افزوده شدن «بحران کیفیت» به مسائل آب کشور

ایران با بحران آب دست و پنجه نرم می‌کند. کم آبی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش‌روی ایرانیان در دو دهه آینده خواهد بود. اما معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا از اضافه شدن بحران کیفیت به مسائل و مشکلات آب کشور خبرداد. به گزارش «فرصت‌امروز» رحیم میدانی در نشستی خبری که دیروز به مناسبت نخستین روز از هفته صرفه‌جویی در مصرف آب در وزارت نیرو برگزار شد، بیان کرد: بحران کیفیت آب به دلیل رفتارهای انسان با منابع آب در حال شکل‌گیری است. مثلاً برداشت بیش از حد از سرشاخه شیرین یک رودخانه نیمه‌شور که قرار است کیفیت آب را اصلاح کند یا ورود زه‌آب‌ها به رودخانه‌ها به این بحران دامن می‌زند. ضمن آنکه مسئله تغییر اقلیم تا

20 سال آینده در منطقه وجود خواهد داشت و بر کیفیت آب تأثیرگذار خواهد بود. وی با اشاره به اینکه مفهوم بحران آب در کشور فقط معطوف به کاهش منابع آب شرب شده، تأکید کرد: این نگاه نادرست بوده و باید اصلاح شود. بحران آب با شاخص‌هایی که برای توسعه پایدار کشور مدنظر قرار دارد، سنجیده می‌شود و با بارش‌های مقطعی، حل‌شدنی نیست.عوامل انسانی عامل بروز بحران آبمعاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا از وقوع بحران آب شرب در چهار شهر سنندج، بندرعباس، بوشهر و کرمان خبرداد و وضعیت آب تهران را نیز نسبتا رضایت‌بخش توصیف کرد. 

وی با اشاره به اینکه بحران آب یک ساله ایجاد نشده که یک‌ساله هم حل شود، دلیل اصلی بروز این معضل در کشور را عوامل انسانی اعلام کرد. معاون وزیر نیرو در امور آب ادامه داد: قانون‌گریزی و بی‌نظمی سبب شده تا قوانین آب در کشور به خوبی اجرا نشود. اگر این قوانین به درستی اجرا شده بود، چاه‌های مجاز بیش از توان سفره برداشت نمی‌کردند تا امروز شاهد اضافه برداشت 6 میلیارد مترمکعبی در سفره‌های آب زیرزمینی باشیم. در دهه‌های اخیر 110 میلیارد مترمکعب از ذخایر آب استراتژیک کشور را برداشت کرده‌ایم که دلیل آن بی‌انضباطی و قانون‌گریزی در بخش آب زیرزمینی بوده‌است. وی تأکید کرد: مردم و مسئولان باید بپذیرند آب کشور یک مقدار معینی است و نمی‌توان به اندازه خواسته‌های آنها آب تأمین کرد، بنابراین نباید به وزارت نیرو فشار بیاورند که برای کاربری‌های جدید به هر قیمتی آب تأمین کند. زیرا تأمین آب برای نیازهای جدید به مفهوم تضییع حق دیگران است.

میدانی ضعف مدیریت منابع آب را معضلی جهانی معرفی کرد و افزود: این مسئله به مفهوم این نیست که وزارت نیرو ضعیف عمل کرده‌است، بلکه مسئله آب یک امر فرابخشی بوده و نیاز به همکاری تمام دستگاه‌ها برای مدیریت منابع آب داریم. وی با اشاره به موفقیت‌آمیز بودن تشکیل شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده‌رود، از تشکیل شورای مشابه در حوضه آبریز کرخه خبرداد. معاون وزیر نیرو در امور آب افزود: در هفته آینده سومین شورای هماهنگی در حوضه آبریز سفید رود تشکیل خواهد شد. وی بیان کرد: اولویت تشکیل شورای هماهنگی در حوضه‌های آبریز براساس حساسیت مناطق بوده و در جلسات شورا، نمایندگان تمام دستگاه‌های مرتبط به همراه نمایندگان استانداران و کشاورزان حضور می‌یابند.

