قابل توجه قیمت‌ها در بازار اثر بسیار محدودی بر شرایط بازار داشت خیلی زود جای خود را به چند وام جدید داد. 

وام 60 و 80 میلیون تومانی خرید خانه که سپرده‌گذاری و برنامه‌ریزی برای اجرای آن از ماه‌های پایانی سال 93 کلید خورده بود در بهار سال قبل نخستین تاثیرات خود را گذاشت و کار را تا جایی پیش برد که بسیاری از کارشناسان و مسئولان از سال 94 به سال پایانی رکود در بازار مسکن یاد کردند؛ پیش‌بینی‌ای که هرچند به تحقق نپیوست اما این امید را ایجاد کرد تا با تجمیع قدرت خرید حاصل از وام‌های جدید در ماه‌های بعد اوضاع بازار قدری دگرگون شود، امیدی که البته با مقاومت رکود حتی در ماه‌های پایانی سال نیز نتوانست به عرصه عمل برسد.

با ثابت ماندن شرایط بازار در سال94، امید حاصل از وام‌های جدید در کنار به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای و البته سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی برای تحریک بازار همگی به سال جدید منتقل شدند تا امیدها برای دگرگونی افزایش یابد. این امر یک تقویت‌کننده جدی نیز خواهد داشت و آن افزایش مبلغ وام مسکن به 160 میلیون تومان برای زوج‌های جوان است، هرچند اقساط ماهانه بالای این وام برای عده‌ای از جوانان غیر‌عملی به نظر می‌رسد اما در کل می‌توان انتظار داشت راه برای تغییرات جدید باز شود.

با وجود تمام این خوشبینی‌ها اما کاهش قابل توجه درخواست برای ساخت واحدهای مسکونی جدید که عرضه را تهدید می‌کند از یک سو و پایین ماندن قدرت خرید مردم و نبود توان لازم برای بازپرداخت اقساط و سود وام‌ها از سوی دیگر همچنان آینده را خاکستری می‌کند، آینده‌ای که با وجود تمام ابهام‌ها امیدی در پس آن نهفته و آن کنار رفتن ابرهای تیره رکود از آسمان مسکن ایران پس از مدتی نسبتا طولانی است.

رونق شاید در نیمه دوم سال

یک کارشناس بازار مسکن معتقد است تا زمانی که قدرت خرید مردم افزایش پیدا نکند نمی‌توان انتظار داشت تغییری جدی در بازار مسکن به وجود آمده و اوضاع به طور کلی دگرگون شود.

احمدرضا سرحدی در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز» تصریح کرد: با توجه به شرایطی که بازار مسکن سال را در آن به پایان رساند، نمی‌توان انتظار داشت در ماه‌های ابتدایی سال جاری رونق جدی در بازار پدید آید، زیرا با وجود آمدن وام‌های جدید و تلاش‌هایی که صورت گرفته همچنان فاصله‌ای بین قدرت خرید متقاضیان واقعی بازار و قیمت‌های موجود تداوم یافته است.

وی افزود: در چنین شرایطی می‌توان انتظار داشت تقاضای مصرفی بازار همچنان در انتظار تغییراتی باقی بماند که احتمال نتیجه بخش شدن آنها در نیمه دوم سال وجود دارد. اگر سیاست‌های اقتصادی و اشتغالزای دولت نتیجه بخش باشند و با افزایش تعداد کسانی که شرایط مالی مناسبی دارند، قدرت خرید افزایش پیدا کند می‌توان انتظار داشت نیازی که در طول سال‌های گذشته پشت درهای بازار انباشت شده به تحرک دربیاید، این تنها راه و البته مطمئن‌ترین راه برای خروج از رکودی خواهد بود که به دلیل بالا بودن قابل توجه آمار عرضه نسبت به تقاضا شکل گرفته است.

ایمان معصومی فعال بازار مسکن نیز در گفت و گو با «فرصت امروز» به فضای نامشخص بازار در ماه‌های آینده اشاره کرد و گفت: ‌در طول ماه‌های پایانی سال قبل نیز با وجود پیش‌بینی‌ها نه تنها رونق سطحی شکل نگرفت که حتی شرایط از ماه‌های قبل نیز با رکودی بیشتر همراه شد.

به اعتقاد وی، با وجود اینکه انتظارها در بازار برای بهبود نسبی شرایط شکل گرفته و بسیاری منتظرند با آغاز به کار دوباره بازار مسکن نقل و انتقالات افزایش پیدا کند، اما حرکات غیرقابل پیش‌بینی بازار در طول ماه‌های گذشته باعث شده صحبت از رونق دوباره با احتیاط بالا مطرح شود.

این فعال بازار مسکن پیش‌بینی کرد با توجه به رکود گسترده و نبود تعداد بالای متقاضی در بازار در صورت تحرک دوباره نیز بعید به نظر می‌رسد قیمت‌ها تغییر صعودی داشته باشند و حتی قیمت‌ها احتمال کاهش دوباره هرچند ناچیز را نیز خواهند داشت. با شروع به کار دوباره اقتصاد ایران در سال جدید و حسابرسی‌هایی که بانک‌ها خواهند داشت می‌توان انتظار داشت که بار دیگر منابع مالی کشور به بازاری که برای سال‌ها بار سنگین رشد اقتصادی را به دوش کشید روی خوش نشان دهند.

منابع جدید که از هم‌اکنون می‌توان انتظار داشت بخش قابل توجهی از آنها سر از بازار تقاضا دربیاورند این امید را به وجود آورده که بار دیگر مسکن خیزشی جدی را تجربه کند، هرچند تکمیل این فرآیند قطعا در صورتی اجرایی خواهد شد که راه برای حمایت از سرمایه‌گذاران و خانه‌سازان نیز فراهم شود، سرمایه‌گذارانی که در طول ماه‌های گذشته عطای ورود به طرح‌های جدید را به لقایش بخشیدند و حالا امیدهایی وجود دارد تا با تحریک تقاضا باردیگر راه برای بازگشت آنها فراهم شود.

* ارتباط با کارشناس: j.hashemi1992@gmail.com