وجود زیرساختها بهویژه امکانات و تجهیزات حملونقلی از عوامل تعیینکننده در نرخ رشد اقتصادی یک کشور هستند بنابراین در کشورهای پیشرفته مدتزمان احداث تا بهرهبرداری از این زیرساختها در نهایت 15 سال است، این در حالی است که در ایران باوجود موقعیت جغرافیای منحصربهفردی که کشورمان در آن مختصات قرار دارد و میتواند از این موقعیت سوقالجیشی به واسطه زیرساختهای حملونقلی درآمدزایی کلانی داشته باشد، اما احداث پروژههای مهم پس از گذشت حتی نیم قرن هنوز هم به افتتاح نرسیدهاند.
معتقدم مشکل اساسی این است که زیرساختهایی که تاکنون ایجاد شدند، بدون طرح جامع ساخته شدهاند که باعث این بینظمی و تأخیر بسیار زیاد بهرهبرداریها شده است. موضوع مهم در طرح جامع و در ایجاد زیربناها تأمین اعتبار است حال اینکه نباید تجربههای شکستخورده را دوباره امتحان کنیم و دولت باید منابع جدیدی برای پیش بردن طرح جامع تعریف کند که چند گزینه پیشروی خود دارد که یکی از آنها عرضه اوراق مشارکت است که البته اوراق مشارکت نباید تنها ابزار و گزینه دولت باشد.
معتقدم مؤثرترین روشها جذب سرمایهگذار خارجی و داخلی و گشایش السیهای ریالی و فاینانسهای داخلی است. منظور از فاینانس داخلی این است که میتوان ایده صندوقهای زمین و ساختمان حوزه مسکن را در راه هم تکرار کرد و دولت همانطور که در حوزه مسکن صندوق سرمایهگذاری ایجاد کرد در راه هم بتواند از منابع درون جامعه و سرمایههای خرد بهره ببرد.
تجربه کشورهای توسعهیافته میگوید یکی از راهکارهای نجاتدهنده در بخش اتمام پروژههای نیمهتمام عمرانی یا ایجاد زیرساختها در بازه زمانی معقول، باز کردن السی روی پروژههاست آن هم السی داخلی که در ایران معتقدم السی ریالی جواب میدهد. روش هم این است که منابعی را دولت در چند بانک عامل سپرده میکند، چیزی شبیه به وجوه اداره شده و پیمانکار بعد از عقد قرارداد و اعلام صورت وضعیت و بعد از اینکه صورت وضعیت به تأیید رسید، از بانک تسهیلات تعریف شده را اخذ میکند. از طرف دیگر السی ریالی هم دیگر معطل تأمین اعتبار نمیماند و خزانه در طول مدت مشخص مثلا ۱۰ سال اعتبار را به سیستم باز میگرداند.
* وزیر راه و ترابری دوره اصلاحات