اتمام عملیات بارورسازی ابرها

به گفته میدانی عملیات بارورسازی ابرها در کشور برای سال آبی جاری به اتمام رسیده ‌است. در این عملیات 207 ساعت پرواز برای شناسایی و بارورسازی ابرها انجام شده است. وی اضافه کرد: در 10 استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، یزد، فارس، اصفهان، کرمان، تهران، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان پروازهای عملیاتی انجام شده و در خراسان رضوی، خراسان‌شمالی و کرمانشاه هم عملیات شناسایی انجام شده‌است تا مناطق مستعد تحت پوشش عملیات بارورسازی قرار گیرد. نتایج قطعی این عملیات چهار ماه بعد اعلام خواهد شد. اما در بهترین شرایط، بارورسازی ابرها بین 10 تا 15 درصد در وضعیت بارش‌ها تأثیرگذار است.

تعریف برچسب آب برای کالاها

معاون وزیر نیرو از تعریف برچسب آب برای وسایلی نظیر کولرهای آبی، ماشین لباسشویی، شیرآلات و غیره را یکی از مصوبات اخیر شورای‌عالی آب اعلام کرد. وی افزود: با این مصوبه جلوی ورود کالاهای غیر‌استاندارد به کشور گرفته می‌شود. ضمن آنکه با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت از تولید کالای غیر‌استاندارد در کشور جلوگیری خواهد شد.معاون وزیر نیرو همچنین از هماهنگی این وزارتخانه با نظام مهندسی برای اجرای پروژه‌های بازچرخانی آب در مجتمع‌های مسکونی خبرداد و افزود: بازچرخانی آب در مجتمع‌های استان یزد انجام شده و فاضلاب مجتمع‌ها پس از تصفیه برای مصارفی نظیر آبیاری باغچه، شست‌وشوی ماشین و غیره به کار گرفته می‌شود.

تعیین تعرفه آب در وزارت اقتصاد

میدانی با اشاره به اینکه براساس قانون بودجه، تعیین تعرفه آب و برق به عهده وزارت اقتصاد است، بیان کرد: هدف وزارت نیرو از افزایش قیمت پلکانی آب متمایل کردن مردم به مصرف کمتر است و به هیچ‌وجه دنبال کسب درآمد از محل فروش آب نیستیم. وی افزود: در حال حاضر 72 درصد از مشترکان، دارای مصرف متعادل (حدود 20 مترمکعب برای هر خانوار) هستند. ما تلاش می‌کنیم با ایجاد جهش در قیمت پلکان‌های دارای مصرف بیش از 40 مترمکعب آب به ازای هر خانوار، مشترکان پرمصرف را به سمت مصرف متعارف سوق دهیم. معاون وزیر نیرو همچنین از بازگشت مبلغ آبونمان به قبوض آب خبر داد و گفت: مبلغ آبونمانی که به قبوض اضافه می‌شود، حدود 1000 تومان است.

افزایش بودجه سال 94

میدانی درباره افزایش بودجه وزارت نیرو در سال 94 نسبت به مدت مشابه سال قبل و نحوه هزینه‌کرد این اعتبارات بیان کرد: بودجه سال‌جاری نسبت به سال قبل با رشد 34 درصدی مواجه بوده است. اعتبارات فعالیت‌های غیر‌سازه‌ای وزارت نیرو در سال‌جاری با رشد چشمگیری مواجه می‌شود. بودجه طرح تعادل بخشی دشت‌ها 24 برابر شده و به رقم 320 میلیون تومان رسیده‌است. وی ادامه داد: اولویت تخصیص بودجه برای سدسازی به سدهای با هدف تأمین شرب و پیشرفت فیزیکی بالا معطوف شده‌است. کمترین اعتبار هم به سدهای با پیشرفت فیزیکی پایین و بدون هدف تأمین آب شرب اختصاص خواهد یافت.

میدانی در پاسخ به این پرسش که چرا همچون کشورهای پیشرفته مصرف روان‌آب جایگزین سدسازی نمی‌شود، تأکید کرد: این شیوه در کشورهایی پاسخگو است که زمان و مکان روان‌آب‌های آنها با مصرف همخوانی دارد. در ایران بارش‌ها و روان‌آب‌ها حتی در گیلان هم با فصل کشاورزی همخوانی نداشته و ناگزیر به سدسازی برای ذخیره آب هستیم.