بانک مرکزی تحت ریاست ولیالله سیف در دو سال سپری شده برای دستور ندادن به سود بانکی خویشتنداری نشان داد تا اینکه نرخ تورم به هر دلیل از شتاب افتاد و به نزدیکی 10 درصد رسید. در هفتههای سپری شده و پس از کاهش نرخ تورم اما ریاست بانک مرکزی زیر فشار شدید منتقدان سیاسی دولت از یک طرف و متقاضیان پول از منابع بانکی از طرف دیگر چندین بار به سهامداران عمده و مدیران بانکها هشدار داد که نرخ سود را داوطلبانه کاهش دهند،
این اتفاق دستکم در حرف افتاده است. با این همه، بازار اعتبارات بانکی به دلیل انجماد 50درصد دارایی بانکها از یک طرف و فزونی تقاضا بر عرضه منابع بانکی در شرایط نامساعد قرار دارد. اقتصاددانان، فعالان اقتصاد و مدیران ارشد اقتصادی دولت نیز متفقالقول میگویند تا زمانی که بازار اعتبارات از رخوت و کژی در نیاید کارها به سامان نمیشود.
راه عبور از شرایط سخت بانکداری از کجا میگذرد و کدام رویداد بلند و سترگ باید رخ دهد که به نقطه اطمینان برسیم؟ به نظر میرسد ورود بانکداران و بانکهای خارجی همان نقطه کامیابی ایران در عبور از معضل نظام بانکی برای همیشه است. بانکداران خارجی با خود مهارت، روشهای تازه برای کسب درآمد، راههای کارآمد برای دادن خدمات به مشتری، دادوستد گسترده با شبکه بانکی جهانی میآورند و تحرک تازهای به شبکه بانکی ایران میدهند.
به نظر میرسد اگر شرایط برای ورود بانکهای خارجی به ایران هموار شود، تنگنای وجود موسسههای غیرمجاز و معضل تاریخی سود بانکی کجا و چه زمانی و به وسیله چه کسی تعیین شود نیز از نظام بانکداری ایران دور میشود. ایرانیان به لحاظ ذهنی آمادگی پیدا کردهاند تا با شرکتهای خارجی و بنگاههای بینالمللی در فولاد، آلومینیوم، خودرو، هواپیمایی و... همکاری کنند و به نظر میرسد اکنون زمان مناسبی برای ورود بانکهای خارجی است.
تردیدی نیست که چابک و چالاک شدن بانکهای ایرانی برای رقابت در این میدان با اقبال بانکهای خصوصی که هماکنون نیز پیشتازند مواجه خواهد شد. میتوان درباره ضرورتها، پیامدها و الزامهای ورود بانکهای خصوصی گفتوگوهای فشرده، هدفمند و معطوف به نتیجه داشت.
* عضو «شورای سردبیری» روزنامه «فرصت امروز»